ANKARA İktidardan muhalefete tüm siyasi partilerin tarihi önemde gördüğü 2023 seçimleri için geri sayım başladı Travesti Yaklaşık 7 8 ay sonra yapılacak seçime iktidar kanadındaki partiler Cumhur İttifakı çatısı altında muhalefet partileri ise Altılı Masa ile hazırlanıyor İki ittifakın dışında üçüncü bir yol daveti yapan HDP Antalya Travesti ise 6 siyasi parti ve yapıdan oluşan Emek ve Özgürlük İttifakı ile yeni bir seçenek güç merkezi olmak için yola çıktı
HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar bu ittifakın temelini Bursa Travesti mücadele ortaklığı olarak tanım etse de ittifakın seçime birlikte girme formüllerini vakti geldiğinde konuşacağını söylüyor Seçim gayesini Türkiye de demokratik dönüşümün önünü açacak bir güç merkezi yaratmak Meclis te kararları belirleyecek bir sayısal ve siyasal tartı oluşturmak kelamlarıyla açıklayan Sancar Yüzde 15 in altı bizim için bir muvaffakiyet olmayacaktır diyor
Muhalefetin ortak Cumhurbaşkanı arayışına yönelik Biz bu iktidardan kurtulmak için üzerimize düşen demokratik sorumluluğun şuurunda hareket edeceğiz ediyoruz değerlendirmesi yapan Sancar müzakere etmeye hazır olduklarını duyurdukları ortak adayla ilgili de Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci çeşitte bitmesi gerektiği uyarısı yapıyor
HDP açısından son devir öne çıkan bir tartışma ise cezaevinde bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş ile görüş ayrılığı uyuşmazlık yaşandığı savı Sancar bu argümanlar için Demirtaş la bizim ortamızda fikir farklılıkları olabilir bu gerçek Ama aramızdaki temel ayrılık cezaevi duvarlarıdır Demirtaş ın asıl gayesinin parti siyasetlerine dayanak vermek olduğunu düşünüyorum diyor
HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar Amasra da 41 madencinin can verdiği maden patlamasından başörtüsü tartışmasına cumhurbaşkanı adayından seçim ittifakı formüllerine gündemdeki bahislerle ilgili sorularımızı yanıtladı
‘AMASRA DA ÜÇLÜ SACAYAĞI İKTİDAR SERMAYE BÜROKRASİ’
Amasra daki maden faciasının akabinde tüm partilerin takviyesiyle Meclis te araştırma komitesi kuruldu Soma nın akabinde bu türlü bir facia yaşanmasını nasıl değerlendiriyorsunuz
Amasra da yaşanan kaza değil apaçık bir katliam cinayettir Ortada Sayıştay raporu ve kontrol raporları var Raporlarda katliamın gerçekleşeceğinin neredeyse kesin olduğu sonucunu çıkarabileceğimiz tahliller bulunuyor Bu katliamın öncelikle bir sistem sıkıntısı olduğu kavranmalıdır Kâr hırsına dayalı sınırsız sömürüyü yasal ve mubah gören bir sistemle karşı karşıyayız Bu sistemin üç ayağı olduğunu söyleyebilirim Siyasi iktidar sermaye ve bürokrasi Biz bu üçlüye kartel diyoruz Sermaye sınırsız kâr hırsı ile hareket ediyor hasebiyle insan canının kıymeti yok Siyasi iktidar insan canını hiçe sayan bu sermayeyi koruyor kolluyor Hakikaten madenlerin büyük bir kısmının iktidarın yandaş sermayesince işletildiğini biliyoruz Bürokrasi ise siyasi iktidarın ve sermayenin muhtaçlıkları doğrultusunda hareket ediyor Bu üçlü sacayağına bir de cezasızlık siyaseti ekleniyor Soma nın hesabı yargıda sorulamamıştır Zira yargı da iktidarın denetimi ve tesiri altında Yani cezasızlık siyaseti ile üçlü sacayağına sahip bu kartelin işleyişi hem teminat altına alınıyor hem de cüretlendiriliyor
BU KARTEL DAĞITILMALI TEMEL TAHLİL SİSTEM DEĞİŞİKLİĞİ
Meclis te kurulan Araştırma Komisyonu ndan beklentiniz nedir
