Dünyanın en büyük barosu olan İstanbul Barosu hafta sonu Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek Genel Şura ile yeni lider ve idaresini belirleyecek. Yedi avukat kümesinden sekiz aday baro başkanlığı için yarışacak. 51 bin 352 kişinin oy kullanacağı düşünülen baronun lider adayları şöyle:
– Evvel Unsur Çağdaş Avukatlar Kümesi adayı Filiz Saraç
– İstanbul Barosu İdare Konseyi Üyesi ve Evvel Avukat Kümesi’nin adayı Avukat Elif Görgülü
– Evvel Prensip Çağdaş Avukatlar Kümesi Yükseliş Hareketi adayı olan Hasan Kılıç
– Bağımsız Avukatlar Kümesi’nin adayı Gülden Sönmez
– Avukat Hakları Kümesi’nin adayı Mustafa Gökhan Ahi
– Avukat Mert Er Karagülle,
– Milliyetçi Avukatlar Kümesi ismine Hakan Çatak
– Genç Hukuk Hareketi’nden Türkan Kara
Başkan adaylarıyla İstanbul Barosu’nun seçimini konuştuk. Birinci konuğumuz Bağımsız Avukatlar Kümesi’nin adayı Gülden Sönmez.
‘AVUKATLARIN BAROLARA İNANCI KALMAMIŞ’
Baro başkanlığına neden aday oldunuz?
Aslında bu sorunun karşılığı adayı olduğum Bağımsız Avukatlar’ın (BAK) öyküsü ile direkt kontaklı. İstanbul Barosu dünyanın en büyük barosu. Türkiye’de ise içinde Adalet Bakanlığı dahil tüm kuruluşlardan daha fazla hukukçu barındıran bir meslek kuruluşu olduğu halde yargı sistemi ve işleyişi içerisindeki tesiri yok üzere. Baro mensubu biz avukatlar da ülkenin içine sürüklendiği devasa kaos içerisinde yapayalnızız. İstanbul Barosu’nu 20 yılı aşkın müddettir Evvel Prensip ve türevi takımlar yönetiyorlar. Bu süreç içerisinde idareler tüm avukatların gücünü, düşünsel katkısını, aidiyet şuurunu ardına alıp onları temsilen ve onlardan aldığı güçle hukuk sistemine katkıda bulunmak, sistemin tıkanıklığını yanlışsız tahlil edip yanlışsız teklif ve stratejiler ile sisteme katılmak, sistemin çalışır, adalet üretir hale gelmesi için çaba vermek yerine baroyu kısır siyasal çekişmelerin tarafı haline getirerek önemli prestij kaybına uğratmış. O denli ki avukatların barolarına itimadı inancı kalmamış, baro seçimlerine dahi ilgisiz kalır olmuşlar. Geçtiğimiz bir yıl içerisinde muntazaman iştirak sağladığımız Baro Meclisi’ne idarenin atadığı kurul üyeleri bile gelmediler, iltifat etmediler. İstanbul Barosu idaresi her biri tek başına gerektiğinde dünyayı karşısına alıp hak uğraşı vermeyi meslek edinmiş 56 bin avukatı temsil ediyor olmanın sağlayacağı gücün farkında değil. Bu nedenle de İstanbul Barosu Türkiye ve dünya arenasında adeta bir etkisiz eleman.
