Cumhuriyet müellifi Barış Terkoğlu, yüksek süratli tren ihalesini kazanan Siemens’in Türkiye’ye sattığı trenlerin şartnameye uygun olmadığını yazdı. Siemens’in de yazışmalarda bunu kabul ettiğine dikkat çeken Terkoğlu, Türkiye’nin bu münasebetle kalan 56 milyon euroluk ödemeyi yapmayabileceğini belirtti.
Siemens, yüksek süratli tren ihalesine alt tedarikçi olarak Kolin iştiraki ile girmişti. Terkoğlu, sonrasında Siemens bünyesinde açılan bir soruşturmada Kolin’e yapılan ödemelerdeki tutarsızlık ve bu ödemelerin Türk yetkililere rüşvet için kullanılacağı savının Kolin-Siemens iştirakini sona erdirdiğini tabir etti. YHT ihalesinin basına açıklanan ihale bedelinin 60 milyon avro olduğunu hatırlatan Terkoğlu, gerçek bedelin toplam 407 milyon 147 bin Avro olduğunu yazdı.
Barış Terkoğlu’nun “Akıl vermek üzere olmasın lakin ucunda milyonlar var” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Şunu söyleyeyim: Her ihalede olduğu üzere, TCDD ihalelerinde de bir şartname hazırlanıyor. Yapılacak işin niteliği belirleniyor. YHT ihalesinde de bu türlü olmuş.
Şartnamedeki unsurlardan biri var ki mevzumuzu ilgilendiriyor. Bu kavramın ismi “güvenilirlik”. Dikkat edin ‘güvenlik’ demiyorum!
GÜVENİLİRLİK KURALLARINI SAĞLAMIYOR
Siemens’in TCDD’ye sattığı trenler ihalede ilan edilen güvenilirlik kurallarını sağlamıyor. Bu benim görüşüm değil. Şahsen Siemens’in açıklaması.
Nasıl mı?
TCDD ihale şartnamesinde, satın aldığı trenlerin A, B, C, D tipi güvenilirlik koşullarını sağlamasını istemiş.
Basitçe söylersek A sınıfı yanlışlar “trenin boşaltılmasına”, B sınıfı kusurlar “trenin yolda kalmasına”, C sınıfı kusurlar “trenin gecikmesine” neden oluyor. Siemens dokümanları, kendi trenlerinin bu üçünü sağladığını söylüyor.
Gelgelelim, sıra D tipine geldiğinde sorun çıkmış.
Zira D tipi yanlışlar, ‘Aracın gün sonuna kadar servise devam edebildiği arızalar’ olarak tanımlanmış. Yani koltuk önlerindeki ekranların bozulması, servis lambasının yanmaması ya da tuvalette sorun çıkması üzere… Aracın yola devam ettiği fakat yolcular ve çalışanlar için rahatlığı bozan arızalar bu kapsamda. TCDD ihalesi, bu arızaların gerçekleşme sıklığına dair bir kriter belirlemiş. Siemens, iç yazışmalarında, trenlerinin bu kriteri sağlayamayacağını kabul ediyor.
Peki bu durumda ne yapabilir?
Öyleyse ihaleye girmesin diyebilirsiniz. Siemens ihaleye girmiş ve kazanmış.
Sonra?
CEZA KESİLECEK HESABI
D sınıfı güvenirlilik kaidelerini hafifletmeye çalışıp da başaramayınca Alman üzere başlayanlar Türk üzere devam etmiş. ‘TCDD’ye güvenilirlik kriterlerini sağlamayan tren versek ne olur’ diye sormuşlar. Natürel TCDD’nin yapacağı en radikal atak, ‘Alın 12 treninizi verin 407 milyonumuzu’ olur. Elbette onca müddet kullandıktan sonra, hele tren gereksiniminin olduğu bir periyotta TCDD bunu yapmak istemez.
Siemens, kontrat unsurlarına bakarak TCDD’nin kendisine kriterleri sağlamaması nedeniyle ceza kesebileceğini öngörmüş. Bu cezanın 1 milyon 800 bin Avro olacağını hesaplamış. Şaşırtan ancak kapitalizm tahminen de bu: Yüzde 50 ihtimalle bu cezanın çıkacağını düşünerek varsayımı bütçeye, 900 bin Avroyu, ceza ödemesi olarak peşin peşin yazmış.
Peki diğer bir ihtimal daha var mı?
Var ancak eminim onu kimse düşünmek istemiyordur.
56 MİLYON AVRO KAZANABİLİRİZ
Şöyle anlatayım…
İhale sonunda trenler ‘geçici kabul’ ile alınıyor. Ödemesinin büyük kısmı yapılıyor. Trenler bir mühlet kullanılıp, bütün kuralları sağladığı anlaşıldıktan sonra, kalan kısmın ödemesi yapılıyor. Şartnameye nazaran 12 ayın sonunda kriterler sağlanıyorsa ödeme gerçekleşiyor.
Resmi dokümanlara nazaran TCDD’nin Siemens’e yapmadığı 56 milyon Avroluk kesin ödeme kaldı. Siemens de ‘kriterleri sağlamıyoruz’u kabul ettiğine ve bunu bile bile yaptığına nazaran, TCDD bu parayı vermeyebilir. Konuştuğum hukukçulara nazaran buna hakkı var.
Bunları öğrenmek için Fizan’a gitmeye gerek yok. Ulaştırma bakanının bana dava açmaktan yapacağı daha değerli bir şey var. TCDD, Siemens ile eski çalışanları ortasındaki davaya avukatını gönderip sürece müdahil olursa bütün evrakı edinebilir. Söylediğim her şeyi de belgelemiş olur. Böylelikle ülke iktisadına de 56 milyon Avro kazandırır..” (YAZININ TAMAMI)
