Şebnem Korur Fincancı’nın savunmasının tam metni

Bugün içinde bulunduğum bu enteresan duruma ait beyanımı sizlerle paylaşmaya başlamadan evvel bir teşekkürü lisana getirmek istiyorum Yıllardır yaşamak zorunda bırakıldığımız yargılamalardan sonuncusunda soruşturmadan kovuşturmaya adım Sungurlu Escort adım inanılmaz hukuksal değerlendirmeleri ören bizden derin ve kapsamlı bir hissiyatla kurdukları kelamların bu baki kubbede bir seda olduğunu bilen lakin tüm bunlara karşın avukatlıkta ısrar eden üzerine yılmadan 582 Pamukkale escort avukatlık bir dayanışmayı bir hafta üzere kısa bir müddette başaran avukatlarıma bir teşekkür bu Bilhassa 20 yıldır bu dalgalanmalarda insan onuruna yaraşır bir duruşu başarmış sevgili Meriç Eyüboğlu na farklı Bağlar escort bir teşekkür borçluyum bu yılları birlikte geçirmiş her seferinde beni zenginleştirmiş olduğu için Savcı tabirimi alırken artık yorgunluğun üzerime çöktüğü saatlerde hatırlayamadığım araştırmalarımı çalışmalarımı yayımlanan kitaplarımı bana hatırlatan benden evvel sıralayan bir avukatım olduğu için çok şanslıyım Tutuklama kararına itiraz ise başlı başına Hukuk Fakültelerinde okutulmayı hak ediyor

Tüm usul güvenceleri yerine getiriliyormuş üzere yapılırken konut aramasının canlı yayınında kurgulanan hakikat bükücülükle hem yargı mensupları hem de kamuoyunda olumsuz etkileme uğraşlarının yürütme ile yargının olmaması gereken münasebetinin masumiyet karinesi ve adil yargılama hakkının daha başında ihlal edilmesi gözaltı kararı veren savcının daha söz dahi alınmadan suçluluğuma karar verip kendince emin olduğu kabahati hiç ilgisi olmayan Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurul üyelerine de yükleyerek vazifeden alınma talebiyle başvurmasının yürüttüğü bu soruşturmayı da nesnellikten tarafsızlıktan azade kıldığını isimli tıp bildiği argümanı karşısında ön teşhis ile teşhis ayrımını yapamıyor olmasının çelişkisini avukatlarıma bilgi vermeden evvel tutuklamaya sevk kararının da basın organlarına servis edildiğini başından beri hepimizin hukuken değil siyaseten öngördüğü bu tabloyu ortaya koyup buna karşın yapılmaması gerekenleri tek tek sıralayarak hukuku müdafaa uğraşları teşekkürün ötesini hak ediyor Bu değerli metin birinci yayımlandığında okuyup tutuklandıktan sonra yine elime geçtiği için tekrar okuma imkanı bulduğum Haffner in Bir Alman ın Hikayesi isimli kitabına bir atıf yapmaya itti beni Hepsi kocamış yüksek mahkeme heyeti üyelerinin ortasında biraz tuhaf görünen genç sarışın bir sulh mahkemesi hakimi diye tanımladığı hakimin gleichschaltung koordinasyon ismine artık kanunlara uymak zorunda olmadıkları metne değil ruhuna dayanmadıklarında taşrada bir sulh mahkemesine gönderilme riskine karşı ikazını incelikle hazırlanan hukuksal değerlendirmelerin ve sonunda yüksek mahkeme binasının terk edilmişlik hissini hatırlattı Böylesi bir ruh halini kabul etmedikleri ve adalette ısrar ettikleri için teşekkür ediyorum hepsine

