(27 Mart – 2 Nisan 2023 haftası)
PAZARTESİ
*Guatemala’da, Movimiento Liberación de Popular (MLP) – [Halkların Kurtuluşu Hareketi], 25 Haziran 2023 seçimlerinde Devlet Lideri adaylarının Maya kökenli Thelma Cabrera olduğunu 3 Ocak’ta açıklamıştı. 3 Şubat’ta ise, Guatemala Yüksek Seçim Mahkemesi, münasebetini açıklamadan, Cabrera’nın adaylığının düşürüldüğünü bildirdi. MLP, bu kararı “alçakça bir savaş eylemi” olarak kınadı. O günden bu yana, ülkede Cabrera lehine protestolar devam ediyor. Bugün de, MLP’nin davetiyle ülkenin birçok yerinde üç günlük grev başladı.
*Meksika’da bir göçmen merkezinde çıkan yangında 39 kişi öldü. Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, ölenler için adalet kelamı verdi.
*Küba’da, yeni Ulusal Yasama Meclis’inin 470 milletvekilini seçmek için dün, 8 milyonu aşkın Kübalı oy kullandı ve 470 milletvekili (yüzde 56’sı kadın) bugünden itibaren 5 yıl sürecek olan vazifelerine başladı.
*Peru’da, El Callao kentindeki DP World Limanı’nda narkotik takımlarının yaptığı operasyonda, seramikler ortasında gizlenmiş kauçuk kaplar içinde 2.311 Kilo kokain ele geçirildi. Kelam konusu kokainin Türkiye’de İstanbul’da bir limana gönderilmesi planlanıyordu. Ele geçirilen kokainin piyasa pahası 20 milyon dolar. Peru’dan Türkiye’ye kokain sevkiyatı, Kasım 2022’de Cengiz Güner isimli kişinin soya yağı içinde 1.500 Kilo kokain sevk etmeye çalışırken yakalanmasıyla da gündeme gelmişti.
*Ekvador Cumhuriyeti’nin başşehri Quito’da silahlı bir küme bir oto bayisine girerek 20 araba çaldı.
*Ekvador Cumhuriyeti’nin merkezinde yaşanan heyelan nedeniyle 27 kişi hayatını kaybetti.
*Kolombiya’nın doğusunda bulunan bir petrol boru çizgisine akın düzenlendi. Hükümet, kesin olmamakla bir arada, saldırıyı Ejército de Liberación Nacional (ELN) – [Ulusal Kurtuluş Ordusu]’nun düzenlediğini düşündüklerini açıkladı.
*Kolombiyalı hikaye ve roman müellifi Gabriel García Márquez (1927-2014), İspanyolca yazan dünyanın 21. yüzyılda en çok çevrilen müellifi unvanını kazandı.
*27 Mart Dünya Tiyatro Günü, dünyanın çabucak tüm ülkelerinde olduğu üzere Latin Amerika ülkelerinde de tiyatrocular ve tiyatro severler tarafından kutlandı.
SALI
*Peru Kongresi, seçimlerde hile yaptığı tez edilen 17 milletvekili hakkında soruşturma başlattı.
*Ekvador Cumhuriyeti ve Hollanda narkotik üniteleri, ortak bir operasyon sonucu, iki ülke ortasında çiçek sevkiyatı görünümü altında uyuşturucu kaçakçılığı yapan bir çeteyi çökertti.
*Kolombiya Ulusal Polis Generali Henry Sanabria’nın, basına verdiği bir röportajda LGBTIQ üyelerine yönelik aşağılayıcı tabirleri ve ek olarak, büyük operasyonlara çıkmadan evvel, polislere şeytan çıkarma ayini yaptırdığını açıklaması, ülkede reaksiyonlara neden oldu.
*Venezuela Başsavcılığı, hükümette, üst seviye misyonda bulunan 23 kişi hakkında yolsuzluk soruşturması başlattı.
*Saint Kitts ve Nevis Adaları Kıyı Güvenlik Komutanlığı, açık denizde 32 kişiyi taşıyan bir teknenin battığını ve 16 kişinin öldüğünü açıkladı.
