ANKARA – 2020 yılında dünyayı tesiri altına alan, son periyotta çıkan varyantlarla da kimi ülkelerde yoğunluğu gözlenen korona virüsü salgını tam manasıyla sonlanmadı. Bilhassa ABD ve İngiltere’de sık görülen Omicron varyantının alt türevi olan Eris (EG.5.1) varyantının Türkiye’ye tesiri de merak konusu.
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından yapılan son açıklamada, Covid-19’un BA.2.86 ve Eris üzere varyantlarının hadise sayılarında tesirli olduğunu, bu iki varyantın statüsünü ‘izlenmesi gereken varyant’ olarak güncellediklerini belirtti. DSÖ’nin bir daveti da tabip yahut hastanelerden Covid-19 testi yapılması tarafında oldu.
Türkiye’de Eris varyantının görülmediğine yönelik birtakım tabiplerin açıklamalarının bilakis uzmanlara nazaran Sıhhat Bakanlığı’nın tarama yapmaması nedeniyle bu varyantla karşılaşılmamış olabilir.
‘ERİS TÜRKİYE’DE DE BÜYÜK İHTİMALLE VAR’
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a nazaran Sıhhat Bakanlığı’nın elinde Eris varyantına ait bir bilgi kelam konusu değil. Varyantların da tespit edilmesini sağlayan tarama testlerinin ağır bir formda yapıldığı takdirde bilgiye ulaşılabileceğini tabir eden Ceyhan, “Pozitif bulunan hadiselerde varyant tahlili yapılması gerekiyor. Eris varyantı için varyant tahlili yapmayınca var mı yok mu bilemiyorsunuz. Varyant tahlili yapan ülkelerin çabucak hemen hepsi kendilerinde olduğunu açıkladı. Türkiye’de olmaması için bir neden yok. Türkiye’de de büyük bir ihtimalle var.”
‘DAHA BULAŞICI VE YAYILIM GÖSTERECEK’
Eris varyantının iki özelliğinin olduğunu tabir eden Prof. Dr. Ceyhan’a nazaran varyantın ağır klinik seyirleri oluşturacak bir yapısı yok. Olay sayısı arttığı için ABD’de ve İngiltere’de hastane yatışlarının arttığını tabir eden Ceyhan, Eris varyantının daha bulaşıcı ve yayılım göstereceğini söyledi.
‘KALABALIK ORTAMLARDA KESİNLİKLE MASKE TAKMAK GEREKİYOR’
Türkiye’de Eris varyantına karşı alınması gereken tedbirlerin daha evvelki varyantlar sürecinde alınması gereken tedbirlerden farklı olmadığını söz eden Prof. Dr. Ceyhan ikazlarının şöyle sıraladı:
“Sağlıklı şahıslara aşı önerisi yapmıyoruz. Ama bilhassa 65 yaş üzeri ve kronik hastalıkları bulunanlara son aşısı üzerinden altı ay geçmişse aşı tekrarı önermek lazım. Mevcut BioNTech aşısı mevcut Eris varyantına karşı tesirli. Devletin ve bireylerin alması gereken tedbirler var. Devlet bir an evvel aşı teminini yapmalı, aşılanmak isteyenler için ikazlarını yapması gerekiyor. Şu an hiçbir halde ‘aşılanmanız düzgün olur’ bile denilmiyor. Aşı terslerinin telaffuzlarına karşılık, ‘Bunlar gerçek değildir, aşılanmanız gerekiyor’ demesi gerekiyor. Öte yandan Türkiye’ye turistlerin girişlerinde eskisi kadar sık olmasa da tedbirler alınması gerekiyor. Bu süreçte el hijyeni çok kıymetli. Kapalı ve kalabalık ortamlara girerken kesinlikle maske takmak gerekiyor.”
‘VERİ KARANLIĞI VAR’
Sağlık Bakanlığı’nın Mart 2023’ten bu yana korona virüsüne ait hiç bilgi yayınlamadığını, nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarına ait ‘veri karanlığı’nın olduğunu söyleyen Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri Vedat Bulut’a nazaran bir öteki sorun da test. Türkiye’de korona virüsü testlerinin yapılmadığını, bu testlerin kaçının olumlu ve negatif olduğunun bilinmediğini tabir eden Bulut, “Eris varyantı Akdeniz ülkelerinde şu anlık yüzde 1-2 oranında. Biz de çoklukla bu ülkelerle benzerlik gösteririz. Bu Türkiye’ye de gelecek ve yayılacak” dedi.
‘VİRÜS BÜSBÜTÜN YAPI DEĞİŞTİRİP PANDEMİYLE DÜNYAYI TEKRAR SARABİLİR’
Sağlık açısından “düşük riskli” olarak varyantın DSÖ tarafından değerlendirildiğini, öldürücülüğünün ve ağır bakıma yatırma oranlarının düşük olduğunu söz eden Bulut, “Hastanelerde şu anda Covid’den ötürü bir yoğunluk yok. Lakin ekim kasım aylarında bilhassa yaşlılar ve risk grubundakiler tehlikede olabilir. Bu nedenle risk grubundakilere tekrar aşısı yapılması gerekiyor” diye konuştu.
Korona virüsünün hayatımızdan çıkmadığını, yeni varyantlarla birlikte daha makûs sonuçların açığa çıkabileceğini söz eden Bulut, “Yarın öbür gün büsbütün farklı bir virüs de açığa çıkabilir. Kimse bunu hesaba katmıyor. Virüs büsbütün yapı değiştirip pandemiyle dünyayı tekrar sarabilir. Ama Eris bu çeşit bir varyant değil ve klinik şiddeti yüksek değil” dedi.