İçinde bulunduğum yalnız ben değil Türkiye de yaşayan herkes için değişik olduğunu düşündüğüm bu duruma gelince Sokrates in savunmasının başında söyledikleri ile başlayayım ben de sözlerime Beni suçlayanların üzerinizdeki tesirini bilemiyorum ancak kelamları o kadar kandırıcıydı ki ben kendi hesabıma onları dinlerken az daha kim olduğumu unutuyordum Ben de bu suçlamaların üzerinizdeki tesirini bilemiyorum lakin kim olduğumu neyse ki unutmadım İnsanlık tarihinin biriktirdikleri ile Immanuel Kant ın Saf Aklın Eleştirisi nde söylediği üzere aklıma tüm vazifelerin en zoru dese de kendini bilme misyonunu yine tanımlıyorum Tüm temelsiz argümanları reddedecek bir mahkeme kuruyorum zihnimde Aklımı bir tahakküm aracı olarak kullanmayı değil özgürlüklerin kaybedildiği insan onurunun yok edildiği sınırsız iktidara her türlü kıymete sahip olarak yok eden katıksız bir güç sistemine boyun eğmeden tam da Sokrates in benzetmesiyle devletin başına musallat olan at sineği olmaya çalışıyorum Hak yolunda çalışan bir kimsenin devlet adamı değil yalnızca yurttaş olarak kalması gerektiği ikazına katılıyor ve bu yaşıma kadar da elimden geldiğince bir yurttaş bir doktor bir isimli tıp uzmanı bir bilim insanı ve insan hakları savunucusu olarak ödevlerimi olabildiğince eksiksiz yerine getirdiğime üzerinde düşünmeye paha bir hayatım olduğuna kanaat getiriyorum

Önce hekimlikle doktor kimliğimle başlamalı Virchow un tarifi benim için daima yol gösterici olmuştur Hekim güç durumda olanların avukatı sesini duyuranı olmalıdır Bu kelamı burada hürmetle sevgiyle andığım patoloji hocam Talia Bali Aykan dan duyduğum günden beri de belirtilen unsura daima sadık kaldım Bu toprakların en güç durumda hastalardan olanlarla Verem Savaş Dispanserinde başladığım hekimlik karşılaşmalarım Talia hocamın yönlendirmesiyle isimli tıp uzmanlık eğitimi ve Spinoza nın dediği üzere ıstırap görüldüğünde son bulur anlayışıyla kimliğinden bağımsız tüm insanlığın ıstırabını görünür kılma gayretiyle sürdü

Adli tıbbın bilhassa 70 ler ve 80 lerde dünyanın pek çok ülkesinde ıstırabı yaratanın kimliğini gözeten ıstırabı çekeni bu kimlik ışığında görmezden gelen yapısını değiştirmek üzere eğitim içeriğimizi bilimsel yaklaşımın o objektif ve bağımsız niteliğini geliştirmek için uğraş etmek ismine bilimsel meslek örgütümüz olan İsimli Tıp Uzmanları Derneği nin kurucularından bugün Türkiye de hem ulusal hem de milletlerarası saygınlığı olan indekslerde yer alan alanındaki tek bilimsel mecmuamız İsimli Tıp Bülteni nin yayın hayatına başlamasının öncülerinden olma onurunu taşıyorum

Kendim de öğrenerek yol aldığım bu süreçte isimli tıbbın bilhassa bağımsız bir yapısı olmadığında devletlerin işlediği argüman edilen kabahatlerin görünmez kılınmasında bir araca dönüşebileceğini keşfetme imkanı buldum İşte bu keşif Sokrates in at sineği olarak devleti rahatsız eden insan hakları çabamla buluşturdu isimli tıp uzmanı kimliğimi Yaptığım yüzlerce araştırma yazdığım makaleler ve kitaplar kitap kısımları daima ıstırabın kimliğinden bağımsız görünür kılınmasına dair formülleri içeriyor Danışmanlığını yaptığım son tez çalışması gözümüzle göremediğimiz bedensel yaralanmaları görünür kılmak üzere termal kameradan yararlandığımız bir araştırmaydı Ziyan verenin değil görünür kılanın cezalandırıldığı şartlarda ortaya çıkan zarurî emekliliğim nedeniyle resmi danışmanlık sıfatım sona erse de başından sonuna heyecanla yer aldığım bu araştırmada vazife üstlenen meslektaşlarıma da teşekkür borçluyum