*Arjantin’in Buenos Aires eyaletine bağlı Mar del Sud ile Centinela del Mar ortasında bulunan bir plajda, başı kayıp bir ceset bulundu.
*Arjantin Sıhhat Bakanlığı, ülkede dang humması nedeniyle beş kişinin öldüğünü ve 9.000’i aşkın hadiseye rastlandığını açıkladı.
*Arjantinli futbolcu Lionel Messi, geçtiğimiz Perşembe günü Arjantin-Panama maçında attığı golle profesyonel futbol ömründe 800. golüne ulaşmıştı. Artık de Arjantin Ulusal Grup formasıyla attığı 100. golüne ulaştı.
ÇARŞAMBA
*Arjantin Devlet Lideri Alberto Fernández ile ABD Lideri Joe Biden, Beyaz Saray’da bir ortaya geldi.
*Birleşmiş Milletler, Haiti’deki organize hata örgütlerinin yılın başından bu yana 530 kişinin vefatından sorumlu olduğunu açıkladı.
*Kolombiya’nın Norte de Santander eyaletine bağlı Catatumbo kentinde bir askeri müfrezeye düzenlenen akında dokuz asker öldü, sekiz asker ağır yaralandı. Saldırıyı üstlenen olmadı.
*Brezilya’nın Minas Gerais eyaletine bağlı Visconde do Río Branco kentinde 36 yaşında bir bayan, Narkokriminal üyelerine ilişkin silah ve uyuşturucuyu yanlış yere koyduğu için, canlı canlı gömüldü. Olayı fark eden bir vatandaş, polisi arayınca bayan, gömüldüğü yerden ölmeden kurtarıldı.
*Şili Savcılığı, hükümet görevlilerine yönelik organize kabahat örgütlerinin tehditlerine karşı özel bir ünite kurma kararı aldı.
*Paraguay’ın başşehri Asunción’a gelen CIA Müdür Yardımcısı David Cohen, burada Paraguay Ulusal İstihbarat Sekreterliği temsilcisi Esteban Aquino ile özel bir görüşme yaptı.
*Hollanda’nın sömürge ülkesi Aruba’nın Başbakanı Evelyn Wever Croes, Turizm ve Sıhhat Bakanı Dangui Oduber’le birlikte ABD’ye giderek, yeni bir Aruba-ABD turizm rotası için mutabakat protokolü imzaladı.
PERŞEMBE
*Ekvador Cumhuriyeti’nde bir güvenlik görevlisinin üzerine kimliği meçhul bireylerce patlayıcı bağlandı. Bir mücevher mağazası önünde durmak zorunda bırakılan görevliyi, olay yerine gelen Müdahale ve Kurtarma Grubu’na ilişkin kolluk kuvvetleri kurtardı.
*Peru hükümeti, Kolombiya’daki büyükelçisini geri çekme kararı aldı. Kararın münasebeti, Kolombiya hükümetinin Peru hükümetine yönelik eleştirel tavrı oldu.
*Kolombiya’nın Ultra Air havayolu şirketi, girdiği ekonomik darboğaz nedeniyle uçuşlarını askıya aldığını açıkladı.
*Arjantin Yüksek Adalet Divanı, Río Negro eyaletine bağlı Bariloche kentindeki Mapuche topluluğuna 180 hektarlık arazinin teslimini, Arjantin ordusunun itirazı üzerine askıya aldı.
*Nikaragua ve Rusya, barışçıl nükleer teknolojiler konusunda işbirliği mutabakatı imzaladı.
*Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü, ülke hudutlarına dair bir araştırmanın sonucunda, 72.231 kilomertekare daha büyük olduklarını açıkladı. Böylelikle ülkenin resmi yüzölçümü 8.510.417.771 kilometrekare’ye çıkmış oldu.
*Brezilyalı roman muharriri Paulo Coelho, toplumsal medya hesabından “Simyacı” romanını elinde tutan Türk bir çobanı paylaştı ve paylaşımının altına “bir Türk çobanı, Endülüslü bir çoban hakkında bir şeyler okuyor. Yeryüzünde her insanın kendisini bekleyen bir hazinesi vardır” yazdı.