‘BARO, İNSAN HAKLARININ SAVUNULDUĞU BİR ALAN’
Halbuki Türkiye ve bilhassa yargı sistemi çok sıkıntı vakitlerden geçiyor; İstanbul Barosu’na, onun adil ve öngörülü öncülüğüne muhtaçlığı var. Biz avukatlar da hiç iç açıcı durumda değiliz. İstanbul Barosu’na gereksinimimiz var. Tüm bu nedenlerle 2020 yılının ikinci yarısında başlattığımız çalışma ile evvel geniş tabanlı bir tartışma ortamı oluşturduk. Hukuk devletinin geldiği nokta, yargının durumu, yargı-siyaset bağları, mesleğin muhtaçlıkları, savunmanın durumu ve bunlara ait yanlışsız tespit ve tahlil tekliflerini üretebilecek iştirakçi, özgürlükçü ve çabucak herkesin kendini söz edip sürece aktif formda katılabileceği bir platformun yapısı üzerine uzun uzun konuştuk. 2021 yılında baromuzun da kurulduğu 5 Nisan Avukatlar gününde yatay idare yapısına sahip, Bağımsız Avukatlar (BAK), hukuk üst paydasında tüm avukatları birlikte tavır takınma çağırısıyla kuruluşunu ilan etti. Bağımsız Avukatlar baroda siyasal duruşu reddediyordu. Hangi siyasal görüşten olursa olsun hukukun üstünlüğünü, yargının bağımsızlığını, insan haklarını, adil yargılanma hakkını savunan tüm avukatların baro yerinde ayrımsız olarak omuz omuza hukukun hengamesini vermelerini savunuyordu. Elbette her birimizin bir siyasal fikre sahip olma hakkımız var ve bunun gereklerini kendi yerinde gerçekleştirebiliriz. Fakat baro; hukukun, savunma hakkının, insan haklarının savunulduğu alandır.
Bağımsız Avukatlar faaliyetlerini, karar mercii olan BAK Meclisi, alınan kararları icra eden BAK Uyum Şurası ve Dinamik İcra Şurası, Bağımsız Avukatlar’a aidiyet hisseden tüm avukat ve stajyer avukatlardan oluşan ve meclise tavsiye niteliğinde kararlar alan BAK Kürsüsü isimli dört ana kurumu ile yürütüyor. Kurumlarımızın oluşumundan çok kısa mühlet sonra birinci defa 2021 yılında seçimlere katıldık. Bu sene ise kürsülerimize açık bir ilanda bulunuldu. Adaylarımızın seçilmesi sürecinde bir anket ve ön seçim yapıldı. Başkanlığa aday olan yoktu fakat kimin olmasını istedikleri konusunda üç isim tekliflerle öne çıkmıştı. Bu isimlerden biri de bendim. Bağımsız Avukatlar’ın prensiplerinin İstanbul Barosu’ndaki taşıyıcısı olmak için daima birlikte adayız.
‘ÖZGÜN BİR ANLAYIŞ VE MODEL ÖNERİYORUZ’
Sizi öbür adaylardan ayıran özellik nedir?
Bağımsız Avukatlar olarak ‘grupçuluktan’, küme içi ve/veya kümeler ortası kısır çekişmelerden uzak durmayı bir hal olarak benimsedik. Öte yandan baronun araçsallaştırılması ve siyasi tartışmaların tarafı haline getirilmesine karşı bilhassa Evvel Prensip kümesi, ‘Baro siyasetin içinde olmalı, siyaset yapmalı’ demekteydi. Bu sene bizim çıkışımız tesir yaratmış görünüyor ki Evvel Unsur’dan ayrılan birtakım kümeler “Önce Avukat” der oldular ve baro yerinde siyaset yapmayacaklarını açıkladılar. Bu gelişmeyi sevinçle karşıladığımızı belirtmeliyim. Lakin bu söylemi ne derece başarıp başaramayacaklarını göreceğiz.
