Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Diplomat Akademi Kampı” programı çıkışında gazetecilerin gündeme ait sorularını yanıtladı.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran bir gazeteci, NATO’ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya ile gerçekleştirilen toplantıların ertelendiğini hatırlatarak, “Bir sonraki toplantı için tarih öngörülebilir mi? Ayrıyeten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Finlandiya’nın NATO üyeliğine ait ‘Farklı bir bildiri verebiliriz’ açıklaması oldu. Bu ileti ne olacak, bu bahiste ne üzere adımlar atılması gündemde?” sorusunu yöneltti.
Kalın, İspanya’nın başşehri Madrid’de yapılan NATO Doruğu’nda, üyelik sürecinin nasıl onaylanacağına dair birtakım prensipler üzerinde muahede sağlandığını, “Üçlü Mekanizma” kurulduğunu ve iki toplantı yaptığını hatırlattı.
‘ADIM ATILIRSA KARŞILIKSIZ BIRAKMAYACAĞIZ’
İsveç’te, bir aksiyonda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maketinin asıldığı aksiyon ve ırkçı siyasetçi Rasmus Paludan’ın Türkiye büyükelçiliği önünde Kur’an-ı Kerim yakmasına müsaade verilmesi sonrası, bu hafta Brüksel’de gerçekleştirilecek toplantıyı ertelediklerini belirten Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bundan sonra bilhassa İsveç bağlamında yaşanacak gelişmeler, atılacak adımlara bağlı olarak belirlenecek bir tarih, şu anda önümüzde mutlaklaşmış bir tarih kelam konusu değil. Baştan beri birtakım objektif prensipler koyduğumuzu tabir ettik. Bu, Türkiye’nin ulusal güvenliğine tehdit teşkil eden terör ögeleri ortadan kaldırılmadığı sürece üyelik sürecinin ilerlemeyeceğini açık ve net bir formda belirttik. Bu müddet zarfında hem İsveç ve Finlandiyalı mevkidaşlarımızla hem NATO Genel Sekreterliği ve öbür NATO üyesi ülkelerle yaptığımız görüşmelerde adım atıldığında Türkiye’nin bunu karşılıksız bırakmayacağını söyledik.”
“Terör örgütleri FETÖ, PKK ve gibisi yapıların kelam konusu ülkelerden temizlendiği ve bu ülkelerin terör örgütleri için ‘güvenli liman’ olmaktan çıktığı vakit Türkiye’nin de bunları karşılıksız bırakmayacağını” söyleyen İbrahim Kalın, “Zira biz prensipte NATO’nun genişleme prensibini destekliyoruz. NATO ittifakının da değerli bir üyesi ve müttefiki olarak bu süreci olumlu değerlendirdiğimizi ancak atılması gereken adımlar olduğunu tabir ettik” dedi.
‘BİZDEN KAYNAKLANAN BİR BLOKAJ KELAM KONUSU DEĞİL’
İsveç’in anayasa değişikliği yaptığını, terörle uğraş yasasını da değiştireceğini belirten Kalın, şunları söyledi:
“Bunun için biraz vakte muhtaçlığı olduklarını, bilhassa de yeni terörle çaba yasasını tamamlamak için hazirana kadar bir mühlete gereksinim duyduklarını aslında söz ettiler. Biz de bunu bütün müttefiklerimize ve herkese açık bir halde tabir ettik. Dedik ki burada rastgele bir gecikme kelam konusu değil, bu bizden kaynaklanan bir durum değil. Çünkü başka ülkeler temmuz ayında yapılacak NATO doruğu öncesinde bu ülkelerin de üye olmasını istiyorlar. Bu tarafta görüş beyan ediyorlar. Biz de onlara, burada Türkiye’den kaynaklanan rastgele bir blokaj yahut gecikme kelam konusu değil. İsveç, terörle uğraş yasasını yazıp ve bunu uygulamaya geçirdikten sonra Türkiye’nin bu bahisteki taleplerini daha rahat, yasal bir teminat ve çerçeve içerisinde yerine getirebileceğini söz ediyor. Hasebiyle bu süreyi isteyen İsveç, bu tamamlandığında biz de duruma tekrar bakar buna nazaran bir kıymetlendirme yaparız diye tabir ettik. Artık bu mühlet zarfında Finlandiya özelinde İsveç’tekine benzeri hadiseler yaşanmadı.”
