Arap dünyası bu hafta içerideki gelişmelerden çok dışarıdaki gelişmeleri konuştu. Rusya-Ukrayna savaşı ve Rusya’nın kimi bölgeleri ilhakı, İran’daki rejim aykırısı protestolar, İtalya’daki seçimlerin sonuçları ve Avrupa’da sağın yükselişi bu hafta Arap basınının en çok yer verdiği hususlardı.
Uzun müddettir ekonomik krizle boğuşan ve hükümetin hala kurulamadığı Lübnan bu hafta yeni bir dönemece girdi. Lübnan Meclisi ülkenin 14. Cumhurbaşkanını seçmek için toplandı lakin beklendiği üzere hiçbir aday kâfi oyu alamadı. Uzun bir mühlet Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın yerine geçecek ismin seçilmesi beklenmiyor. Çünkü birtakım Lübnanlı muharrirlerin dediği üzere “Meclis oturumu Beyrut’ta lakin seçimin yazgısı dış istikrarlara bağlı.”
Bu hafta Arap gazetelerinde geniş bir formda yer alan bahislerden biri de, Müslüman Âlimler Birliği eski lideri ve Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın kıymetli şahsiyetlerinden Yusuf Karadavi’nin ölümüydü. Katarlı El Cezire televizyonunun “Ümmet büyük bir adamı kaybetti” biçiminde verdiği haber birçok köşe müellifinin gündemindeydi. Muhaliflerinin “NATO’nun Müftüsü” formunda eleştirdiği Karadavi’ye bilhassa de Suud ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından fonlanan gazetelerde önemli tenkitler vardı.
‘ARAP BAHARI MÜFTÜSÜ’NÜN VEFATI VE DİNİN SİYASETE ALET EDİLMESİ’
“Dünya Müslüman Âlimler Birliği’nin eski lideri Yusuf el-Karadavi’nin vefatı, başta “Arap Bahar’ına” verdiği dayanak ve dinin bu gayeye hizmet için siyasete alet edilmesinde rolüyle ilgili tartışmaları tekrar canlandırdı. Hatta muhalifleri onu, Suriye Devlet Lideri Beşar Esad ve Libya’nın eski başkanı Muammer Kaddafi’nin rejimlerinin devrilmesi için verdiği fetvaları nedeniyle “NATO Müftüsü” olarak nitelendirmişti. Çünkü bu fetvalar NATO’nun siyasetiyle tıpkı çizgideydi.
Karadavi’nin fetvaları, Suriye’de cihadı legal gösteren öbür fetvalara da yer hazırladı. Bu da binlerce Arap gencini Beşar Esad güçlerine karşı savaşmak için Suriye’ye gelmesine ve IŞİD ile EL Kural ilişkili radikal örgütlerin savaşında bir yakıta dönüşmesine neden oldu.” (Londra merkezli Al Arab gazetesi)
‘İHVAN’IN HİLAFET TAHAYYÜLÜ’
“Müslüman Kardeşler Teşkilatı, en meşhur simalarından biri olan Karadavi’nin vefatıyla, en kıymetli medya propaganda yıldızını kaybetmiş oldu. Teşkilatın kayıpları her alan da çok büyük. Başkanlarının birçoklarını kaybetti ve daha evvel denetimi eline aldığı ülkeler de elinden kaydı. Öyleyse bu durumun hareketin vefatı manasına mı geliyor ve onu tarihin kapanan bir sayfası olarak görmenin vakti geldi mi? Radikal bir siyasi ve dinci teşkilat olarak İhvan, geçtiğimiz yüzyılın başlarında ideolojik rüzgârların estiği ve ulusal devletlerin, bölgesel kimliklerin ortaya çıktığı yeni bir dünya nizamında bir fikir olarak doğdu.