İnsan hakları uğraşını isimli tıp uzmanı kimliğimle harmanladığım çalışma yıllarımın başlarından itibaren görünür kılma uğraşımın cezalandırıldığı ya da cezalandırılmaya çalışıldığı olumsuz durumlar kadar hatta daha fazla bu emeğin bedel gördüğü bir hayat yaşadım Bu değişik sürecin başından beri takviyesini hissettiğim bugün de sizlerin gördüğü tablo bu kıymetin yansımasıdır

BM Azaba Karşı Mukavelenin hazırlanmasında emeği olan bugün ne yazık ki ortamızda bulunmayan ve Yunanistan için de bir kayıp olarak nitelenmesi gereken sevgili meslektaşım Maria Kalli yi tanıma dostu olma ondan öğrenme imkanı verdi bu hayat bana Veli Lök hocamı Fikri Öztop hocamı tanıyıp öğrencileri olabildim PHR Physicians for Human Rights İnsan Hakları için Hekimler ile Bosna da toplu mezarlarda çalışıp ıstırabı görünür kılma uğraşında Bob Kirsher dan insan hakları ihlallerinde doktor sorumluluğun kıymetini kavramamı içselleştirmemi sağlayan Vincent İacapino dan öğrendim birlikte çalıştığımız birbirimizden öğrendiğimiz yolların sonunda bugün bir BM kılavuzu olan İşkencenin Tesirli Soruşturması ve Belgelenmesi El Kitabı İstanbul Protokolü yazıldı Birinci baskısında müelliflerinden biri olduğum bu kılavuzun 2022 güncellemesinde kurucular konseyine layık görüldüğüm Türkiye İnsan Hakları Vakfı ismine editörlerinden biri oldum Tüm dünyadaki azap rehabilitasyon merkezlerinin bir ortaya geldiği IRCT International Rehabilitation Council for Torture Victims Memleketler arası Azap Rehabilitasyon Konseyi içinde dünyanın dört bir köşesinde hem İstanbul Protokolü eğitimlerinin düzenlenmesi eğiticiliği hem de azap izlerinin görünür olması için pek çok ülkeden meslektaşımla birlikte çalıştım IFEG Independent Forensic Expert Group Bağımsız İsimli Uzmanlar Grubu üyesi olarak belgeleme çalışmaları ve birçok ülkenin yüksek mahkemesi tarafından kararlarını tekrar kıymetlendirme aracı olarak kullanılan tavır dokümanlarının hazırlanmasına katkı sundum İsrail de gözaltında ölen bir gencin defin için hazırlanırken çekilen fotoğrafları ve otopsi raporunun karşılaştırması ile hazırladığım tıbbi kıymetlendirme yüksek mahkemece dikkate alınıp İsimli Tıp Kurumu liderinin misyondan el çektirilmesini sağladı Bahreyn de bir gencin yine yaptığım gayrı resmi otopsisinde ve aldığım doku örneklerinin incelenmesinde elektrik azabını görüp görünür kılıp yargıda karşılık bulmasa da ailesinin ıstırabını bir nebze olsun dindirebilecek öteki göz oldum

Yaşadığım topraklarda kendi memleketimde ise birinci cezalandırma teşebbüsünü tekrar bir görüntü ile yaşadım Gözaltında kötüleşip hastaneye kolluk tarafından yolda bulunduğu savıyla getirilen vefatının akabinde bir veteriner patolog tarafından yapılan otopsisinde darp cebir izi görülmeyen gencin defin için hazırlanırken ailesi tarafından çektirilen görüntüsü yol gösterdi olmayan darp cebir izi ni görmemizde ön tanıya ulaşmamızda Hastane kayıtları ile işkenceyi tanımlayabildik teşhis koyabildik

Beyanımın bundan sonrası bu enteresan duruma isimli tıp bildiğini söyleyen savcının argümanlarına o savları benimseyen ve tutuklama kararını veren yargıca kaçacağım kuşkusuyla tutukluluğumun devamına karar verip belgeyi kabul eden sizlere söyleyeceğim kelamdır Yıllarımı verdiğim isimli tıbba hele ki toksik zehirli gazlar ve kimyasal silahlar konusunda pek çok ulusal ve milletlerarası makale ve kitap yazmış bir bilim insanı olarak isimli tıbbı bildiğini sav eden savcıdan kabul edersiniz ki epey fazla vakıf olduğum aşikarken bilimsel bir tartışma yerine linç teşebbüsünde bulunanlara tıbbi değerlendirmeye katılmadığını söz eden tıp dışı insanlara bir çift kelamım var

