İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları Genel Sanat Direktörlüğü’nün Kürt halk destanı olan ‘Mem û Zîn’ (Mem ile Zin) oyununa ambargo uyguladığı öne sürüldü.
‘Mem û Zîn’ oyunun müellifi Cuma Boynukara, İstanbul Kent Tiyatroları’na 2021 yılında başvurdu. Evvel kabul alan oyun, daha sonra devrin Kent Tiyatroları Genel Sanat Direktörü Mehmet Ergen’in vazifeden alınmasının akabinde repertuvara alınmadı. İBB, oyunun neden repertuvara alınmadığı münasebetini ise açıklamadı.
ŞEHİR TİYATROLARI GENEL SANAT DİREKTÖRÜ GÖRVEVDEN ALINDI
Cuma Boynukara, 2021’in Eylül ayında devrin Genel Sanat Direktörü Mehmet Ergen’le yaptığı telefon görüşmesi sonucu, 2002 yılında Kent Tiyatroları’nın repertuvarına alınan ‘Mem ile Zin’ oyununun lisanı Türkçe olan oyun metnini iletti. Oyunun rejisörü olarak Ayşe Emel Mesçi’yi düşündüğünü de ekledi.
Bir ay sonra ekim ayı içerisinde Mehmet Ergen, Cuma Boynukara ve Ayşe Emel Mesçi bir ortaya geldi. Olumlu geçen görüşmede üst cast oluşturuldu. Devrin Sahne Yöneticisi Ayşegül İşsever’den de Kent Tiyatroları’nda boşta kalan oyuncuların listesi istendi. Ayşegül İşsever de bir hafta mühlet isteyip döneceğini söyledi. İşsever’in dönüş yapması beklenirken Genel Sanat Direktörü Mehmet Ergen misyondan alındı. Boynukara, Mehmet Ergen’in misyondan alınması üzerine uzun müddet Kent Tiyatroları’nda ‘Mem ile Zin’ oyunun akıbetini konuşacak bir muhatap bulamadı.
‘BENİ KRİMİNALİZE ETTİĞİ ANLAŞILDI’
“Mem ile Zin oyunu yapıldığı takdirde tiyatronun soruşturma geçirebileceğini üzülerek öğrendik” diyen Boynukara, süreci şöyle anlattı: “Bu mevzuyu görüşmek üzere vekaletten atanan Genel Sanat Direktörü Ayşegül İşsever’den randevu aldım. Bu tarih 4 Mart 2022’dir. Yani görüşmemiz gereken tarihten beş ay sonra, ortaya birini koyarak lakin görüşebildik. Görüşmemizde oyundan haberdar olduğunu fakat oyunun ikinci çeşit oyunlarında görünmediğini ve bana karşı bir önyargılarının da olmadığını söyledi. Bu durumu anlayışla karşıladım. 2022 Kasım ayında oyunun takvimini görüşmek üzere ayrıldık. Bu görüşmeden sonra genel sanat direktörünün kapısı bana duvar oldu. Ne telefonuma karşılık verildi ne de randevu taleplerime dönüş oldu. Hal bu türlü olunca kuşkularım arttı. Oyunun oynanması halinde İçişleri Bakanlığı’ndan soruşturma geçireceklerini düşündüler. Bu niyetin beni ne kadar kriminalize ettiği anlaşılmış oldu. Halbuki bu oyun iki sefer Devlet Tiyatroları’nda oynanmıştı. Bu da onların önyargılarını bertaraf etmeyince, İsimli Sicil Evrakımı dilekçeme iliştirip Genel Sanat Direktörlüğü’ne sunmak zorunda kaldım.”
‘BİR SANAT KURUMUNA İSİMLİ SİCİL DOKÜMANIMI VERMEK ZORUNDA KALDIM’
Boynukara, kelamlarına şöyle devam etti: “Oyunumun ‘terörize’, beni de ‘kriminalize’ ettiklerini anlayınca bundan öbür yapacak bir şeyimin kalmadığını, hiç istemediğim halde ellerini rahatlatmak ismine bir sanat kurumuna İsimli Sicil Dokümanımı vermek zorunda kaldım. Buna karşın şimdi bir yanıt yok. Tüm bunlar oyunun oynanması için değil. Oyunun oynanması elbette onların tasarrufundadır. Oyunu oynamayabilirler lakin muharririni doğduğu yerden yahut yazdığı oyundan dolayı kriminalize edemezler. Ayrıyeten insanları iki dönem oyalamanın, insanlara ‘bugün git yarın gel’ demenin bir tiyatro adabıyla örtüşmediğinin altını çizmek istedim. Oranın bir imar işleri, sular yönetimi, ruhsat işleri üzere bir kurum olmadığını, bu ülkenin en esaslı tiyatrosu olduğunu, bu tiyatronun da bu ülkenin çok renkli ve çeşitliliği üzerine filizlendiğini, kök budak saldığını, olmazsa olmazının da müellifleri olduğunu hatırlatmak istedim. ‘Mem ile Zin’ yüzyıllardır bu topraklarda yaşıyor, otuz yıldır oyun olarak tiyatrolarda sahneleniyor. Onlarca lisana çevrildi, yayımlandı, opera olarak bestelendi. Bütün bunları yok sayıp terörize ederek, lakin bu oyunu yüceltirsiniz.”
İBB KARŞILIK VERMEDİ
Konuyla ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne sorularımızı yönelttik. Lakin idare şu ana kadar karşılık vermedi.
