Dünyaca ünlü İngiliz muharrir ve filozof Aldous Huxley 1990 lı yıllardan günümüze hem sanat hem İstanbul Escort bayan de düşün dünyasında fikirleri ve yapıtlarıyla yükünü koruyor Onu efsaneleştiren sık sık tüm vakitlerin en güzel romanları listelerinde okurun karşısına çıkan ve 1932 yılında birinci defa yayımlanan yapıtı Cesur Yeni Escort İstanbul Dünya başta olmak üzere kaleme aldığı çabucak her roman dünyanın dört yanında arka arda yeni baskılarını yapıyor Dünyaca ünlü müzik kümesi The Doors un ismine ilham olan ve yirminci yüzyılın İstanbul Escort en dikkat cazip kurgu dışı yapıtları ortasında yerini alan derinlikli ideoloji yapıtı Algı Kapıları üzere felsefi yapıtlarıyla de Nasıl bir insan Nasıl bir toplum Nasıl bir iktidar üzere yüzyıllardır karşılığı aranagelmiş sorulara verdiği karşılıklarla kitleleri peşinden sürüklemeye devam ediyor
Kırk yılı aşan müelliflik hayatı boyunca hem roman hem de kurgu dışı toplam elliden fazla eser kaleme alan Huxley nin bu sefer ütopik bir geleceği anlattığı romanı Ada İthaki Yayınları etiketi ve Seniha Akar çevirisiyle raflarda yerini aldı
İlk kere 1962 yılında okurla buluşan bu roman müellifin Kasım 1963 yılında ABD Lideri John F Kennedy yle tıpkı günde hayatını kaybetmesinden evvel yayımlanan son kitabı olma özelliği taşıyor
Hiçbir vakit distopik Cesur Yeni Dünya’nın ya da Krom Sarısı’nın Algı Kapıları nın Cennet ve Cehennem in kazandığı muvaffakiyet ve şöhreti elde edemeyen Ada köktendinci inançların ve her şeye gücü yeten önderlerin olmadığı kimsenin bir başkasından beş kat fazla maaş kazanmadığı cinselliğin özgür yaşandığı ve günümüzdeki biçimiyle ailelerin yerini daha geniş toplumsal ailelerin aldığı bir dünyayı mümkün kılıyor
Gelelim bu fanatizmden beslenen dinler militarizm petrolün dünyadaki jeopolitik kıymeti üzere hususlar hakkında anlattıklarıyla şaşırtan derecede bir kehanetler kitabı üzere okunabilen Ada nın konusuna
Roman gazeteci Will Farnaby’nin Pala isimli ada yakınlarında bir deniz kazası geçirmesiyle başlıyor Geçirdiği kazanın akabinde ada halkı tarafından tabiri caizse kıyıya vurmuş ve baygın halde bulunan Will bir köye getirilir ve burada yerli halk tarafından tedavisine başlanır Lakin kahramanımızın geçirdiği kaza göründüğü kadar temiz değildir Adanın petrol kaynaklarını ele geçirmek isteyenler için casusluk yapmak üzere oraya gönderilen Will Pala da geçireceği günler boyunca buradaki beşerlerle bağlantılar geliştirecek onların ömür biçimleriyle tanışacak ve günler geçtikte buranın çok özel bir yer olduğunu fark etmeye başlayacaktır Vakitle uğrunda buraya geldiği gayesi sorgulamaya dünyanın geri kalanındaki kapitalist faşist militarist düzendense buradaki toplumsal ve idari tertibin her manada çok daha yaşanabilir olduğunu fark etmeye başlayacaktır
HAYALİNDEKİ DÜNYAYI RESMETTİĞİ ROMAN
Ada dünyanın kalanından öncelikle inanç sistemiyle ayrılıyor Rastgele bir ibadethanesi olmayan Pala halkının inancı dolaysız direkt bir tecrübesi savunuyor ve doğrulanamayan mitten öteye gidemeyen dogmalardan beslenen her inancı bu inanca ilham veren hisleri bile reddediyor Böylelikle Pala halkı dini başkanlar siyaseti yönlendiren dini telaffuzlar kehanetler bunların tümünden korunmuş durumda
Pala da huzurun değerli bir bileşeni adada uygulanan nüfus denetimi sistemidir Nüfus denetimi sayesinde var olan kaynaklar ada halkına ziyadesiyle yeterken ülke iktisadı de bu bolluktan olumlu formda etkileniyor