Biz Bağımsız Avukatlar olarak tümüyle özgün bir anlayış ve model öneriyoruz. Öncelikle adalet savaşçıları olan biz avukatların her türlü siyasal eğilimin ötesinde yöntem hakkında odaklanıp hukukun üstünlüğü ve işlerliğini savunabileceğini düşünüyor, buna yönelik çağırı yapıyoruz. Öte yandan İstanbul Barosu’nun misyonunu gerçekleştirebilmesi için 56 bin avukatın ortak iradesini yansıtır olmasını, olmazsa olmaz şart olarak görüyoruz. O nedenle ‘İstanbul Barosu göreli temsil sistemiyle oluşturulacak bir meclisin seçtiği idare kurulunca yönetilmeli’ diyoruz. Önerdiğimiz anlayışla uzlaşma yerinin çarçabuk oluşturulabileceğinden eminiz. Bunun için yalnızca baronun misyonu ve gücüne olan inanç ve farkındalık kafidir. Biz her bir avukat meslektaşımızın çok değerli olduğunu ve kesinlikle sürece katılması gerektiğini biliyoruz. Bu nedenle tüm meslektaşlarımız saygındır. Bu farkındalık olmadan baronun gücünü açığa çıkaramaz ve misyonunu yerine getirmesini sağlayamayız. Bunlar bizim başka küme ve adaylardan bariz formda ayrık olduğumuz konular. Mesleğin kendisinin ve yargıya ait meseleler ile bu meselelere ait sağlam bir hukuk yerine basıyoruz. Hukuk için hakikat bütünsel değişimin kendisini, mesleğimizin ve savunmanın gereklerini ayrıca yersiz mazeretlere kurban etmeden seslendirmekte buluyoruz. Sıkıntıların tahlilinin bu türlü ortaya çıktığını görüyoruz.
‘AVUKAT YARGININ KORUCU UNSURU’
Avukatların sık sık savunma alanında engellendiklerini duyuyoruz. Sizce savunmanın en değerli meseleleri neler? Bu sıkıntılara ne tıp tahliller öneriyorsunuz?
Türkiye’de savunma makamı yargının üvey çocuğu sendromuyla karşı karşıya. Sav ve yargı makamı karşısında vazgeçilmeye niyet edilmiş, lakin ‘vitrin’ olarak da kalsın formunda belirli bir kalıba sokulmaya çalışılan yaramaz bir çocuk güya. Halbuki ne avukat bir çocuk ne de devlet onun babasıdır. Avukat yargının kurucu ögesidir. Avukatlık mesleği uzunca yıllardır gerek adalet bürokrasisinin bakışı, gerekse toplam kalitedeki düşüş nedeniyle önemli bir prestij kaybına uğradı. Bilhassa devlet yetkililerinin avukata ait telaffuzları; avukatı yalnızlaştıran, mesleğini ifasını ziyadesiyle güçleştiren ve toplumsal saygınlığını örseleyen boyutlarda. Avukat, sorun çıkaran, savcı ve yargıçlar için hatalıyı koruyan, hatalının kabahat ortağı üzere muamele görmekle birlikte zati niteliği gereği yalnız gösterdiği faaliyetinde yeterlice yalnızlaştırılıyor. Meslektaşlar ortası dayanışma ve meslektaşların baro ile ilgileri de çok zayıf olunca bu çıkmazdan tahlil bulmak çok güç. İşte bizim en büyük vaadimiz iştirakçi bir baro için elimizdeki her şeyi yapmak olacak. Avukatların ne olduğunu tam da avukat olarak herkese anlatmak ve kabul ettirmek daima birlikte hareket eden tüm mensuplarından güç alan bir baronun vazifesidir. Bu halde savunma ne yalnız kalacaktır ne de dışlanabilecektir. Bu türlü bir baronun savunmayı güçlendiren ve hukuk sistemini şekillendiren devasa bir kuruluş olacağı kuşkusuzdur.
‘ANAYASA MAHKEMESİ MÜDAHALEYE AÇIK’
Şu an Türkiye’de yargının bulunduğu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz. Yargının problemleri sizce nelerdir?
