ANKARA – Seçimlerin akabinde ‘değişim’ taleplerinin merkezinde yer alan CHP’de kongre sürecinde tüzük değişikliği ve parti programını yenileme de eklendi. Son olarak 2008 yılında hazırlanan partinin yeni programı CHP Bilim, İdare ve Kültür Platformundan Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Yunus Emre’nin koordinatörlüğünde hazırlanıyor.
CHP’li üyelerin direkt yaptıkları katkılarla güncellenen programın son yıllarda dünyada ve Türkiye’de yaşanan gelişmeler doğrultusunda daha anlaşılır hale getirildiğini söz eden CHP’li Emre’ye nazaran partinin iktidar stratejisi de bu doğrultuda belirlenecek.
Partisinin seçimlerden evvel kendi içine bakmadığını, kurumsallaşma çalışmalarına sürat verdiklerini tabir eden CHP’li Emre, Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı kendisine bırakacağı argümanlarına dair ise, “Siyaset genel lider olacağım diye yapılmaz. Bir insan emin olun çok çalışkandır diye genel lider olmaz” dedi. İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nun İstanbul için yola çıktığına dönük açıklamalarını “mutlulukla” karşıladığını söyleyen Emre’nin sorularımıza karşılıkları şöyle oldu:
‘DÜNYA VE TÜRKİYE BİR ÇOKLU KRİZLER PERİYODUNA GİRMİŞ ÜZERE GÖRÜNÜYOR’
CHP ‘değişim’ tartışmalarının yaşandığı süreçte parti programının yenilenmesi için de harekete geçti. Parti programını yenilerken temel motivasyonunuz nedir?
Şu andaki programımız 2008 yılında kabul edildi. Yani üzerinden 15 yıl geçti. Bu mühlet içerisinde dünyada, Türkiye’de çok değerli gelişmeler oldu. 15 yıl evvel “savaş” dediğiniz vakit kimsenin aklına ‘olabilir’ gelmiyordu. Bir buçuk yıldır iki komşumuz ortasında büyük bir savaş sürüyor. “Küresel salgın” dendiğinde İspanyol gribi üzere yüz yıl evvelki şeyler akla geliyordu. Mesela bugün en çok konuşulan şey iklim krizi, global ısınma, ekolojik felaketler, zelzele felaketi. Dünya ve Türkiye bir çoklu krizler devrine girmiş üzere görünüyor.
‘YENİ GAYRET STRATEJİSİNE GEREKSİNİM VAR’
Türkiye’de otoriterleşme, demokrasiden uzaklaşma, basın özgürlüğü, akademik özgürlükler üzere bahisler çok sorunlu hale geldi. İnsan hakları, hukukun üstünlüğü ve demokrasi alanlarında Türkiye’de yaşanan, yaşanmakta olan büyük gerileme var. Bütün bu nedenlerle 2008’de programımızın yazıldığı devirden çok farklı bir devirde olduğumuz açık. Bu yeni şartları da gözeten yeni çaba stratejisine gereksinim var. Bizim programımız 350 sayfa, kocaman bir kitap. Hem büyük değişimler karşısında eski bir metin haline geldi hem de çok kapsamlı bir metin olduğu için her mevzuya temas eden bir yapısı var. O mevzularla ilgili de çok büyük değişimler oldu. Parti programının çok daha kısa, kolay okunur, kolay anlaşılır bir metin olması lazım.
KAPALI TOPLANTILAR YAPILACAK
Üyelerinize programa katkı vermesi için beş soru gönderdiniz. Partililer programınızda en çok neyin değişmesini istiyor? Ne tıp geri dönüşler almaya başladınız?