GELENEKSEL AİLE YAPISINA MEYDAN OKUYOR
Nüfus denetimi devletin nezaretindeyken çocukların bakımı da gerçek hayattaki var olan sistemden hayli farklı formda planlanıyor Tıpkı bundan yüzyıllar evvel Descartes ın ülkü bir devlet sisteminde çocukların anne babanın himayesinden alınmasını savunması üzere Ada da da çocuklar tek bir anne baba himayesi altında değil Burada tüm çocuklar tüm yetişkinlerin ortak sorumluluğu olarak görülüyor Böylelikle makul ebeveynlerin eksiklikleri korkuları ve ruhsal problemleri çocuklarına geçmiyor
İnsanlara mutluluğa ulaşmak için muhtaçlık duydukları her şeyi sağlayan ütopik bir toplum ve devlet tasvirine yönelik hayli mert bir eser olan Ada da Pala halkı tıp ya da besin idaresi ile ilgili birkaç aygıtın dışında teknoloji kullanımını reddediyor Öte yandan hayat kurtaran ameliyatları ve antibiyotikleri de asla reddetmiyor gerekli teknoloji dışında dışa bağımlı olmalarına neden olacak her şeyi tertiplerinin ve yönetimlerinin dışında tutuyorlar Bu da onları ticaretin sıklıkla petrolle silahla döndüğü o kirli dünyayla rastgele bir paydaşlıktan korumuş oluyor
Aldous Huxley yalnızca bir romancı değildi İncelediği felsefi hususları kurgusal romanlarında bir öyküye işleyerek ortaya görüntü çıkarır kelamını ettiği fikirleri kurguda ete kemiğe büründürerek nasıl olacağını görür ve gösterirdi Münasebetiyle karakter gelişimi ve olay örgüsü üzere romanın teknik noktalarına çok da odaklanmayan muharririn asıl sorunu romanlarını dolduran o felsefi fikirlerdi Ada her ne kadar en popüler romanı olmayı başaramamışsa da hayatı boyunca savunduğu ve kendi hayatının çerçevesini de çizdiği hayat biçimini anlattığı inandığı pahalarla oluşmuş bir cennetvari dünyayı anlattığı bu roman müellifin felsefi fikirlerinin ve tenkitlerinin aktarılmasına hizmet ediyor
HUXLEY’NİN SAVUNDUĞU İNSAN BU ROMANDA HAYAT BULUYOR
Yazar Ada da çabucak tüm inanç sistemlerinde kendini gösteren Budizm de tepeye yerleşen insanın bu makus dünyadan fakat kendisini soyutlayarak bu dünyanın tehlikeli nimetlerini reddederek vefatın tek gerçek olduğu fikrine sarılarak yaşarsa iyi insan olabileceği fikrini netlikle reddediyor Tüm bu bakış açılarının karşısına kendi fikirlerini koyuyor
Huxley e nazaran uygun insan olmanın temelinde kişinin kim olduğunu bilmesi yatar Kişinin hakikaten kim olduğunu bilmesi için öncelikle kim olduğunu sandığını ya da kim olmak için çabaladığını uygunca anlaması gerekir Olmaya çalıştığı kişinin kendisini ne yapmaya ve nasıl hissetmeye zorladığını fark eden insan finalde kim olmadığını görecektir İşte bu bilgi yani kişinin kim olmadığını anladığı aydınlanma an ı onu kim olduğunu öğrenme şuuruna bir adım daha yakınlaştıracaktır Huxley kim olmadığımıza dair bu aydınlanma anları bir süreklilik haline geldiğine vakitle kim olduğumuzu göreceğimizi savunur
İnsanı idealize eden onu daima belirli kalıplara sığdırmaya çalışan tüm inanç yönetim ve teknoloji sistemlerini reddeden bir toplumun idealize edildiği Ada köklerini müellifin işte bu fikirlerinden alıyor
Son derece akıcı ve sade bir lisanla kaleme alınmış olan Ada yalnızca bilimkurgu ya da ideoloji okumayı seven okurları değil çarpıcı ve heyecan verici bir dünyayla tanışmak isteyen tüm okurlarını raflarda bekliyor