*Şili’nin Cobquecura kentinde 6,4 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldi.
CUMA
*Brezilya hükümeti, 1 Nisan 1964 – 15 Mart 1985 ortası yaşanan askeri diktatörlük devrinde Volkswagen şirketinin köle personel çalıştırdığını ve bu nedenle şirkete dava açmayı planladığını açıkladı.
*Kolombiya petrol şirketi Ecopetrol, Santander kentindeki La Cira Infantas üretim alanına kimliği belgisiz şahıslarca akın düzenlendiğini açıkladı.
*Kolombiya hükümeti, Ejército de Liberación Nacional (ELN) – [Ulusal Kurtuluş Ordusu] ile barış görüşmelerinin kaldığı yerden bir an evvel devam etmesini istediğini açıkladı.
*Arjantin’de yoksulluk oranının yüzde 39,2’ye ulaştığı açıklandı.
*Arjantin’in başşehri Buenos Aires’te Ópera Periférica isimli bir opera kümesinin “Barok Öfkesi” isimli erotik bir gösterimi halka açık alanda gerçekleştirmesinin akabinde Müzeler Müdürü Victoria Otera misyonundan istifa ettiğini açıkladı.
*Paraguay menşeli Tabesa tütün şirketi ABD tarafından yaptırım uygulanan şirketler listesine alındı.
*Peru Yüksek Mahkemesi, Devlet eski Lideri Pedro Castillo’ya yönelik 36 aylık önleyici tutukluluğu onayladı.
*Hollanda’nın sömürge ülkesi Sint Maarten’de Maliye Bakanı Andwell Irion’un geçen yıla nazaran yüzde 602’lik artışla, kendisine 60.000 NAf (Hollanda Antilleri Guldeni) seyahat bütçesi çıkarması, ülkede reaksiyonlara neden oldu.
CUMARTESİ
*Şili Devlet eski Lideri Sebastian Piñera, insanlığa karşı hata işlediği argümanıyla mahkeme tarafından söz vermeye çağrıldı.
*Şili Sıhhat Bakanlığı, kısa müddet içinde gerisi gerisine 1.500 kadar deniz aslanının vefatına kuş gribinin neden olduğunu kestirim ettiklerini açıkladı.
*Ekvador Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Juan Carlos Holguín “kişisel nedenler”den ötürü vazifesinden istifa etti.
*Brezilya Merkez Bankası, rezervlerindeki Yuan’ın Euro’yu geride bıraktığını açıkladı.
*Papa Francis, basına verdiği bir demeçte, başta Brezilya olmak üzere Latin Amerika ülkelerinde sağın tekrar başa geçme ihtimali karşısında ürküntü duyduğunu açıkladı.
*El Salvador Devlet Lideri Naib Bukele, ülkedeki teknolojik yeniliklerle ilgili tüm vergileri kaldırmayı planladığını açıkladı.
*IMF, Arjantin ile yapılan muahedenin dördüncü revizyonu olan 5 milyar 400 milyon dolarlık taslağı onayladı.
PAZAR
*Panama hükümeti; Narkotrafik, kara para aklama ve kaçakçılık kabahatlerini önlemek ismine yeni ve sert önlemler alacağını açıkladı.
*Arjantin’de uydurma bir operasyonla uyuşturucu kaçakçılarından 2 Kilo 350 gram kokain çalan dört polis üçer yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
*Meksika hükümeti, 2023 yılı için yüzde 3 büyüme hedeflediklerini açıkladı.
*Kolombiya hükümeti, ölümcül Nevado del Ruiz yanardağının sismik aktivitesinin yükselmesi nedeniyle, bölge için turuncu alarm verdi.
*Dominik Cumhuriyeti Ulusal Uyuşturucu Denetim Müdürlüğü, Boca Chica kentinde düzenlediği bir operasyonda 2.188 paket kokain ele geçirdi.
*Grenada Eğitim Bakanlığı’nın aldığı karar doğrultusunda ülkedeki öğretmenler, Artırılmış Gerçeklik eğitimi almaya başladı.