İhvan, farklı ideolojik çizgilerle uğraş etti. Bunlardan Baas hareketi Suriye ve Irak’ta iktidara geldi. Irak’ta Saddam’ın düşüşüyle sona erdi, Suriye’de ise Beşar Esad’la birlikte marjinalleşti. İhvan’ın bir öbür rakibi de komünizmdi. Birçok Arap bölgesinde örgütlenen komünizm yalnızca Güney Yemen’de iktidara gelebildi. Lakin Sovyetler’in çöküşüyle o da bölgede düşüşe geçti. Öteki rakipler ise şahıslarla direkt irtibatlı olan Nasırcılık ve Kaddaficilikti. Lakin bu siyasal çizgiler de başkan ölünce onlarla birlikte öldü.
İhvan, BAAS, komünizm ve milliyetçilikten farklı olarak ölümsüz ve faşist bir siyasi oluşumdur. Zira dinin siyasete alet edilmesi üzerine kurulmuştur. İslam hilafetini canlandırma fikrini taşıyan İhvan’ın en tehlikeli yanı, hilafeti tarihte hiç olmayan bir biçimde tasavvur etmesidir. Çünkü tarihî olarak bütün hilafet devletleri Emeviler’den Osmanlılar’a kadar bir aile hanedanı ve krallık biçimindeydi. (Abdurrahman Raşid / Suudi Şark’ül Evsat Gazetesi)
‘AVRUPA’DA FAŞİZMİN YÜKSELİŞİ: YENİ KURBANLAR ARAPLARLA MÜSLÜMANLAR MI?’
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra ve bilhassa de 1927-1938-1929 yıllarında Avrupa’yı sarsan ekonomik buhran, Başta Almanya ve İtalya olmak üzere Avrupa’nın kimi ülkelerinde Nazizm üzere çok sağı iktidara taşıdı. O denli görünüyor ki, ABD’nin Rusya’da rejimi değiştirmek ve ülkenin dağılmasını sağlamak için kışkırttığı ve kışkırtmaya devam ettiği Ukrayna Savaşı da benzeri bir sonuca yol açacak.
Aşırı sağ, İngiltere’de kazandı ve ülkeyi Avrupa Birliği’nden çıkardı. Son olarak da İsviçre’de de önemli kazanımlar elde etti, Fransa’da ise giderek güçleniyor. Lakin İtalya’da Giorgia Miloni liderliğindeki İtalya’nın Kardeşleri Partisi’nin kazanması – ki İtalya’yı yöneten birinci bayan olacak- faşizmin Avrupa’yı kasıp kavuracağını göstermektedir.
Avrupa’daki birinci faşist dalga, ekonomik krizi kullanarak İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasına neden oldu. Bu sağ dalga, Yahudiler’e düşmanlık güdüyordu ve sorumlulukları onlara yüklüyordu. Lakin yeni Faşizm bu sefer Müslümanlar’ı düşman listesinin başına koyuyor. Öteki yandan da Musevilerle ittifaklar yapıyor. Giorgia Meloni de bu siyasi dönüşümü seçim çalışmalarında bir çok sefer lisana getirmişti.
Mussolini ve Hitler bu sefer çok değişik ve yeni bir biçimde geri geliyor. Avrupa’da cereyana eden krizleri fırsat bilerek ve seçim sandıklarıyla geliyorlar. Bu sefer Araplar ve Müslümanlar yeni kurbanlar olabilir.” (Rai Al Youm gazetesi)
‘İRAN’DA BAYANLARIN İSYANI: ERKEK HÂKİM DİNİ REJİMİN TEMELLERİ SARSILIYOR’
“İran’daki dini rejim -Vilayeti Fakih liderliğindeki Şii din adamlarının rejimi- bayan eksenli bir isyanla karşı karşıya. Bu isyan, sembolik olarak İslam Devrimi’nin üzerine kurulduğu birtakım temellerin sarsılması demektir.