Biz bu katliamların hesabının verilebilmesi için her alanda çalışma yürütmeye çalışıyoruz yürütmeye de devam edeceğiz Meclis Araştırma Komitesi kurulması olumlu bir adım elbette lakin kurullarda iktidar partilerinin yükü araştırmaların derinleşmesini sorumluların ortaya çıkarılmasını ve hesap verme yolunun açılmasını engelliyor Buna karşın komite bahsin gündemde kalmasını çeşitli boyutları ile tartışılmasını ve sorumluların hesap verme ihtimalinin akıllarda tutulmasını sağlayabilir Bunun için de muhalefet partilerinden kurula girecek üyelerin titiz ve ağır çalışma yürütmesi gerekiyor Fakat Meclis Araştırma Kurulu kuruldu diye işin tümünü bu sisteme havale etmek katiyen yanlıştır Toplumsal uğraş ve kararlı siyasal takip hem burada hesap sormanın hem de bu cins katliamların yapısal sebeplerini ortadan kaldıracak dönüşümü yaratmanın en değerli yoludur Bu çeşit iş cinayetlerini ve katliamları kökten çözebilecek metot ise sistem değişikliğidir Kâr hırsına dayalı sınırsız sömürünün hak görüldüğü ve yasallaştırıldığı bu nizamın değişmesi siyasi iktidar sermaye ve bürokrasi işbirliğinden oluşan bu kartelin dağıtılması gerekiyor
‘BİZİ ALTILI MASAYLA KIYASLAMAK GERÇEK OLMAZ’
Meclis in açılması ile siyaset daha da hareketlendi Emek ve Özgürlük İttifakı nı kurdunuz deklarasyonu açıkladınız Bir mücadele ortaklığı olarak tanımladığınız ittifak seçim ittifakına evrilecek mi Nasıl bir ittifak formülü konuşuyorsunuz Örneğin pusulada kaç parti yer alacak Yol haritanız ne olacak
Partimizin 2020 2022 kongrelerinde stratejik amaç olarak demokrasi ittifakı oluşturulması kararı aldık Sömürülen dışlanan ötekileştirilen mağdur mazlum ezilen bütün kesitleri bir ortaya getirmeyi hedefleyen bu ittifakın temelini de mücadele birliği çaba ortaklığı olarak tanım ettik Bu kararların ve gayretlerin somut sonucu olarak Emek ve Özgürlük İttifakı nı kurduk Bu ittifak son derece ehemmiyet verdiğimiz bir birlikteliktir Temel maksadımız bu birlikteliği daha da büyütmek ve genişletmektir Hareket noktamız gayret paydaşlığı olsa da seçimler yaklaştıkça nasıl bir formül geliştireceğimizi de elbette tartışacağız Lakin şu anda ittifakın temel gündemini seçimle ilgili problemler oluşturmuyor Bizi bu açıdan Altılı Masa ile kıyaslamak yanlışsız olmaz
‘ÖNÜMÜZDEKİ SEÇİMLER TARİHİ ÖNEMDE’
Altılı Masa da seçim ittifakı ve ortak cumhurbaşkanı adayı hususlarını seçim takviminin açıklanma sürecine bağladı Bu açıdan birebir durumdasınız diyebiliriz
Bizim çalışmamızın temeli öncelikle seçim değil çaba iştirakidir bunu tekrar tabir etmeliyim Fakat seçim de bir hakikat ve önümüzdeki seçimler tarihi değerde Seçimi gündemimizin dışına görüyor değiliz ancak seçime girmenin formülleri bu kademede temel tartışma konularımızdan değil Öncelikle ittifakı güçlü bir çaba iştiraki yerinde geliştirmeyi ve büyütmeyi hedefliyoruz Her gün yeni hücumlarla yasaklarla baskılarla karşılaşıyoruz Seçime yaklaşırken iktidarın sansür yasası üzere daha birçok atılımının olacağını varsayım etmek sıkıntı değil Bizim temel gündemimizi de bütün bunlara karşı nasıl tesirli uğraş etmek gerektiği sorusu oluşturuyor Bu çabayı yerleştirmek büyütmek ve güçlendirmek tıpkı vakitte iktidarın seçim ortamını ve kurallarını kendi lehine biçimlendirmesini engellemeyi de sağlayacaktır Bunlar olmadan seçime girme formüllerini merkeze alan tartışmalara sıkışmayı gerçek ve yararlı bulmuyoruz
‘ORTAK BİR SEÇİM BEYANNAMESİ ÇALIŞILABİLİR’
Altılı Masa ön koalisyon protokolü üzerine çalışıyor Sizin altı yapıyla temel birtakım hususlarda ortaklaşmaya dönük benzeri bir çalışmanız olacak mı Örneğin seçime giderken ortak bir seçim beyannameniz olur mu