O vakit evvel bilim ideolojisi bilimsel bilginin oluşum süreci ile isimli tıbba dair birtakım mevzuları da açıklığa kavuşturmak gerekiyor

Nesnel gerçeklerin bilimsel tahlilinde bilimsel önermelerle başlayan süreç bu önermeler bizden çıksa da bilimsel metotla yadsıma eforuyla sürer Fakat tüm yadsıma adımları sonuçsuz kaldığında o önermemiz artık bir bilimsel hakikate dönüşür Buna karşın B Russell ın dediği üzere akılcılık mutlaklığın imkanlı olmadığı durumda mümkünlüğü en kuvvetli görüşe yük verir Yabana atılmayacak olasılıklar da kenarda durur yeni ispatlar bu olasılıkları güçlendirir

Burada B Russell in katılığın imkanlı olmadığı durumda mümkünlüğü en kuvvetli görüşe tartı verme sözünün yıllar sonra memleketler arası klavuzlarda yerini bulduğunu ve delil standartlarının dört temel tarifinin ortaya çıktığını söylemek gerekir 1

Makul kuşku Sorgulanan olayla ilgili kuşku ortaya çıktığı lakin diğer sonuçların da mümkün olduğu durum 40 Klasik söz ediliş bu makul sonuç muhtemeldir

Olasılıklar istikrarı yeterli delil Bulguyu destekleyen kanıtlar daha fazladır 51 Klasik tabir Bu makul sonuçtur

Açık ve ikna edici kanıt Bulgu için somut takviye bariz ölçüde kanıt bulguyu desteklerken hudutlu bilgi zıddını önerir 60 Klasik tabir Açıktır ki

Tartışmasız kuvvetli kanıt Sonuca vardıran yahut yüksek seviyede ikna edici kanıtın desteklediği bulgu 80 Klasik söz Tartışılmaz inkar edilemez

Burada gerçeğin araştırılması için yapılan çalışmalar tanımlanırken bir insan hakkı ihlali ile ilgili savlar olduğunda sivil toplum örgütleri tarafından yürütülen çalışmalardan kelam edilmelidir 2 Bu çalışmalar milletlerarası soruşturma komiteleri aracılığı ile yürütülüp raporlanabilir fakat bir mahkeme yerine geçmez Hukuksal değerlendirmenin bir kesimi ve aracı olabilir 3

İddialar ve bir kuşku ortaya çıktığında bu cins argümanların bağımsız ve objektif ölçütlerle tartışılması araştırılması toplumda adalet hissinin sarsılmaması için bir zorunluluktur

Çünkü diğerine ziyan verme incitme farkına varmasak da bizi inciteni ve şahit olanları da incitir

Bilim birbirimize ziyan verme imkanlarını da arttırır ve bu şartlarda toplumsal ömrün sürmesini imkanlı kılanın aklın harekete hükümran kılınması olduğunu söyler Russell Sorgulayan Denemeler inde

Ne yazık ki son devirde Kant ın savunduğu aklın yerine kendilerine yeni Kantçılar diyenlerin akıl dışılığa kayıtsız bir teslimiyetle karşı karşıya kaldığına ve hakikat ötesi çağın hakikat bükücülerinin de bilimsel paradigmada yer edindiğine tanıklık ediyoruz Bu nedenle Hume un bilimi reddeden ideolojisine değil kavramları sakatlanmamış bir hakikati kavrama niyetindeki siyaset ideolojisine de gereksinimimiz var bilimin o objektif ve bağımsız olması gereken ömürden yana kurulacak karakterinde Her şey boyunduruk altında kaldıkça her şey yok olup gitmiş demektir baştakiler canlarının istediği üzere ortadan kaldırır onları der Rousseau Toplum Sözleşmesi yapıtında Burada Tacitus u Agricola daki kelamını anmadan olmayacak ub slitüdinem faciunt pacem appelant ıssızlık yarattıkları yerde barış var diyorlar Özgürlükten vazgeçip konformizme savrulmanın yıkıma götürdüğünü söyler Rousseau Objektif bağımsız ve hayattan yana bilimselliğin özgürlüğünü feda edemeyeceği muhakkaktır Bu özgürlüğe karşı kendisinden farklı kanıları cezalandırarak gerçek üreten faydacıların inançla söyleyerek bu üretileni hakikate yaklaştırma eforunu ve nihayetinde ortaya çıkan gerçeği kendisinin bildiğini sanmayı zülüm olarak tanımlıyor Russell