‘FİNLANDİYA’YLA BAŞKA BİR SÜREÇ BAŞLAYIP BAŞLAMAYACAĞI ONLARIN TAKDİRİ’
Mevkidaşlarıyla son birkaç gündür bu bahisleri görüştüğünü bildiren Kalın, “Bu hususta nasıl bir kıymetlendirme yaparlar, nasıl bir teklifle gelirler, yeni bir süreç mi başlatırlar onu göreceğiz. Bu onların takdirinde ancak bizim açımızdan ortaya konan üçlü mutabakat ve düzenek çerçevesinde adımlar atılır, Türkiye’nin bu mevzudaki güvenlik dertleri giderilirse biz de olumlu adım atacağımızı söz ettik. Bunların aykırısı tarafında gelişmeler olursa ki İsveç’te son bir ayda yaşanan hadiseler maalesef bu tarafta oldu. Yani kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in yakılması, Cumhurbaşkanımızı maksat alan menfur şovların yapılması ve bunlara müsaade edilmesi hangi yasal çerçeve veya işte özgürlük vesaire tarifi ismi altında olursa olsun bizim için kabul edilemezdir” tabirlerini kullandı.
“Türkiye’nin tutumunu açık ve net bir formda ortaya koyduğunu” belirten İbrahim Kalın, “Bu görüşmeleri de erteledik. Şayet olumlu adımlar atılırsa sürecin işleyeceği, adım atılmazsa hele bu çeşit şovlar, bu çeşit olaylar yaşanırsa da sürecin ilerlemeyeceğine dair durumumuzu motamot koruma ediyoruz. Bundan sonra Finlandiya farklı bir kıymetlendirme yapar mı, başka bir formda bir yeni süreç başlatırlar mı? Bu onların takdirinde olan bir bahis. Kendileriyle görüşüyoruz, istişare halindeyiz. Tahminen önümüzdeki günlerde, haftalarda bu hususta bir netlik oluşur. Onlar da bir kıymetlendirme yaparlar” dedi.
‘ABD İDARENİN, F-16 SATIŞINDA NATO KAİDESİ GETİRMEK İSTEMİYOR’
Bir gazetecinin, “Özellikle İsveç’in Finlandiya’nın üyeliği konusunda ABD’nin muhtemel bir kriz durumunda F-16 alımında bunu masaya bir öge olarak ekleyeceği argümanları var. Nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Kalın, şu karşılığı verdi:
“F-16 programıyla ilgili Kongre’nin bu türlü bir ön kural getireceğine dair şeyleri biz de duyuyoruz. Bu çeşit rivayetler veyahut değerlendirmeler yapılıyor. İdarenin bu türlü bir talebinin veyahut dileğinin olmadığı iletildi. Bizim kıymetlendirmemiz bu tarafta. Şayet Kongre’de mesela Menendez üzere birtakım senatörler, bunu bir ön koşul olarak getirirlerse ancak eş vakitli olarak da Yunanistan’ın F-35 talebine olumlu yanıt verirlerse, çok açık bir formda NATO ittifakı içerisinde tarafsızlık konumlarını yitirmiş olurlar. Bunu bir ön kaide haline getirirlerse bu Türkiye açısından asla kabul edilemez bir durumdur. Bizim bunu temel alarak rastgele bir adım atmamız kelam konusu olmaz. Bunu da açıkça tabir ediyoruz burada.”