Bir ortaya geliş sebeplerimizi ve gayeleri içeren bir deklarasyon açıkladık Şayet bu birliktelik seçim ittifakına dönüşürse o vakit doğal olarak ortak bir seçim beyannamesi üzerinde de çalışma yürütülecektir
‘YÜZDE 15 İN ALTI BİZİM İÇİN BİR MUVAFFAKİYET OLMAYACAKTIR’
Güçlü bir formda Meclis e girme maksadınız var Bu ittifak ile daha da büyümek daha çok milletvekili çıkarmak istiyorsunuz Sayısal olarak maksadınız nedir
Açık söyleyelim bizim en büyük gayemiz Türkiye de demokratik dönüşümün önünü açacak bir güç merkezi yaratmak Biz her alanda anahtar parti pozisyonumuzu güçlendirmek istiyoruz Anahtar parti pozisyonu kilitlenmiş sıkıntıların kapısını açacak güce erişme maksadıdır Bu Kürt sıkıntısından demokrasi problemine emek meselesinden bayan problemine dek akla gelebilecek bütün alanları kapsıyor Meclis te kararları belirleyecek bir sayısal ve siyasal yük oluşturmak istiyoruz Bunun için kendimize baraj olarak yüzde 15 i belirlediğimizi söyleyebilirim Bu bizim için alt sınırdır Yüzde 15 in altı bizim için bir muvaffakiyet olmayacaktır Meclis e de sayısal olarak güçlü siyasal olarak tesirli bir formda girmek istiyoruz Türkiye nin çoğulculuğunu yansıtacak bir Meclis kümesi Türkiye nin temel sıkıntılarına dair sahiden yeni bir başlangıç yapmak için tahliller üretecek bir güç olmaktır
‘BU İKTİDARDAN KURTULMAK İÇİN ÜZERİMİZE DÜŞEN DEMOKRATİK SORUMLULUĞUN BİLİNCİNDEYİZ’
Muhalefette Altılı Masa ile Emek ve Özgürlük İttifakı olmak üzere iki güç odağı oluştu İktidar değişimi için gereken matematiğe bakınca muhalefetin birlikte hareket etmesi gerektiği görülüyor İttifakınızın Altılı Masa yla alakası var mı Tavır evrakı ile Cumhurbaşkanı adayını müzakere etmek istediğinizi söylediniz Bu kapsamda bir gelişme temas var mı
Cumhurbaşkanlığı seçimi için 27 Eylül 2021 de açıkladığımız tavır belgemizdeki stratejide bir değişiklik yok Biz o başlıklar üzerinden açık müzakere direkt diyalogla ortak aday fikrini tartışmaya açık olduğumuzu söyledik Fakat bunu lisana getirdikten sonra oturup da beklemedik beklemiyoruz Her türlü seçeneğe nazaran çalışmalarımıza devam ettik ediyoruz Önerdiğimiz prosedür ve çerçeve kabul görmezse kendi adayımızla cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmanın en değerli seçenek olduğunu tekraren belirttik Bizim gayemiz Altılı Masa yı rahatlatmak ona pas atmak ondan bir şey beklemek değildir Biz bu deklarasyonu toplumun tümüne hitap edecek biçimde düzenledik Türkiye toplumuna Biz bu iktidardan ve bu rejimden kurtulmak için üzerimize düşen demokratik sorumluluğun şuurundayız Buna nazaran de hareket edeceğiz ediyoruz iletisi veriyoruz Lakin bizim belirlediğimiz bir strateji var Seçim uyumumuzu oluşturduk Bütün bu bahislerde politikalarımızı somutlaştırma çalışmaları sürüyor Bizim davetimiz halklara sorumluluğumuz Türkiye toplumunun tamamınadır
‘DOĞRU OLAN CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNİN BİRİNCİ TIPTA BİTMESİDİR’
Altılı Masa nın maksatlarından biri ortak cumhurbaşkanı adayı çıkarmak Lakin çalışmaları bitmiş değil Tahminen mutabakat sağlanamayabilir Sizce Cumhurbaşkanı adayı ile ilgili en gerçek tavır ne olur Muhalefetin tümü ortak aday mı çıkarmalı
Ayrıntılara girmeden net bir gaye söyleyeyim Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci cinste bitmesi yanlışsız olandır Türkiye de demokratikleşmenin ve barışın yolunu açacak bir programla ortaya çıkmış bir adayın birinci cinste kazanması en ülkü durumdur Seçimlerin ikinci çeşide kalmasının yaratabileceği çeşitli karmaşalar olduğu tartışılıyor Biz HDP olarak kendi çalışmalarımızda bunu gözetiyoruz Lakin bunun dışında demokratik dönüşümün dinamiklerini açığa çıkaracak siyasetler ve usuller geliştiriyoruz Meclis te sayısal ve siyasal açıdan tesirli bir güç merkezi yaratma gayesi bunun en kıymetli örneğidir