O nedenle özgür aklın aksiyona bilime hükümran olması gerçeği kendisinin bildiğini sananların zulmünü de önleyecektir Toplumsal ömrün sürmesini imkanlı kılmak ismine da bu bilimsel yaklaşımların klavuzlarını oluşturmak onları da ortak aklın bilimin berbata kullanılmasının kontrol düzenekleri olarak kıymetlendirmek gerekir

Memleketini insanlarını seven tabipler olarak uzmanlık alanımın da kattığı bilgilerle devletin işleyişine şartsız bağlılık yemini edemeyeceğimi bizlerin doktorlar olarak bağıtımızın insanlık olduğunu bir kere daha anımsatmak boynumun borcudur Locke den Hobbes a Leviathan a uzanan yolda devlet ismini verdiğimiz aygıt elinde bulunduğu siyasi otoritenin emelleri doğrultusunda erki berbata kullanabilir İnsanlık tarihi bu berbata kullanımlarla ona karşı uğraşların tarihidir zati O nedenle biz yurttaşlara düşen sorumluluk da erkin berbata kullanılmasını önleyecek önlemleri almak bunun için yan yana dayanışmayla durmak ve uygulamaları titizlikle denetlemektir Şirket hastaneleri ile sıhhate ayrılan sonlu kaynağın 1 5 ini heba etmenin de sıhhati bir tüketim objesine dönüştürme ısrarının da mesleksel bağımsızlığımızı ortadan kaldırma gayretlerinin da hami hekimliği hekimliğimizi değersizleştirerek hastanede karşıladığımız global salgında meslektaşlarımızı yitirmemizin sebebi olmalarının da daha ötesinde kışkırttıkları sıhhat talebiyle şiddet objesine dönüştürülmemizin de karşısında durmak için bir ortaya geldiğimiz ismi altında gayret ettiğimiz Tabip Odaları ve Türk Tabipleri Birliği işte bu kontrolü yapacak emek ve meslek örgütlerinden yalnızca birisidir Bugüne dek bu ödevini layıkıyla yapmaya daima çaba etmiş siyasi otoritenin aidiyeti değişse de Nusret Fişek hocamızdan beri de bu kontrollerin hesabı sorulmuş bedel ödetilmeye çalışılmıştır Bugün de meslektaşlarımızın oylarıyla üstlendiğimiz misyonumuz bir isimli tıp uzmanı doktor olarak paylaştığım tıbbi görüşüm ileri sürülerek benzeri biçimde kriminalize edilmeye çalışılmaktadır

Devlet ismi verilen aygıt elinde bulunduğu siyasi otoritenin kimliği doğrultusunda tüm kurumlarıyla bir kabahat yapılanmasına dönüştürülebilir Bu dönüşümün önündeki pürüz yok etmeye çalıştıkları toplum olma marifeti yurttaşların toplum olma ısrar ve sorumluluğu bunun için ve denetlemek üzere kurdukları yapılanmalar örgütlerdir Bu aygıtların sürece konusunda ısrarcı oldukları memleketler arası bağıtlarla ve insanlığa insanlık kıymetlerinin korunmasına ait geliştirilmiş örgütlerle tedbire uğraşlarına karşın yetersiz kalınan insanlığa dair hatalar ve insan hakları ihlalleri de bir hekimlik uygulaması olarak isimli tıp uzmanlığının çalışma alanına girmektedir Çalışma alanımızın sonlandırılması ve kriminalize edilmesi ise kabul edilemez