‘ÖN KOŞUL GETİRİRLERSE KENDİ YOLUMUZA DEVAM EDERİZ’
“Yani F-16 programını, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine bağlı hale getirirlerse onu hiç gündemlerine almamaları daha düzgün olur. Bizim o tarafta bir geri adım atmamız kelam konusu değil. Bunlar birbirinden farklı süreçlerdir. Biz F-16 programını hem kendi hava kuvvetlerimiz için, hem NATO ittifakı içerisinde hava gücümüzü kuvvetlendirmek için bir kıymetli alternatif olarak görüyoruz. Lakin Amerikan idaresi veya Kongresi yani bu mevzuda kendince birtakım ön kaideler ileri sürer, ‘Şöyle yapmazsanız bu olmaz’ vesaire üzere bir yaklaşım içerisine girerse biz kendi yolumuza da devam ederiz. Yani burada bu türlü elimiz kolumuz bağlı oturacak halimiz yok. Türk Silahlı Kuvvetleri kendi modernizasyonu için kendi imkanlarını geliştirmek için öbür alternatifler bakmaya devam eder.”
Kalın, ön kaide durumunda programın sona erip ermeyeceğini sorusunu “Böyle bir ön kaideyle ilgili nasıl bir kaide getireceklerine bağlı. Biz sona ermesini dilek etmeyiz, programın devam etmesini isteriz. Biden idaresinin de niyetinin ve isteğinin bu tarafta olduğunu biliyoruz lakin Kongre pürüzünü aşamazlarsa yahut bir halde bu konu Kongre’de takılırsa o vakit duruma bakar yeni bir kıymetlendirme yaparız.” halinde yanıtladı.
‘İRAN’IN SURİYE’YLE MÜZAKERELERE KATILMASINDAN MEMNUNİYET DUYARIZ’
“Türkiye-Suriye-Rusya üçlü görüşmeleri devam ediyor ve yeni bir toplantı gündemde. Sayın Cumhurbaşkanı’nın da İran’ın da katılabileceği tarafında açıklaması var. Yeni toplantının yeri, tarihi belirli oldu mu, İran katılacak mı?” sorusu üzerine İbrahim Kalın, “Henüz yeri ve tarihi belirli değil lakin Cumhurbaşkanımızın da söz ettiği üzere biz İran’ın bu sürece dahil olmasından memnuniyet duyarız. Son analizde Suriye alanında da değerli bir aktördür İran. Hasebiyle Rusya arabuluculuğunda Suriye ile yürütülen müzakerelere İran’ın bulunması bize nazaran katkı sağlar. Zira Suriye alanından Türkiye’ye dönük terör tehditlerini ortadan kaldırmak, hudut güvenliğimizi sağlamak ve Suriyeli mültecilerin meskenlerine, ülkelerine inançlı, onurlu ve istekli bir biçimde dönmelerini sağlamak için yapacağımız müzakerelerde İran’ın bulunması da bu süreci rahatlatır, katkı sağlar” tabirlerini kullandı.
‘UKRAYNA’NIN İŞGALE KARŞI HAREKETE GEÇMESİ EN DOĞAL HAKKIDIR’
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda birtakım ülkelerin Ukrayna’ya mühimmat yardımında bulunmasının gündemde olduğu hatırlatılarak, Türkiye’nin bu tarafta bir planı olup olmadığı sorulan Kalın, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımız başından beri, ‘Bu savaşın kazananı olmaz, barışın da kaybedeni olmaz’ diye tabir etti. Natürel ki toprakları işgale uğramış Ukrayna’nın, nefsi müdafaa yaparak topraklarını işgalden kurtarmak için harekete geçmesi en doğal hakkıdır. Onların bu gayretini bu türlü pahalandırmak gerekir. Lakin öte yandan savaşın yayılması, genişletilmesi ve uzatılması öteki soruları da beraberinde getiriyor. Sanki bu sorunu çözmenin yolu bu mudur, buradaki kesin oyun planı nedir? Bu soruları da sormamız gerekiyor. Biz baştan beri iki tarafı da bir ortaya getirmek için ağır bir diplomatik çaba verdik, vermeye de devam ediyoruz. Farklı seviyelerde ve biçimlerde, esir mübadelesinden tahıl sevkiyatına, Zaporijya Nükleer Bölgesi’nin teminat altına alınmasından savaşın sonlandırılmasına yönelik müzakerelere kadar, farklı alanlarda teşebbüslerimiz bugün de devam ediyor. Bundan sonra da devam edecek.” (HABER MERKEZİ)