Bir program yazımına başladığınız vakit buna bilgi oluşturan kimi kaynaklar oluyor. Üyelere, 1,3 milyon bireye ileti gönderdik. Ve bir web sitesinde bir soru formu oluşturduğumuzu program hakkındaki görüşlerini o soru formuna yazabileceklerini söyledik. Gelmekte olan cevaplar programa girdi oluşturmak bakımından çok kıymetli bir kaynak. Fakat bununla sonlu değil, öteki kaynaklar da var. Kongreler bittiği vakit ilçelerimize ve vilayetlerimize soracağız. “Parti programı hakkındaki görüşlerinizi lütfen bize gönderin” diyeceğiz. Partide şimdiye kadar yapılan bir program metnine de kaynaklık edebilecek birçok çalışma var. Seçim beyannamelerimiz, geçmişte yaptığımız işte bu Altılı Masa kapsamında yapılan ortak çalışmalar var. Partideki bu program niteliği taşıyabilecek çalışmalardan da faydalanıyoruz. Son olarak ise her başlıkla ilgili parti içinden ve dışından uzmanlarla kapalı toplantılar yapacağız.
ÜYELERDEN GELEN BİLDİRİLERDE İKİ TEMA ÖNE ÇIKIYOR
Üyelerden birinci üç günde 5 binin üzerinde cevap geldi. Bu devam ediyor ve raporlanmasına başladık. Gelen karşılıklarda iki tema çok öne çıkıyor. Birincisi ekonomik meseleler. Bu sürpriz değil. Artırımlar, hayat pahalılığı ve işsizlik sorunu de buna ekleniyor. Maalesef bir ekonomik sakinlik içerisine Türkiye’nin sonbaharla bir arada girebileceği görüşü var, bunların yarattığı önemli tasalar var. İkinci olarak ise sistemsiz göçmenler konusu var. Üyelerimizden gelen karşılıklara baktığınızda yüklü olarak bu sistemsiz göçmenlerin Türkiye’den acilen gönderilmesi konusunda vatandaşlarımıza itimat verecek adımların atılması talebi var.
‘BU SEÇİMLERİ KAYBETTİK’
Üyelerinize yönelttiğiniz sorularınızdan biri de, “CHP’nin siyasetlerini uygulaması ve prensiplerini hayata geçirmesi için gereken iktidar stratejisi hakkındaki görüşlerinizi yazınız” oldu. Son genel seçimlerin akabinde CHP’nin yeni iktidar stratejisi belirleme gayretini görüyoruz. Bu efor nasıl bir iktidar stratejisini açığa çıkaracak?
Biz bu seçimleri kaybettik. Seçimleri niçin kaybettik diye düşündüğümüzde de en başta devlet imkanlarının alabildiğine kullanılması ve otoriter idare tarafından Türkiye’nin bütün problemlerinin seçim sonrasına bırakılmasını görüyoruz. Otoriter zihniyet uygulamalar setine kaybettik. Ayrıyeten kültür kimlik ekseninde bir siyasal kutuplaştırma yaratılmasına kaybettik.
‘YENİ BİR ŞEYE GEREKSİNİM GÖRÜNÜYOR’
Türkiye’nin mevcut bilgi ortamında nitekim bildirinizi medya ve toplumsal medya yoluyla muhataplarınıza ulaştırmanız çok zorlaşıyor. Zira toplumsal siyasal kutuplaşmayı tahkim etmek üzere bir mevzi ortamı Türkiye’de kurulmuş durumda. Yani herkesin takip ettiği, herkesin izlediği mecraların sayısı çok az. Türkiye’de seçime iştirak oranı yüzde 90’a yakındı, birçok ülkede yüzde 40’larda, 50’lerde. Yani oralarda sonucu değiştirmek istiyorsanız sandığa gitmeyen insanların oyunu alacaksınız. Türkiye’de ise Erdoğan’a, rakibinize oy vermiş insanların oyunu alacaksınız. Ve o beşerler sizinle ilgili sabah akşam çok makus bilgiler duyuyorlar. Yani sizin terörist olduğunuzu duyuyorlar, sizin devlet düşmanı olduğunuzu, toplum düşmanı olduğunuzu duyuyorlar. Artık demek ki bu kaidelerde yeni yaratıcı bir şeye gereksinim görünüyor. Artık bu yenilikse bence eski de.
‘ÖRGÜTSEL YAPIDA KAPSAMLI DEĞİŞİKLİKLER GEREKİYOR’
Nasıl?