Adli tıp uzmanlığı hekimlik uygulamalarında çok yakından bilinmeyen tıp fakültesi eğitimi sırasında da pek vakıf olamadığımız bir alandır Halbuki aciller başta olmak üzere hekimlik uygulamalarımızda hayli sık isimli olgularla karşılaşır lakin pek fark etmeden etrafından dolaşırız İsimli olgu deyince bu devlet aygıtının Türkiye deki isimli tıp yapılanmasından beslenen bir algıyla kolluk savcılık ve mahkeme ile bağlı olmasını gerekli görürüz İş kazaları kayıtlara girmez meslek hastalıkları görülmez aile içi şiddet merdivenlerden yuvarlanır çocuk istismarları atlanır Bazen de yaralanmalara dair adli tıp derslerinden kalanlar birbirine karışır olmayan istismarlar aileleri dağıtır ruhsal takviyeyle güçlendirilmeden yapılan cevval bildirimlerle cinsel hücumlar toplumsal bir taarruza dönüştürülür

Adli tıp uzmanlığı ve öğretim üyesi olarak üniversitede sürdürdüğüm çalışmalar milletlerarası vazifelerdeki müşahedelerim 15 yıllık bir birikimin akabinde Tıp Fakültesinde bir isimli tıp polikliniği kurma ve resmi isimli tıp işleyişinde gözden kaçan görmezden gelinen yahut o işleyişe erişemeyenlerin ferdi müracaat yapabileceği bir ünite oluşturma kanısı meslektaşlarımla uzun tartışmaların akabinde 1999 yılında hayata geçti Türkiye nin birinci isimli tıp polikliniği İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İsimli Tıp Anabilim Kolu bünyesinde kurulmuş oldu Bu öncü teşebbüsün ne kadar tesirli olduğu bugün Türkiye nin pek çok yerleşik tıp fakültesinde ve akabinde Sıhhat Bakanlığı hastanelerinde de isimli tıp polikliniklerinin peş peşe ortaya çıkmasından da anlaşılmaktadır Yıllar içinde bu polikliniğin birçok başvurusu ile hazırlanan tıbbi değerlendirmeler hem ulusal yargı süreçlerinde hem de AİHM kararlarında Abu Ghraib ve Guentanamo azap argümanlarının araştırılmasında katkı sunan evraklar olmuştur

Adli tıp uzmanlığı birbiriyle uzlaşmaz tarafları olanların içinde tüm taraflara eşit uzaklıkta durarak objektif bilimsel ölçütlerle ziyanı saptama ölçme kıymetlendirme ve hakikati ortaya koyma eforunun olduğu bir hekimlik uygulamasıdır Bazen evvel istismara uğrayan çocuğu akabinde da demans nedeniyle tüm inhibisyonları ortadan kalkmış istismarcısını gerisi gerisine muayene edersiniz İki tarafında yaşadıklarını dikkate alan nesnellikten ve bilimsellikten ödün vermeyen beşerle müsabakanın hekimlik kıymetlerinden süzülmüş tavrıyla davranırsınız

Taraflar ortasında ki güç dengesizliği ise isimli tıp uygulamalarının en güçlü alanıdır Devletlere memleketler arası bağıtlarla tanımlanmış yükümlülüklere alışılmamış insanlığı karşı hatalar insan hakları ihlallerine dair argümanlarda tezin bir tarafı olan devlet onun araçlarını elinde bulundurma yetkisi olan erk ise çalışma şartlarının bağımsızlığını garanti edecek bir yapılanmaya muhtaçlık vardır İnsanlığa dair ilerlemeler daha evvel de belirttiğim üzere bunu sağlayacak kurumlaşma teklifleri ve çalışma prensiplerini içeren kılavuzların hazırlanmasını gerektirmiş uzmanlık alanımızda yaptığım çalışmalar bana da daha evvel de belirttiğim üzere bu kılavuzlardan birinin muharrirlerinden olma imkanı vermiştir İstanbul Protokolü bir ömür biçimi olarak benimsediğim hekimliğimin insanlık için sürdürdüğüm insan hakları uğraşımın bir armağanıdır Bu kılavuzu hazırlarken esinlendiğimiz Minnesota Protokolü de iddianameye husus olan programda andığım kılavuzlardan başkasıdır

