Bekarlar evlenmekle ilgili lakin akıl yürütür. Evlilerin ise evlilikle ilgili yorumları farklı; “Yağmurlu havada silecekleri çalışmayan bir otomobilin yaptığı şuurlu kaza” diyeni de var, “hayatı etkileyen en hoş şey” olarak tanımlayanı da… Olağan her şey hayatınızı tamamlayacağınızı düşündüğünüz beşerle alakalı, hayatı bakış açınızın tahminen benzerliğiyle tahminen de hiç benzememesine karşın birbirinize duyduğunuz itimat ve hürmetle. Bana bu girizgahı yaptıran Aslı Ilgın Kopuz’un Can Yayınları’ndan çıkan ‘Zaman Vakit Güneşli’ isimli kitabı.
İsimsiz bir bayan kahramanın hayatla ve evlilikle çabasını metaforik olarak anlatan bir kitap ve tanıtım yazısı okuyacağınızı da baştan belirteyim.
MASAL BOZULUR BAZEN
Kitabın girişinde her şey hoş başlıyor, her şey masal gibi…
“Hatırlıyorsun o geceyi. Vapura binişini, süzülerek, başın dik, dünyalar senin, güya tastamamsın. İki parçaydın halbuki. Bir cebinde tüyler, başkasında taşlarla. Vapurdan da önceydi. Anımsamadığın bir sokakta onunla yürüdüğünüz sırada ikiye bölündün sen. Gözlerini çıkarıp sana verdiğinde. Dünyaya böyle bakıyorum işte, dediğinde. Kısa süre için dünyayı onun gözleriyle görebildiğinde. O uçsuz bucaksız özgürlüğü ve cüreti, o hoyrat, duvarsız, nizamsız âlemi görüp korktuğunda. Geri verirken ona gözlerini içindeki sesleri bastırdığında, itirazları susturduğunda, kendine meydan okuduğunda. Gülümsediğinde her şey yolundaymış üzere. Sana hiçbir şey olmaz sandığında. Evlenelim mi diye sormuştu o gece, vapura binmeden çabucak önce. Evlenelim dedin. Tek başına konuta dönerken güvertede oturdun, gece göğüne baktın. Kesik bir kahkaha yükseldi göğsünden, biraz hıçkırığa biraz çığlığa benzeyen, gayriihtiyari, senden hiç beklenmeyen. Nasıl memnundun. Öteki yanın uzaklaştı o vakit. Demir parmaklıklara yaslanıp karanlık suya baktı. Kahkaha kanatlanıp güverteyi şöyle bir dolaştı. Gece göğünde beyaz bir ele dönüştü. Bir çırpıda gönderdi dalgalara bütün kaygıları….”
Gözünü boyayan masalın süslü cümlelerini isimsiz bayan kahramanımızın annesi bozuyor ancak mukadderat de çekilecek bir şey varsa hiçbir şey mani olamıyor.
KALPTEN ŞUURLU KÖLELİK GİBİ
Aradan kısa mühlet geçiyor; baldan yapıldığı sanılan aylar tuzlu, biberliye dönüyor. Kahramanın özenerek yaptığı şey, kimi vakit dev, kimi vakit sevgili, kimi vakitse kahin ya da meczup olarak isimlendirdiği eşine dokunuyor. Konuttaki sessiz kalmaya çalışma gayretleri farklı bir şeye dönüyor. Biri verdiği karardan sonuna dek keyifli ve eşini seviyorken, oburu daima kaçmak istiyor. Daima alttan alma bayana mı düşüyor? ‘Zaman Vakit Güneşli’ de birebir hayat üzere ve yanıtı evet. İsimsiz bayan kahramana yer yer hudut olsanız da, bu kadar da olmaz deseniz de, onu anlıyorsunuz; onunki şuurlu, kalpten bağlı kölelik. Siz de onun üzere davranırsınız ya da davranmazsınız lakin kitabı cam fanusa bakar üzere izliyor, sözcüklerin izinde bir bayanı takip ediyorsunuz.