Siyasetin babadan kalma usullerine geri dönmek üzere. Yani kapı kapı konutları gezmek, problemleri, tahlilleri insanlara anlatmak, insanların gönlüne girmek… Kentlerde bir kadro ağlar oluşturmak, kırsal alanda gidilemeyen yerlere gitmek… Daha çok sahayı yanlışsız tanımak ve siyasi faaliyetleri yüz yüze yürütmek. Bunu yapmak için ise işte yalnızca program değiştirmek yetmiyor. Bunu yapmak için örgütsel yapıda çok kapsamlı değişiklikler yapmak gerekiyor. Yani parti örgütünü, parti içi seçimleri gerçekleştiren bir yapı olmaktan çıkartmak partinin iletilerini, topluma ulaştıran, toplumla parti ortasında bir aracılık fonksiyonunu gören bir yapıya taşımak gerekiyor. Artık bunun için olağan kurumsal yapıyı değiştirmeye gereksinim var. Parti içi işleyişi değiştirmeye muhtaçlık var, örgütle ve toplumla kurulan bağlantısı değiştirmeye muhtaçlığı var.
‘KENDİ İÇİMİZE BAKMADIK, BİR ORTAYA GELMEYE BAKTIK’
Program ve tüzük değişikliği çalışmalarını söz ettiniz. Bunların sonunda CHP’de temelde değişen şey ne olacak?
Partinin kongreleri yapılıyor. Bütün vilayetlerde kongreler yapılacak, oralarda binlerce insan sandığa gidecek. Kurultayda yurdun dört tarafından binlerce vatandaşımız, delegemiz Ankara’ya gelecek. CHP’nin geleceğini tartışacak. CHP’nin geleceğinde kimler olsun diye seçimler yapacak. Bu natürel beşerle ilgili tarafı. Bu işleyişin sahiden demokratikleştirilmesi lazım. Biz Türkiye’de otoriter idareye meydan okuyup başarılı olabilmek için öbür partilerle ittifaklar kurduk. Doğal olarak kendi içimize bakmadık, bir ortaya gelmek için çaba ettik. Kendi içimizde farklı görüşler varsa da “ya bir bekleyelim, şu işi bir başaralım, sonra konuşalım” dedik. Artık bu farklı görüşler varsa bunların konuşulması, kıymetlendirilmesi için önümüzde bir vakit var, bir mecra var. Bunları konuşacağız, değerlendireceğiz. Altılı Masayı bir ortaya getirmek parti içine bakmaya değil dışarıda birliktelik yaratmaya yöneltmişti. Artık bu evrede içimize bakmalıyız. İçimizdeki işleyişi daha yeterli nasıl yaparız? Daha tesirli nasıl kılarız? Daha iştirakçi, daha demokratik nasıl kılarız? Buna bakmamız lazım. Bu istikamette adımlar atıyoruz.
‘SİYASETTE GENEL LİDER OLACAĞIM DİYE SİYASET YAPILMAZ’
CHP’nin geleceğini partililerin belirleyeceğini söz ettiniz. Büyük kurultayda genel başkanlık için de bir seçim olacak. Geçtiğimiz hafta CHP Genel Başkanlığı’na seçilebilecek isimler ortasında sizin de isminiz geçti. Kemal Kılıçdaroğlu’nun misyonunu size devredebileceği üzere bir tez ortaya atıldı. Buna dair ne kaydedersiniz?
Ben de o yorumu izledim sizin üzere. Siyasette genel lider olacağım diye siyaset yapılmaz. Yüz yıllık bir partiyiz. Yani Atatürk, İnönü, Ecevit, Baykal, Kılıçdaroğlu. Uzun mühlet misyon yapanları sayıyorum. Genel lider olabilecek Türkiye’de yüzlerce Cumhuriyet Halk Partili gelmiştir, geçmiştir. Ancak genel başkanlık çok az beşere nasip oluyor. O bir formda Cumhuriyet Halk Partisi’nin Türkiye’de toplumun gereksinimlerine nazaran kimi devirlerde şekillenen bir gelişmedir. Siyaset genel lider olacağım diye yapılmaz. Bir insan emin olun çok çalışkandır diye genel lider olmaz. Çok düzgün çalışmalar yapıyor, çok önde koşuyor, çok düzgün hitabeti var diye genel lider olmaz. Bir insanın genel lider olması çok kapsamlı toplumsal, siyasal gereksinimlerle ilgili bir olaydır.
