ANKARA Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş Mutabakat Metnini 9 ay evvel imzalayan Altılı Masa da yer gaziantep rus escort alan partilerin hazırladığı 84 unsurluk anayasa değişikliği önerisi hafta başında açıklandı Aralık ayı sonuna yanlışsız yapılması beklenen onuncu toplantıda ise seçimin kazanılması durumunda kurulacak ortak yönetim yapısının netleştirilip açıklanması bekleniyor
Geçiş Sürecinin Yol Haritası olarak isimlendirilen bu çalışma yalnızca önderler ortasında görüşülüyor Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu Türkiye yi adeta parlamenter periyoda geçmişiz üzere yöneteceğiz dediği modelin ipuçlarını verdi Modele nazaran Türkiye bir koalisyon hükümeti varmış üzere yönetilecek Önderler milletvekili olarak Meclis te olacak Anayasa değişikliği yapılana kadar siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar alacağım taahhüdünde bulunan yeni Cumhurbaşkanı da bu taahhüt doğrultusunda başkanların kanaatini alacak Bu düzenek Eşgüdüm Kurulu olarak çalışacak Bakanlar da Meclis seçimi sonucuna nazaran Cumhurbaşkanının parti genel liderleriyle görüşmesi onlardan aldığı bilgilerle belirlenecek
Seçimin yenilenen İstanbul seçimleri üzere açık orta farkla ve birinci cinste bitmesi gerektiğine dikkat çeken Karamollaoğlu HDP nin alacağı tavrın da kıymetli olduğunu söyledi Karamollaoğlu Kendi siyasetlerini dikkate alarak onlar da bir siyaset belirliyorlar Nasıl bir karar verirler onu bilemiyorum Ancak bu seçimin birinci cinste bitmesi çok önemli dedi
Saadet Partisi Genel Lideri Karamollaoğlu partisinin genel merkezinde bir küme gazetecinin gündeme dair sorularını yanıtladı Karamollaoğlu nun değerlendirmeleri özetle şöyle oldu
‘CUMHURBAŞKANI ÖNDERLERLE İSTİŞARE EDEREK KARAR ALACAK’
Altılı Masa dokuzuncu kere bir ortaya geldi Çalışmalarda hangi basamaktasınız
Biz bu sistemi değiştirmek istiyoruz Seçimde istediğimiz neticeyi elde edersek hangi hususların üzerinde duracağız bu değişikliği nasıl gerçekleştireceğiz bununla ilgili çalışmaları yapıyoruz Anayasa değişikliği önerisi kamuoyuyla paylaşıldı Bunun gerisinden idare nasıl olacak Bugünkü sisteme nazaran cumhurbaşkanı layüsel kanunların üstünde Seçildikten sonra Ben bildiğimi yaparım 5 sene içinde de değişiklikleri yaparız derse ne olacak Onun için biz bir yol haritası ortaya koyacağız Yani seçimden sonra anayasa nasıl değişecek cumhurbaşkanı bu süreçte nasıl çalışacak istişareleri nasıl yapacak Adeta parlamenter periyoda geçmişiz üzere çalışılacağını söz ediyoruz
‘360 YAKALANAMAZSA KOALİSYON HÜKÜMETİ VARMIŞ ÜZERE YÖNETECEĞİZ’
Ortak idare yapısı nasıl olacak Bakanlar nasıl belirlenecek
Burada en kıymetli husus istişare Yani cumhurbaşkanı bütün siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar alacak Cumhurbaşkanı seçim sonucuna nazaran parti genel liderleriyle görüşerek onlardan bilgilerle bakanları belirleyecek Lakin o bakanlar da bir istişare sisteminin içinde karar alacaklar Zira kararları cumhurbaşkanı tarafından benimsenirse bir mana söz ediyor Sonuçta imzayı cumhurbaşkanı atacak Meclis teki çalışmalara daha fazla kıymet vereceğiz Süreci şimdiden iddia edemiyoruz fakat 400 ün üzerinde milletvekili çıkarılırsa çabucak anayasayı referanduma götürmeden değiştirebileceğiz 360 400 ortası olursa referanduma götürme mecburiyeti var 360 yakalanamazsa aşikâr bir müddet tahminen 5 sene bu türlü yönetim edeceğiz Anayasa değişikliği yapılmadan tahminen Türkiye yi güya bir koalisyon hükümeti varmış üzere yöneteceğiz
