Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Jeofizik Mühendisleri Odası (JFMO) Adana Şube Lideri Emin Pişkin, Hatay’da 4.8 büyüklüğünde gerçekleşen sarsıntı sonrası, bölgedeki fay hareketliliğine dair değerlendirmelerde bulundu.
Pişkin, Hatay ve Osmaniye bölgesinde zelzele hareketliliği olduğunu söz ederek “Sıkıntılı yapılar olmadığı sürece 4’ün altındaki zelzeleleri çok riskli görmeyiz. Güç ne kadar erken boşalırsa; o kadar uygun. Küçük küçük boşalması, her vakit iyidir” diye konuştu.
‘ENERJİ NE KADAR ERKEN BOŞALIRSA O KADAR İYİ’
DHA’ya açıklama yapan Pişkin, zelzelenin olduğu bölgenin Doğu Anadolu Fay Sınırı’nda yer aldığını hatırlattı. Pişkin, “Adana, Kahramanmaraş, Hatay üçgenine kadar gelen kısım, Karasu Vadisi içinde yer alıyor. Biliyorsunuz; kara kabuğu aslında çok kalın değil. Üzerinde yaşadığımız soğumuş kabuk, 30-60 kilometre ortasında değişen kalınlığa sahip. Magmaya ulaştığımız kalınlık çok daha büyük bir derinliğe ve kalınlığa sahip. Bu soğumadığı ve hareket ettiği sürece, üzerinde yaşadığımız kara kabuğu daima birbirine uzaklaşarak yahut yakınlaşarak hareket etmeye devam edecek. Hatta bunun suratları bile hesaplanabiliyor. Mesela ülkemiz coğrafyasının hareketi, Avrupa kıtasına gerçek yılda 1-2 santim olarak hesaplanıyor. Bu hareket devam ettiği sürece her an, her vakit bilhassa zelzele bölgelerimizde sarsıntı bekleyeceğiz” dedi.
Hatay ve Osmaniye etrafında son devirlerde sarsıntı hareketliliği olduğunu kaydeden Pişkin, “Bu zelzeleler bize şunu gösteriyor; bölgemize yakın mantodaki döngüler, biraz sürat kazanmış vaziyette. 30 kilometre kalınlık altındaki manto katmanı, daima dünyanın çekirdeği etrafında döngüler halinde harekette olduğu için, bilhassa soğumuş levhalar daima hareket halinde olacağı için; gücün biriktiği yerde kesinlikle kırıklar, çatlaklar olacaktır. Bunlara da fay diyoruz. Bu aslında beklenen, hatta olması gereken bir şey. Hatta şu açıdan, ‘Şanslıyız’ diyebilirim. Düşünceli yapılar olmadığı sürece 4’ün altındaki sarsıntıları çok riskli görmeyiz. Güç ne kadar erken boşalırsa; o kadar güzel. Küçük küçük boşalması, her vakit iyidir” diye konuştu.
‘HAGİ YERE HANGİ YAPININ KURULACAĞI GÜZEL TESPİT EDİLMELİ’
Zemin-yapı bağlantı manasında yapıların sarsıntıya hazırlık olması gerektiğini vurgulayan Pişkin, şöyle konuştu: “İstatistiksel olarak sarsıntı dönemleri hesaplanıyor fakat tam olarak vaktini tutturmak mümkün değil. Her şeyden evvel taban etütlerine çok dikkat edilmeli. Belediyeler, olağan taban etütleri olmayan yapılara ruhsat vermiyor. Yer etütleri ve denetimleri bilinen şahıslarca yapılıp denetim edilmeli. Yer etütlerinin içerisinde jeolojik, jeofizik çalışmaları var. Hepsinin başka ayrı yapılması lazım. Bilhassa sarsıntı bölgelerinde jeofizik çalışmaya daha çok değer verilmeli. Zira zelzele dalgası gelmeden evvel, yapıya ileteceği frekansı evvelden tespit etmek gerekiyor. Bu da sismik etütle mümkün oluyor.”
Depreme ait çalışmaların ticari dert gözetilmeden yapılması gerektiğini söz eden Pişkin, “Gerçekten bilimsel halde hazırlandığı vakit, sarsıntı dalgası istediği büyüklükte olsun; o tabanın üzerindeki binayı sallar ancak yıkamaz. Birinci evvel buna çok dikkat edilmesi gerekiyor. Tüm disiplinlerin birbiriyle senkronize çalışıp, hesap-kitap yapıp, yapı-zemin münasebetinin düzgün kurulması gerekiyor. Hangi yere, hangi yapının kurulacağı âlâ tespit edilmeli. Gerekli hesap-kitap yapıldıktan sonra sarsıntıdan korkmanın hiç gereği yok. Zira zelzele daima olacak” dedi. (HABER MERKEZİ)