Yargı sıhhat hizmeti sunan bir teşkilat olsaydı önünde milyonlarca ceset olurdu desek yeridir. Maalesef yargının mukadderatı Türkiye’nin geçmişinden bugüne değişmedi. Evet gelişmeler oldu fakat asla ve asla stabil bir formda süren ülküye ulaşılamadı. Son vakitlerde ise yine ve önemli geri gidişlere şahit oluyoruz. Aslında yargı dediğimiz kurum yüzde 90 oranında uyuşmazlıklara ve kabahatlere ait prosedürlerin işletilmesinden ibarettir. Yani beşerler ortası münasebetlerden ortaya çıkan fiiller de yasal sonuçları da aşikardır. Mahkemeler yalnızca bunu evraka bağlar. Adalet dediğimiz ülkü aslında fiillere uygulanacak kuralların çok da belirli olmadığı, toplumsal barışın sağlanması için üzerinde nitekim uzun uzun düşünülmesi gereken belgelerdir. Adalet tam da bunlarda verilecek kararlarla ortaya çıkar. Türkiye’de yargı prosedürleri işletilirken geç işliyor, uyuşmazlıkların yargıya taşıyan adalete erişimde büyük kasvetler var, yargının hem bağımsızlığı hem de tarafsızlığı noktasında krizler yaşanıyor, adaletin tecelli edeceği belgelerde hukukun üretilmesinden aciz bir yargı var. HSK’nın yapısal sıkıntıları var ve bu yargı bağımsızlığını derinden etkiliyor. Yürütme karşısında yargı, Anayasa Mahkemesi de dahil olmak üzere edilgendir ve müdahaleye açıktır. Yargı sisteminin baştan sona tekrar ele alınması gerekir. Bu tablo bizi daima yargı krizleri içinde ömrünü sürdüren bir ülke olmaktan öteye geçirmiyor.
FEYZİOĞLU’NUN ELÇİLİĞE ATANMASI…
Türkiye Barolar Birliği’nin eski Lideri Metin Feyzioğlu Lefkoşa Büyükelçiliği’ne atandı. Yapılan bu atamayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Cumhurbaşkanının tasarruf yetkisini kullanmasına elbette karışamayız. Fakat bu tıp tasarruflar yargı içerisinde birçok tartışmalı bahsin direkt tarafı ve faili olan biri hakkında kullanılıyorsa çok önemli olarak ele alınmalı, dikkat edilmeli. Şahıslar gelip geçicidir fakat sistemler kalıcıdır. Sistem ya da örfte yaratacağınız bir kuşku, tereddüt veyahut etik bir yara jenerasyonlara sirayet edecek bozulmalara sebebiyet verebilir. Rahatsızlığımı söz etmeliyim.
‘STAJYER AVUKATLARA TABAN FİYAT TARİFESİ SAĞLAYACAĞIZ’
Stajyer avukatlarla ilgili bir çalışmanız var mı?
İstanbul Barosu, dünyanın en büyük barosu, bu avukatların yarısından fazlasını on yılını doldurmamış genç ve çok genç meslektaşlarımız oluşturuyor. Staj devrinde meslektaşlarımızın birçoklarının lisana getirdiği sorun avukatlığa hazırlığın sağlanamamasıdır. Hukuk eğitimi içinde uygulamaya dair temaslar ve tarzları tekrar ele alacağız, staj eğitiminin daha tesirli ve gerçekçi yapılması için yazılı kuralları ve uygulamayı toptan değiştireceğiz. İkinci en değerli sorun ise stajyerlerin özlük hakları ile ekonomik düşünceleridir. Birinci altı ayını kağıt üzerinde adliyede geçiren stajyer avukatların, yargının başka ögeleri olan hakim ve savcı stajyerleri üzere fiyat alması gerektiğini düşünüyoruz. Maddi bakımdan desteklenmesi gereken stajyerlerin baroya müracaatlarında alınan harç ve fiyatların ortadan kaldırılması için her şeyi yapacağız. Yeniden stajyerlere ait minimum fiyat tarifesi yayınlanmasını sağlayacağız.