‘CUMHURBAŞKANI TAAHHÜTTE BULUNACAK’
Liderler bu ortak idarede nerede olacak Cumhurbaşkanı yardımcısı mı olacaklar kabinede mi olacaklar yoksa istişare heyeti mu oluşturulacak
Bu husus önümüzdeki toplantıda netleşecek Biz kararlıyız birlikte yöneteceğiz Fakat birlikte yöneteceğiz de cumhurbaşkanı anayasa değişmediği için layüsel Nasıl olacak Cumhurbaşkanı seçiminden evvel aday siyasi parti genel liderleri ile birlikte Bundan sonra kararlarımı bu değişiklik sağlanana kadar siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek alıp Türkiye yi yöneteceğim taahhüdünde bulunacak Burada bazen parti genel liderleri cumhurbaşkanı yardımcısı olsun deniliyor Olamaz ki milletvekiliyse milletvekilliği düşer
Genel liderler milletvekili olmasın direkt Cumhurbaşkanı Yardımcısı olsun önerisi olduğunu biliyoruz
Bu koalisyon muhakkak bir mühlet Türkiye yi yönetecek diyelim genel liderlerin Meclis dışında kalması niçin gerekli Önemli olan bu istişare sisteminin ismi nasıl konulacak Siz buna cumhurbaşkanı yardımcılığı derseniz milletvekillikleri otomatikman düşer Lakin cumhurbaşkanı bizatihi siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar alacağım derse kimsenin yapacağı bir şey yok
EŞGÜDÜM KURULU
Yüksek İstişare Şurası üzere bir konsey mu olacak
Öyle bir konsey var lakin şu anda o şuraların hiçbir aktifliği yok Bu da yasal değil lakin cumhurbaşkanı taahhüt edecek genel liderler da bunu benimseyecek Cumhurbaşkanı anayasa değişikliği yapılana kadar siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar alacağım Bu kadar Mesela buna eşgüdüm de denilebilir Eşgüdüm kurulu
Eşgüdüm Komitesi diyebilir miyiz
İster kurum ister kurul ben siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar vereceğim desin yeter Burada eşgüdüm olacak Bir karar alınırken siyasi parti genel liderlerinin kanaatleri de kesinlikle gündeme gelecek onlarla istişare edilecek
‘ADAYIN EN KIYMETLİ ÖZELLİĞİ EŞGÜDÜMÜ SAĞLAMAK OLACAK’
O adayın en kıymetli özelliği de bahsettiğiniz eşgüdümü sağlamak mı olacak
Aynen Olağan O bunu kamuoyu nezdinde deklare edecek Bunun tüzel tarafı yok Lakin kamuoyu nezdinde bu türlü bir taahhütte bulunursa herhalde cumhurbaşkanı olacak kişinin de bu taahhüdüne sadık kalması beklenir
Ağırlıklı görüş ortak görüş diyebilir miyiz
Tabii artık biz bunu önümüzdeki toplantıda net bir halde söz edeceğiz Şu anda ben bunu bu türlü teklif ediyorum fakat öbür arkadaşların da görüşü şu anda bundan farklı değil Üzerinde durduğumuz mevzu biz buna cumhurbaşkanlığı yardımcılığı diyemeyiz Bunu ortak açıklamada görürsünüz diye düşünüyorum Benim yaptığım bu açıklama istikametinde bir açıklama olacak
‘GENEL LİDERLERİN MECLİS TE BULUNMASININ YARARI VAR’
Saadet Partisi başkanı olarak sizin de tercihiniz o vakit milletvekili olmak Meclis te olmak
Tabii Parti genel liderlerinin seçilmişse Meclis te bulunmasının yararı var
Peki gelecek toplantıda bakanlıkların kurumların nasıl paylaşılacağı üzere ayrıntılar olacak mı
Şu anda bu türlü bir şey gündeme gelmedi Toplantıda da bunun kararının alınacağını düşünmüyorum şahsen Ancak seçimden sonra o husus gündeme getirilir
ADAY ŞUBAT AYINDA AÇIKLANABİLİR