Aslında o bayan da farkında her şeyin, şöyle diyor muharrir sayfaların birinde: “Hayvanın acı duymasının nedeni, bir şeyleri henüz anlamış olmasından değil. Manaya sürecinin artık sonuna gelmiş olmasından. Aşkla bakan o gözler artık daima senin olmadığın taraflara dalmaya başladığında anlamıştın. Cildinden uzak kalamayan o vücut başka bir yerde olmak isteğiyle yerinde bir türlü duramaz olduğunda anlamıştın. Fakat anlamak bir süreç. İlk aşama sadece fark ediş. Fark etmenin çabucak sonrası ikinci aşama. Bir defa fark ettikten sonra aşk da hâlâ oralarda bir yerlerde duruyorsa ikinci aşamaya geçiş en kolayı: İnkâr. Kendi kendine bir türlü itiraf edemediğin, palavralar söyleyerek kendini rahatlattığın, güven denen o lanetli bebeğe sıkı sıkı sarılıp uykulara daldığın ve bütün bunlar geçip gittiğinde uyanacağını sandığın evre. Ancak işte bir sabah uyanırsın. Senden başka her şey o gün o sürecin tamamlanacağını bilir. İhanet ışık topu bir örümcek. Başı bağrına gömülü, kara bacakları omuzlarından, belinin iki yanından sarkıyor.”
ÜSTÜNÜ ISLATIRSAN İÇKİCİ KOCAN OLUR!
İyi niyetini bozmayan bayan kahramanın nostaljik seyahatleri da var şüphesiz. Öğretilmiş, çağdan çağa aktırılan klâsik telaffuzlara de değinmeden edemiyor satır aralarında… “Bedende açılan ufak tefek yaraların çarçabuk kapandığı, arkasında iz bile bırakmadığı yaşlardasın. Avuçların mis üzere kavuniçi. Utandıkça daha güzel kokuyorsun ve korktukça. Hiçbir şeye korkarak bakma diyorlar fakat. Korkarak baktığın her şey başına gelir. Hiç kimseden ses çıkmasa bile herkesin daima bir ağızdan söylediği şey bu. Bakmayarak da bitmiyor iş. Bulaşık yıkarken üstünü ıslatırsan, içkici kocan olur diyorlar. Birinin yarasını anlatırken, kendi üstünde gösterirsen birebir yerden sen de yaralanırsın. Sevdiğin birinin elinden bıçak alma, bıçağı bir yere koysun ondan sonra al, alırken de bıçağa palavradan tükürmeyi unutma, çok büyük hengame edersiniz yoksa. Tek yanağından öptüğün dul kalır, diğer yanağı yetim bırakma. Eşiklerden daima sağ ayağınla geç. Aman uyurken başucuna çorap bırakıp da karabasanı çağırma. Terliğin, pabucun aksi kalmasın da işin gücün rast gitsin. Kulak memeni çektikten sonra maazallah tahta olmayan bir yere vurursan şeytan kesinlikle dolduracak bir boşluk bulur. Kimi cümleleri sakın ola kurma. Ne vakit ki hayatta benim başıma gelmez desen baht işi inada bindirir. Bir bakmışsın sonra, hayat tıpkı babanın çözemediğin için kızdığı denklemler kadar yabancı sana….”
Peki bu kadar batıl inanç gerçek olur mu ya da oldu mu? Neye yorduğunuza bağlı lakin şu bir gerçek ki, batıldan çok düünceniz ve yaptığınız seçimler hayatınızı tesirler. Bayan kahramanımızı da etkiliyor doğal, bayan olmanın, tek başına hayata tutunmanın bedelini öderken, aileye başka, eşe dosta farklı memnun numarası yapmaya çalışıyor. Eşi kitap yazarken, bayan kahramanımızdan müelliflik beklenmiyor. Neden?
Uzun lafın kısası; Aslı Ilgın Kopuz’un ‘Zaman Vakit Güneşli’ isimli kitabı metafor seven, masallardan ve nostaljiden hoşlanan, birden fazla hayal kırıklığıyla örülü satırların ortasında kaybolmak isteyenlere nazaran bir okuma…