HDP kendi adayını çıkarmalıdır görüşünü savunanlar da var GÜZEL Parti den bu tarafta açıklamalar oldu
Biz kimin ne dediğine nazaran değil kendi unsurlarımıza ve amaçlarımıza nazaran program ve strateji belirliyoruz Hedefimiz da geleceği demokrasi ve barış emek ve özgürlük üzerine inşa etmektir
‘RIZA TÜRMEN CUMHURBAŞKANI ADAYI OLACAK’ İDDİASI
Cumhurbaşkanı adayı çıkarmak dahil tüm seçenekler masada diyorsunuz Eski AİHM yargıcı CHP eski Milletvekili İstek Türmen in cumhurbaşkanı adayınız olabileceği sav edildi Seçenekler ortasında var mı
Rıza Hoca çok kıymetli bir insan Lakin partimizde isim konusunun somut olarak tartışılabilmesinin muhakkak evreleri ve sistemleri var Bu süreç işlemeden rastgele bir isimle ilgili kıymetlendirme yapmak siyasetlerimize terstir HDP şimdiye kadar yaptığı üzere elbette kendi kitlesine ve tabanına danışacak heyetlerinde bu sonuçları tartışacak Ayrıyeten artık bir ittifakımız var İttifak bünyesinde bu mevzu masaya yatırılacak ve bir isim o denli belirlenecek Bunlar olmadan rastgele bir isim üzerinde tartışma yürütmek bizim kendi işleyiş mantığımız ve tabiatımızla uyuşmaz
CUMHURBAŞKANI ADAYI İSMİ TARTIŞMIYORUZ
Cumhurbaşkanı son küme toplantısında Kılıçdaroğlu na Madem kendine güveniyorsun çık karşıma dedi Muhalefetin ortak cumhurbaşkanı adayını belirleme sürecinde gecikme olduğunu düşünüyor musunuz Erdoğan ın bu davetini nasıl değerlendiriyorsunuz
Başka partilerin ve ittifakların kendi iç tartışma ve işleyişleriyle ilgili kıymetlendirme yapmayı hakikat bulmuyorum Bütün bunları kamuoyu takdir edecektir Öte yandan cumhurbaşkanının bu cins çıkışlarının pek çok öbür hesaba dayandığını kestirim etmek de güç değil temel olarak muhalefetin bir kısmını yahut bütününü kendi içinde tartışmalara sürüklemek üzere bir formül kullanıyor Herkes bu sistemi görüp kıymetlendirmeli ve tartışmaları buna nazaran yürütmelidir
Kılıçdaroğlu nun cumhurbaşkanlığı adaylığına nasıl bakarsınız
Parti hukukunu benimsemiş rastgele bir kimsenin sistemler işlemeden bir tercih lisana getirmesi kelam konusu olamaz Eş liderler da dahil her parti çalışanı bu hukuka ve teamüllere uygun davranmakla yükümlüdür Siyasetimiz açıktır İsim tartışmıyoruz Şayet bir isim tartışılacaksa da karar kelamını ettiğim sistemler içinden süzülüp bağlayıcı hale gelecektir
‘DEMİRTAŞ’IN MAKSADI PARTİ SİYASETLERİNE TAKVİYE VERMEK’
Parti içi karar alma düzeneğine dikkat çektiniz HDP eski Eş Genel Lideri Demirtaş a partinize yakın yayın kuruluşlarında ‘HDP nin kurumsal kimliği ve yürütülen kolektif siyasete ziyan veren tavır içinde olduğu’ tenkitleri yapılıyor Demirtaş ile HDP ortasında uyuşmazlık var mı
Selahattin Demirtaş arkadaşımızla ortamızda fikir farklılıkları olabilir Şu anda cezaevinde değil şuralarda olsa çok daha fazla tartışma imkanına sahip olurduk biliyoruz ki bu da çok doğaldır Biz çoğulcu bir partiyiz Bileşenlerden ve bağımsız bireylerden oluşan kendine mahsus bir yapımız var Farklı görüşlerin olması eşyanın tabiatı gereğidir Lakin değişik görüşlerin olması öbür ayrılık olması öbür bir sorundur Tartışmaların olması demokratik bir anlayışa yapıya ve kurumsal sistemlere sahip olduğumuzun göstergesi Lakin tüm bu çoğulcu yapıya ve farklı yaklaşımlara karşın politikalarımız bir mutabakatla belirleniyor Bu kadar taarruz ve kuşatmaya karşın partimizi bu kadar sağlam biçimde bir ortada tutan da oluşan bu mutabakata sadakat ve kurumsal politikayı sahiplenmektir Demirtaş la bizim ortamızda fikir farklılıkları olabilir bu yanlışsız Ama aramızdaki temel ayrılık cezaevi duvarlarıdır Demirtaş ın asıl hedefinin parti siyasetlerine takviye vermek olduğunu düşünüyorum