Adayınızı şubat ayında görür müyüz
Görürsünüz üzere Adaylık lakin seçim kararı alındıktan sonra açıklanır Haziran ı kimse beklemiyor Büyük ihtimalle mayıs ayında olabilir Altılı Masa da adayın ne vakit açıklanacağı ayrıntısına girmedik Bunun zaruret olduğunu da düşünmüyorum Bahis son vakitlerde gündeme fazla getirildiği için tahminen de önümüzdeki sene başlarında açıklamak gerekebilir Lakin vilayetle de bunu açıklayacağız vakti geldi üzere bir kanaatimiz yok
Aday belirleme metodunu usulünü görüştünüz mü
Hayır bu mevzuyu da görüşmedik Siyasi partilerin kendi kanaatleri olabilir bunu gündeme getirirler bu teklifler üzerinde bir müzakere yapılır ve o denli zannediyorum ki sonuçta bir mutabakat sağlanır Ben büyük sorun olmayacağını düşünüyorum İsimler üzerinde şimdiye kadar hiç konuşulmadı
Sadece adayı mı açıklayacaksınız Başkanların pozisyonu Merkez Bankası lider adayları üzere kritik kurumların lideri da birlikte açıklanır mı
Ben bunun taraftarı değilim Millet iradesi daha tecelli etmemiş O ayrıntıya girmek mantıkla uyuşmaz
Anayasa teklifinizde Sembolik cumhurbaşkanı diyorsunuz lakin halk tarafından seçilmesi öngörülüyor Bu biraz çelişkili değil mi
Bizim kaygımız Cumhurbaşkanının aldığı kararların sorgulanabilmesi Cumhurbaşkanının yetkileri müzakere edilebilir yerine nazaran kısıtlanır lakin ne olursa olsun cumhurbaşkanı tek başına her türlü kararı alma ve uygulama makamında değildir artık Kimin seçeceği bu karar alındıktan sonra bana nazaran tali bir mevzudur
‘TAKDİR DEĞİL OY TOPLAMA VAKTİMİZ GELDİ’
Sahaya baktığınızda 13 Cumhurbaşkanı Altılı Masa nın cumhurbaşkanı olacak görünüyor mu
Ufak tefek fark olursa onun üstesinden gelir fakat İstanbul seçimi üzere bir seçim olursa bunun üstesinden gelemez Makasın bu kadar açılma ihtimali yüksek
İstanbul seçimlerinde olduğu üzere Cumhurbaşkanlığı seçiminde makasın nasıl açılabileceğini düşünüyorsunuz Burada HDP nin kilit bir parti olduğu değerlendirmesi var Sizce HDP aday çıkarmalı mı
Bizim tanıtma grubumuzdan Allah razı olsun Genelde takdir toplayan bir grup lakin artık bizim takdir toplama değil oy toplama vaktimiz geldi Tencerenin tabanına sandığa ne yansıyacak biz bunu önemsiyoruz Onun için de söylemlerimizi geliştirmeli altı siyasi parti bu mevzuda bir mutabakat noktasına gelmeli
‘BU SEÇİMİN BİRİNCİ ÇEŞİTTE BİTMESİ ÇOK ÖNEMLİ’
Şu anda fazla bir şey söylememiz mümkün değil lakin söylediğiniz HDP nin hali çok değerli Yani belirleyici faktör olacak ister istemez onlar da Kendi siyasetlerini dikkate alarak onlar da bir siyaset belirliyorlar çalışıyorlar Nasıl bir karar verirler onu bilemiyorum Lakin bu seçimin birinci tıpta bitmesi çok değerli İnşallah gerekli adımlar atılır gerekli ortam oluşur
Bu ortada İstanbul seçiminde çok şaşırtan bir fark ortaya çıkmıştı Siz bekliyor muydunuz
150 200 bin olabilir aklıma geliyordu o bile biraz uçuk gözüküyordu Ancak 800 bin aklımın ucundan bile geçmedi AK Parti o şoku atlatamadı hala Daima onun korkusu içinde yaşıyor Sanki biz seçime gittiğimiz vakit bu türlü bir görünümle karşılaşır mıyız diye şu an tir tir titriyorlar
Masa da adaylıkla ilgili çekişme olduğu tezleri var