‘GÜZEL BİR ŞEY’
Gazeteci arkadaşımız Altan Sancar açıklamasında genel liderimizin bir sözünü gündeme getirdi. “Kılıçdaroğlu geçmişinde şaibe olmayan, geçmişi pak, partinin tarihini, kültürünü bilen birisine genel başkanlığı bırakacak. Benim de aklıma Yunus Emre geliyor. Ben de Yunus Emre’nin ismini duyuyorum” dedi. Burada benim açımdan hoş olan genel başkanlık bahsi değil. Geçmişi pak, partiyi tanıyan bilen, partinin kültürünü bilen birisi dendiğinde, birinin aklına ben geliyorsam bu memnunluk verici bir şey olağan.
İMAMOĞLU’NUN YOLA ÇIKIŞI: ÇOK KEYİFLİ OLDUM
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu yaptığı açıklamayla İstanbul için yola çıktığını söyledi. Değişim sürecinde de ismi öne çıkan siyasetçiler ortasındaydı. İmamoğlu’nun bu adımını siz nasıl değerlendirdiniz?
Çok memnun oldum. Hem İstanbul milletvekili olarak hem İstanbul’da yaşayan bir vatandaş olarak. Ben Ekrem Bey’in kendisine de tabir etmiştim. Yani bizim yıllardır arayıp bulamadığımız bir insan İstanbul Belediye Lideri olarak. Çeyrek asır sonra Ekrem İmamoğlu belediye lideri oldu. Bunun başarılmasında doğal genel liderimizin ortaya koyduğu bilhassa adalet yürüyüşüyle başlayan toplumun kültürel kimliklerine, ayrım sınırlarına bakmadan, demokrasi fikri etrafında Türkiye’yi birleştirme, buluşturma eforu da çok değerli bir yer tuttu. Artık burada bunu tekrarlamamız lazım. Bütün toplum bölümlerini, Türkiye’de bu otoriter idare tarafından dışlanan bütün vatandaşlarımızı kucaklayacak bir anlayışla, telaffuzla bu seçimleri başarmamız lazım.
‘TOPLUM BİZDEN HENGAME ETMEMİZİ BEKLEMİYOR’
CHP’de seçimlerden sonra değişim tartışması yaşanıyor. Bu süreçte partinin yıprandığı değerlendirmeleri yapılıyor. Buna katılıyor musunuz? Yakın tarihteki mahallî seçim için CHP tekrar bir motivasyon sağlayabilecek mi?
CHP geçmişte çok büyük zorluklar yaşamış bu zorlukları aşmış bir partidir. Bunun görülmesi lazım. Yeri geldi bu partinin mallarına el konuldu, yeri geldi bu parti kapatıldı, yeri geldi bu partinin genel lideri mahpusa atıldı. Bu meseleleri yaşadık hepsini de aşmayı başardık. Bugün de sorunlar var. Çok üzüldük seçimlerde. Çok sarsıldık. Lakin şunu hatırlatmak istiyorum. 2018 seçimlerinden de maalesef istediğimiz sonucu alamadıktan sonra bir küme arkadaşımız kurultay için imza topladılar. Çok da yaklaşmışlardı kâfi olacak sayıya lakin bitiremediler. Niçin bunu söylüyorum? O vakit da “CHP bitti, kendi içinde arbedeli, partinin karpuz üzere ikiye bölündüğü” yorumları yapılıyordu. Lakin ona karşın oradan birkaç ay sonra 11 büyükşehir başta olmak üzere çok önemli bir başarıyı Mart 2019 seçimlerinde gerçekleştirdik. Bugün de olacak. Bunun için çalışıyoruz. Sıkıntılar var, hakikat. Lakin bunları aşıp bir anlayış birliği yaratarak yalnızca İstanbul’da değil bütün Türkiye’de başarılı olmamız lazım. Toplum bizden hengame değil problemlere tahliller bularak tesirli olmamızı, başarılı olmamızı bekliyor.