‘KADIN HAKLARINI BUDAMAYI HEDEFLEYEN HİÇBİR DEĞİŞİKLİĞE TAKVİYE VERMEYİZ’
Siyaset gündeminde değerli bir başlık da başörtüsüne yasal teminat tartışması Bu hususta bir yasal anayasal değişikliğe hayır demeyeceğinizi açıkladınız Fakat Cumhurbaşkanı teklife aile tarifinde değişikliği de eklemek istediğini söylüyor Bu formda bir Anayasa değişikliği teklifi gelirse partinizin tavrı ne olur
Bizim anayasa değişikliği için önerdiğimiz bir karar var Anayasa değişikliği tartışmasına bütün ayrımcılık çeşitlerini önleyecek sağlam bir çerçeve üzerinde girmeye hazırız Ama sıkıntıyı yalnızca başörtüsüne indirgeyen ve içine aileyi katarak burada bayan haklarını budamayı hedefleyen rastgele bir değişikliğe takviye vermemiz kelam konusu olamaz Bizim formülümüz şudur Devlet ülkenin ortak kültürel mirasını oluşturan bütün inançları anadillerini etnik kimlikleri eşit görür Bunların korunması kullanılması ve geliştirilmesini sağlamakla yükümlüdür Bütün muhalefet partilerinin iştirakiyle bu türlü bir formüle dayalı teklif gelirse tartışmaya açığız Her türlü ayrımcılığı önlemeyi amaçlayan bir değişikliğe elbette katkı yaparız Lakin bayan haklarının direkt ya da dolaylı bir biçimde kısıtlanması budanması değersizleştirilmesi sonucunu doğuracak rastgele bir teşebbüse kesin ve net bir halde karşı çıkarız HDP bir bayan partisidir ve bayan gayretinde en tesirli kitlenin yer aldığı harekettir İstanbul Sözleşmesi nde oldubittiyle anayasaya alışılmamış bir biçimde karar alındı Ona da karşı çıktık Başörtüsü tartışmasını mazeret ederek bayan haklarında toplumsal cinsiyet eşitliğinde daha da geriye gidiş manasına gelecek bütün teşebbüslere karşı uğraşımızı kararlı bir halde sürdürürüz
‘KAPATMA MUHTEMELLİĞİNE KARŞI TÜM HAZIRLIKLARIMIZI YAPTIK’
HDP nin kapatma davası görülürken Anayasa Mahkemesi ne Sayıştay kontenjanından eski İçişleri Bakan Yardımcısı Sayın İnce seçildi Ocak ayında bir de lider değişimi yaşanabilir Karar için lider değişimi bekleniyor savları var AYM deki bu değişimleri siz de kapatma davasıyla ilişkilendiriyor musunuz Ve kapanma durumunda seçenekleriniz hazır mı
Evrensel hukuku gözetmek bir yana Türkiye nin iç hukukuna riayet edildiğinde bile HDP hakkında kapatma kararı verilememesi gerekir Üyeler hukuka ve vicdana dayalı hareket ederlerse bu kararın çıkması kelam konusu olmaz Lakin iktidarın her alanda olduğu üzere yargı alanında da güçlü bir vesayet kurduğunu hepimiz biliyoruz Münasebetiyle bu davada kararın mahkeme salonlarında hukuk unsurlarıyla ve vicdanla alınmasını elbette temenni ederiz ama temennilere dayanarak siyaset oluşturacak kadar da naif değiliz Her türlü atılımın mümkün olduğunu görerek her ihtimale nazaran hazırlıklarımızı yaptık Vurgulamak için söylüyorum hazırlık yapıyoruz demiyorum hazırlık yaptık diyorum Dava açılmadan evvel kurulumuzu ve çalışma takımımızı oluşturmuştuk uzun süren bir çalışma devri geçirdik Her kademeyi başka farklı kıymetlendirerek seçeneklerimizi güncelleyip güçlendirdik Halkın bu güçlü ve inançlı takviyesini seçimlere en tesirli biçimde yansıtacak yolları kesinlikle oluşturacağız