‘ÇOKLU BARO DÜZGÜN BİR SİSTEM DEĞİL’
Barolar bölündü, tartışma hala sürüyor. İstanbul ve Ankara’da iki baro var. Bu bahisteki görüşleriniz neler?
2020 yılında yapılan bir düzenleme ile çoklu baro uygulaması getirildi. Savunmanın güçlü kalması için çoklu baro sistemi katiyen düzgün bir sistem değildir. Bağımsız Avukatlar çoklu baro sistemine kesin formda karşıdır. Biz buna ait bir tartışma sürdüğünü görmüyoruz. Sanırım çoklu baro sisteminin çok da olumlu bulunmadığını bugün 56 bin meslektaşımızla birlikte Genel Konseye gidiyor oluşumuz gösteriyor. Lakin çoklu baro olayında başta İstanbul Barosu olmak üzere bugüne dek iştirakçi, bütünleştirici bir baro sistemi oluşturamamış olmamızın da önemli bir katkısı vardır. Tüm baro sistemi üstte anlattığım unsurlar doğrultusunda yine ele alınmalıdır. Bu türlü olduğunda savunmayı parçalayan, güçsüzleştiren çoklu baro uygulaması da giderek tezini yitirecek ve anlamsızlaşacaktır.
TEVKİL TARTIŞMASI…
Avukat mesleğinde tartışma konusu olan kimi mevzular var. Bunlardan biri de tevkil (birini kendisine vekil etme) konusu. Birçok avukat yerine öbür bir avukatı göndererek iş yaptırıyor. Bunun karşılığında ise çok düşük fiyatlar ödeniyor. Binlerce avukat da bunu bir gelir kapısına dönüştürmüş durumda. Tevkil konusuna nasıl bakıyorsunuz, baro lideri olursanız bu mevzuyu kurumsallaştırma üzere bir çalışmanız olur mu?
Tevkil aslında bir avukat dayanışmasıdır. Bilhassa duruşma günlerinin haftanın iki gününde toplanması veyahut öteki kentlerde usuli süreçler için avukatlar her vakit birbirine yardımcı olmuştur. Meslektaş sayımızın artması ve süreçlerin yer ve vakit bakımından karmaşıklaşması ile daha da yaygınlaşan bir kurum oldu. Lakin son vakitlerde onlarca tevkille ilgili toplumsal medya hesaplarının kurulması, kaynağı meçhul biçimde işlere aracılık yapılması bu kurumu pespaye hale getirdi. Fiyatını aldığı bir işin sürecini yaptırdığı avukata gereğinden düşük fiyat ödemeyi bırakın, mevzu tevkil yaptığı halde fiyatını ödemeyen meslektaşların türemesine kadar uzandı. Birtakım meslektaşlarımızın artık tevkil fiyatını ödemeyen başka avukatı toplumsal medyada ifşalama noktasına dahi gelindi. Bu hal ne kabul edilebilir ne başıboş bırakılabilir.
Biz vekaletname alırken diğer bir avukata vekalet verebilme yani tevkil yetkisini alırız. Tevkil edilen avukatın, vekalet verilen avukattan farkı yoktur. Genç meslektaşımız Ersin Aslan Gebze’de tevkille gittiği hem de çok az bir fiyat aldığı bir haciz sırasında katledilmişti. Toplumsal medyada dönen bu piyasa katiyetle ortadan kaldırılmalı. En büyük mesleksel dayanışma örgütümüz olan baromuz nezdinde elektronik bir sistemle birlikte iş yapmak isteyen meslektaşlarımız buluşturulmalıdır. Bir iş kesimi olarak tevkilin fiyatları İstanbul Barosu’nun Tavsiye Niteliğindeki Fiyat Tarifesinden aşağıda olmamalı. Hakikaten Antalya’dan bir meslektaşın İstanbul’daki bir işinin, geliş-gidiş uçak biletinden az bir fiyatla yapılması akıl alır üzere değil.