*Saint Lucia hükümeti ada genelinde 22.000 sokak lambasının LED’le değiştirileceğini ve ek olarak 2.460 yeni LED sokak lambası daha kurulacağını açıkladı.
*Küresel Organize Kabahat Endeksi’nin 2022 yılı bilgilerine nazaran Latin Amerika ülkeleri içinde sırasıyla Kolombiya, Meksika ve Ekvador Cumhuriyeti, en yüksek hata oranına sahip ülkeler oldu.
27 Mart’ın kıssası:
Günümüzden 4.000 yıl önce…
Bugünkü Ukrayna’nın doğusu…
O periyot, burada yaşayan halkın yanına Kafkaslar’dan ve Sibirya’dan iki büyük halk daha gelir ve bu üç halk birleşerek “Yanmaya” ismi verilen bir uygarlık, bir kültür oluştururlar. Fakat yaklaşık 1.000 yıl sonra şimdi bilinmeyen bir nedenden dolayı bu halklar kuzeye, güneye, doğuya, batıya yani her istikamete ayrılarak dağılırlar. Batı’ya yanlışsız gidenlerin başladıkları uzun, kuvvetli ve kanlı seyahatleri İ.Ö 2000’lerde Tuna’da noktalanır. Daha doğrusu bir kısmı burada kalırken bir öteki kısmı yollarına kaldıkları yerden devam ederek bugünkü Yunanistan’a gelirler. Tuna’da kalanlar Dorlar, Yunanistan’a inenler Akhalar’dır. Ancak her iki halk da kendilerine “Hellenler” diyorlar. Hakikaten, bugün Yunanistan’ın resmi ismi “Helen Cumhuriyeti”dir. Bu halklar, sonradan Yunanca’ya dönüşecek olan bir lisan kullanıyorlardı. Akhalar’ın geldiği bu yeni bölgedeki yerleşikler ise, kendilerine “Pelagslar”, “Karyalılar” ve “Lelaglar” diyen halklardan oluşuyordu. Fakat tüm bu bölgelerin asıl merkezi Girit olduğundan, onların tümüne “Giritliler” denildi. Büyük kısmını Akhalar’ın oluşturduğu bu Hellas kavimleri, Giritlilerin Minos Krallığı’nı yıkar ve bu yıkıntılar üzerine İ.Ö 1500’lerde kendi krallıkları olan Mykene’i kurarlar. Tam bu devirde, Dorlar da Tuna’dan inmiş ve Akhalar’ın yanına gelmişlerdir. Akhalar öncülüğünde Mykene’i kuran Hellas kavimleri, yeniden Akhalar öncülüğünde İ.Ö 1195-1185 ortasındaki 10 yıllık müddette Troya Savaşı’nı yapar ve bu savaşı kazanırlar. Troya Savaşı, kimi tarihçilere nazaran 1. Dünya Savaşı olarak kabul edilir. Sonraki 625 yıl ise, Antik Yunan’a yanlışsız evrilecek olan bir süreçtir. Bugünkü manasıyla tiyatronun tarihi serüveninde temel uğrak; Antik Yunan’da, mitoslardan Büyük Dionysos Şenlikleri’ne gerçek yol alan dinî ve kimi seküler ritüellerin tiyatroya (“tiyatro” sözü Yunanca “seyirlik yer” manasına gelen “teatron”dan türemiştir) yanlışsız evrilmesi sürecine dayanır. Ve Dionysos; rahmet, gençlik, şarap ve tiyatro yaradanıdır. İ.Ö 560’ta iktidara gelen Peisistratos, İ.Ö 534’ün Mart sonunda Atina’da birinci tragedya müsabakasını düzenler. Müsabakayı Ahikeryalı [İkarya] Thespis kazanmıştır. Bu, bildiğimiz manada tiyatronun başlangıç tarihidir. Milletlerarası Tiyatrolar Birliği’nin 1961 yılında aldığı bir kararla, yılın her 27 Mart günü, Dünya Tiyatro Günü olarak kutlanmaya başladı. Latin Amerika ülkeleri dahil, dünyanın çabucak her yerinde tiyatrocular ve tiyatro severler tarafından kutlanan tiyatro sanatı, 2557 yaşında.