Kadın uğraşı ve bayan hareketleri dünyanın her alanında öncü bir pozisyona gelmektedir. Bilhassa de siyasi alanda tesirleri artmakta. Tunus örneğinde olduğu üzere, laik bayan hareketi evvel İslamcıların yükselmesinin önüne geçti daha sonra ise onların devrilmesinde rol oynadı. Lakin şu an İran’da olup bitenler din ve siyaset alakasını farklı bir boyuta taşımakta ve bunu bayan hareketi yapmaktadır.
İran’daki siyasi protestolar İran rejiminin sarığının parçalanmasına neden oluyordu. Fakat son günlerdeki bayan hareketi daha hassas bir simgeyi amaç aldı; başörtüsü. Bu hareket rejimin otoriter erkek hâkim gücünü önemli bir biçimde sarsıyor.” (Cihad El Zeyn / Lübnan El Nahar Gazetesi)
‘DÜNYA İÇİN PUTİN’İN KAZANMASI KAYBETMESİNDEN DAHA İYİ’
İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Rusya’nın ilan ettiği birinci seferberlikten sonra Batılı şahinlerin tavrında bir gerileme var. Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonu 3 ay öncesinden istenilen maksatlara ulaşmıştı. Çünkü Rusya Ukrayna’daki birçok yaşamsal noktayı ele geçirip denetimi sağladı. Rus ordusunun sokak çatışmalarına girmemek için kentlere girmeye niyeti de yok. Birtakım kentleri kuşatmakla yetinecek. Putin’in seferberlik kararı ise, 6 aydın Ukrayna’da savaşan güçleri başkalarıyla değiştirme ve denetim altına aldığı bölgelerin güvenliğini tam manasıyla sağlama emeli taşıyor. Nükleer silah kullanma tehditleri ise Batı’nın tehditlerine bir karşılık olarak geldi.
Putin’in Ukrayna’ya müdahalesinin haklı yahut haksız olduğu tartışmaları bir yana, Putin’e buradan bir çıkış yolu bulunmalı ve bunun içim kendisine kimi kazanımlar verilmelidir ki kaybeden pozisyonunda olmasın. Mevcut istikrar lakin bu türlü çözülür. Savaşların tabiatında da, düşmanına bir çıkış kapısı açmak vardır ki, bir çıkış kapısı olmayan taraf kendini savunabilmek için bütün yolları dener ve hiç beklenmedik şeylere cüret eder. Şayet Putin’e onurlu bir çıkış verilmezse bunun bedelini bütün dünya öder. Çünkü Rusya’nın kaybetmesi dünya açısından kaybetmesinden daha tehlikelidir. (Seyyid Ali – Mısır El Ahram Gazetesi)
‘LÜBNAN’IN HEM KOMİK HEM AĞLAMAKLI DURUMU’
Lübnan’ının geldiği nokta epey gülünç. Bir yandan da ağlamışsak bir gülünçlüler durumu var. Ülkedeki en komik olan nokta ise, işlerin yolunda gittiğini göstermeye çalışmak ve bunda ısrar etmektir. Bunlara nazaran ülke kurumları o denli işliyor ki, ülkeyi kasıp kavuran ekonomik, mali, siyasi krizlerden hiç bir formda etkilenmiyor. Üstelik bu kurumlar yapmaları gerekeni de yapıyor ve hiçbir baskıya ( ister iç isterse de dış baskı olsun) boyun eğmeden kendi bağımsız kararlarıyla hareket ediyor.
Burada ağlanacak olan nokta ise, bu hür iradeyle karar alındığına dair telaffuzlara inananların olmasıdır. Demokrasi, şeffaflık be eşitlik konusunda bütün dünya ülkeleriyle çatışıyoruz. Bir gün geçmiyor ki devlet yetkilileri herkesten evvel ülkedeki durumdan şikayet etmesin. Cumhurbaşkanından Meclis liderine, milletvekillerine, eski bakanlara, eski vekillere, genel müdürlere kadar herkes ülkedeki durumu değiştirmeye gücü yetmediğinden bahsediyor. (Toni El Khuri / Lübnan El Naşra Gazetesi)