‘İTİBAR SORUNU BİRÇOK SORUNU BERABERİNDE GETİRİYOR’
İstanbul Barosu’na lider olursanız avukatların hangi problemlerini lisana getirmekte ısrar edeceksiniz?
Hiçbir avukat meslek hayatının hiçbir etabında kendini yalnız hissetmeyecektir. Ayrıyeten onun her bir sorunu merkezi yönetim karşısında ve yargı sisteminin her kısmında tüm avukatların iştirakiyle temsil edilecek, savunulacaktır. İş potansiyeli ile avukat sayısının orantısız artışı uygulamada birden fazla meslektaşın mali problemlerle müsabakasını kaçınılmaz kılıyor. Biz bu mevzuda birtakım türel süreçlerde avukat bulundurma zorunluluğunun getirilmesini hem de vergi yükümlülüğü açısından yıllara nazaran kolaylık ve indirim sağlanmasını savunuyoruz. Hukukçuların eğitim sıkıntısının en çok hissedildiği bir devirdeyiz. Süratle artan özel üniversiteler, yetersiz ve kalitesiz bir hukuk eğitimi yalnızca eğitim göreni değil tüm yurttaşları, tüm yargı sistemini etkiliyor. Kontenjan ve yüzdelik sıralama sonu, üniversitelerin hukuk eğitiminin standarda bağlanması ve denetlenmesi bir an evvel düzenlenmelidir. Tekrar bugün yaşadığımız prestij sorunu beraberinde pek çok sorunu da getiriyor. Avukatın prestij sorunu yaşıyor olması savunmayı güçsüzleştiriyor. Adaleti direkt etkiliyor. Bu sorunun bertaraf edilmesi için tüm sebep ve aktörlerle düzgün ve tesirli çaba etmek gerekiyor. Biz bunun farkındayız ve önemsiyoruz.
‘BARONUN İDARESİNDE MECLİS İRADESİ DİKKATE ALINACAK’
Yaklaşık altmış bin üyeli bir örgütün 8 bin 500 oyla seçilen tek tip bir takım tarafından öbür üyelerinin kanılarının göz gerisi edilerek yönetiliyor olması kıymetli bir sıkıntıdır. Bu sorunun tahlili ve daha sağlıklı ve iştirakçi bir idare için bir ekip temelli problemlerde kararına muhtaçlık duyulan bağıntılı temsil sistemine nazaran oluşturulacak Baro Meclisi’nin yasal yer de kazandırılarak hayata geçirilmesi gerekmekte. Fakat birinci etapta mevcut baro meclisinin yönergesi değiştirilip sembolik ve görünüşte bir meclis olmaktan kurtarılıp bağıntılı temsil ile oluşması temin edilecek, baronun idaresinde meclis iradesi yüklü olarak dikkate alınacak, tesirli olacaktır. CMK sisteminde yaşanan problemler, ele aldığımız sıkıntıların başında gelmekte. CMK sistemine dahil olan avukatların teorik ve pratik paylaşımlarla savunma hakkının teminatı olmasının önünü açacak, fiyatların minimum fiyat tarifesinin altında kalmaması ve beraat kararları sonucunda CMK avukatının da vekalet fiyatına hak kazanması, CMK fiyatlarının savcılık tarafından ödenmesi metodunun terkedilmesi, savunma hizmetinin kamu hizmeti olması dikkate alınarak KDV kesintisinin kaldırılması noktasında yasa süreçlerinin de zorlanması öncelikli amacımız olacaktır. Meslektaşlarımızın yaşadığı ekonomik külfetleri gidermek için yeni iş imkân ve alanlarının zorlanması, başta hasar danışmanlık şirketleri avukatların iş alanını daraltan pratiklerle gayret edilmesi gayemizdir. Şirketlerin avukat bulundurma mecburiliği, aşikâr iş ve süreçlerde avukatla temsil mecburiliği üzere başlıklarda çalışmamız olacak.