Masa da bu türlü bir çekişme yok dışarıdan gündeme getiriliyor Her partinin içinde farklı kanaati olan beşerler var Fakat bu genel liderlerin genel yaklaşımını değiştiriyor mu inşallah ben değiştirmiyor diye görüyorum Ben buna şahit olmadım Onun için bu tip tezlerin Altılı Masa yı şu anda bağlayamayacağı kanaatindeyim Yarın ne olur onu da bilemeyiz Gün doğmadan neler doğar
Partilerin genel liderlerinin tavrı kendi tabanını yüzde yüz etkilemeyebilir ancak yüzde 90 tesirler Şimdiye kadar Altılı Masa da yapılan görüşmeler genel kanaatler daima müspet istikamette olmuştur En son yapılan anayasa değişiklik talebi de bunun bir göstergesidir
‘FİİLEN DİKTA REJİMİ VAR’
Yeni anayasa teklifinizi Cumhurbaşkanı ucube bir teklif amorf bir yapı tek vaatleri Türkiye yi eski günlere döndürmek kelamlarıyla eleştirdi Ne dersiniz
Ucubelik neresindeymiş Ben teklifin bu biçimde yorumlanmasını garipserim Güçlendirilmiş parlamenter sistemde bir hükümet şayet düşürülecekse yeni hükümetin başbakanı da belirlenmiş olacak Yani Türkiye hiçbir vakit başbakansız kalmayacak Çok açık ve net
Bahçeli de geriye saracaklar dedi yeniden iktidardan vesayeti çağırma eleştirisi geldi
Biz Meclis in şahsiyet kazanmasını istiyoruz Şu anda Meclis in bir değeri yok ABD de de lider tek başına seçiliyor fakat Meclis Senato kendi kararını almakta lidere tabi değil Lider buna uymak mecburiyetinde Fransa da kanunları lider değil Meclis yapıyor Çin i Rusya yı bu yorumun içine dahil etmiyorum Bunun elzem olduğunu değil güya biz dertler içine düşecekmişiz üzere tabirlerle diktatörlüğü savunamazsınız Şu anda Türkiye de fiilen dikta rejimi var Kim ne derse desin Cumhurbaşkanı karar alıyor yanlış da olsa Meclis buna mahzur olamıyor Bir düzenek yok Artık siz dikta rejimini savunuyorsunuz ve bunun da çok ileri bir periyot olduğunu söylüyorsunuz
‘TÜRKİYE DEKİ YAĞMA DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE YOK’
Erdoğan anayasa teklifinizi eleştirdiği konuşmasında Bunların sıkıntısı ülkeyi yönetmek değil ülkenin gelirlerini kendi ortalarında paylaşacak paravan şirket kurmaktır kelamları de dikkat çekiyor
Vay vay vayyy Tek şirket çok şirkete dönüyor ondan üzülüyor Şu kesin Cumhurbaşkanı tek başına bu kararları alamayacak tasarrufta bulunamayacak Bunlar bir ortaya gelip devlet imkanlarını paylaşacaklar Allah tan kork bunu söylemek için biz varız en azından Biz devletin imkanlarını paylaşmak için bir ortaya geleceğiz İnsan çekinir utanır bu türlü bir şey olur mu Şu anda Türkiye deki yağma dünyanın hiçbir yerinde yok İşin berbat tarafı sorgulanamıyor Ancak Meclis olduğu vakit Cumhurbaşkanı da Başbakan da milletvekilleri de bakanlar da sorgulanır O imkan verilecek Meclis e
‘BAŞÖRTÜSÜ TEKLİFİNE EVET DERİZ AİLE PROBLEMİNİ DE ÖNEMSİYORUZ’
AK Parti nin başörtüsü ile ilgili anayasa değişikliği teklifi gelirse tavrınız ne olacak
Başörtüsü problemini tek başına getirir yanına onu zedeleyecek öbür şeyler koymazsa biz buna evet deriz Bizim kabul edeceğimiz bir metin geldiği takdirde başörtüsü sorunu tekrar Türkiye nin gündemine gelmeyecekse biz buna alışılmış olarak evet deriz Ben buna başka siyasi partilerin de hayır diyeceğini şahsen düşünmüyorum Lakin bunu bulandırırlarsa farklı mevzu Aile sıkıntısını biz de önemsiyoruz Aile toplumun temelidir Biz aileyi korumakla mükellefiz Aile yapısı ile ilgili net sözümüz var Aile bir bayan erkek ve çocuklardan meydana gelir Bu formda getirsinler itiraz etmeyiz Altılı Masa da gündeme gelmedi konuşmadık