Adli tıp uzmanlığında hakikat arayışımız sırasında her vakit ziyan gören gördüğü sav edilenle direkt müsabaka imkanımız olmayabilir Ortada bir cürüm tezi varsa haliyle cürmü ve kanıtları gizleme eforu da olabilir ve primer birincil kanıtlara ulaşmak güçleşir onları arama gerekliliğini desteklemek için sekonder ikincil yahut dolaylı kanıtlar kullanılabilir Bilhassa insan haklarının korunması bağlamında devletlerin işlediği tez edilen cürümlerin devletlerden bağımsız araştırılabilmesi için ve bu araştırmaları yapanların dayanaksız biçimde suçlanmalarını önlemek gayesiyle hazırlanmış pek çok kılavuzdan birisi de OHCHR ın bir BM evrakı olan Commisions of Inquiry and Fact Finding Missions on International Human Rights and Humanitarian Law Guidance and Practice Uluslararası İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Gerçeği Araştırma ve Soruşturma Kurulları Rehber ve Uygulama Kitabı isimli 2015 tarihli kılavuzu ayrıyeten onun ışığında Leiden Üniversitesi nden bilim insanlarının da katkılarıyla hazırlanmış bir rapor olan Report on Digitally Derived Evidence Used in UN Human Rights Fact Finding Missions Approaches and Standards of Proof Dijital Olarak Elde Edilen Kanıtların İnsan Hakları Araştırılmalarında Kullanılması Hakkında Rapor Delil Standardı ve Yaklaşımları dır

Primer birincil ve sekonder ikincil kaynaklar yahut kanıtların kıymetlendirilmesi açık kaynakların tartışılması ve bu bağlamda fotoğraf görüntü vb dijital kanıtların ele alınmasında gerçeği araştırma kurullarının yaptığı değerlendirmelerin sistemleri belirtilmektedir

Leiden Üniversitesi nin birçok gerçeği araştırma misyonunda dijital kanıtların değerlendirilmesini tartıştığı raporunda görüntü ve fotoğrafların özgünlüğü doğrulandığında primer bilgi kaynağı olarak kabul edildiği kurbanlar yahut şahitlerden direkt elde edilen bilgi ile muadil olduğu belirtilmektedir Kurul raporlarının bir kısmında özgünlüğün komite tarafından belirlendiği tabir edilip açıklama yer almazken örneğin 2019 Myanmar raporunda örgütlerin ham data ve notları uzman görüşleri müracaat ve açık kaynak malzemeleri üzere sekonder ikincil bilgi ile denetim edilmiş dijital doğrulama için uzman görüşü de alınmıştır detaylı açıklaması ile bir çok muteber bilginin de bir ortaya getirildiği tanımlanmıştır 4

Bu raporun dayandığı BM Klavuzu da komitelerin yararlanacağı kaynakları tanımlayarak 5 bilgi kaynaklarını primer ve sekonder olarak sıralamakta 6 c bendinde de görüntü gereç ve fotoğrafları detaylı olarak aktarmakta görüleceği üzere bu bendi d bendindeki resmi evraklardan farklı ele almaktadır Günümüzde taşınabilir telefonlar yüksek nitelikli fotoğraf ve imaj elde edilebilmesi özelliği ile ve you tube gibisi kamuya açık alanlar yahut facebook üzere toplumsal bağlantı mecralarına yüklenerek soruşturmacılar için bilhassa de olay yerine ulaşılamadığı şartlarda kıymetli bilgi kaynağı olabilmektedir Bu tıp kaynaklar propaganda malzemesi olarak da kullanılabildiğinden bu malzemenin yepyeniliği kullanım bedeli üzerinde değişiklik yapılıp yapılmadığı olayın gerçekleşip gerçekleşmediği manzaralardaki şahısların bu hareketlerde yer alıp almadığı bağımsız kaynakların biraraya getirilmesi ile değerlendirilmeli bilhassa manzaraları sağlayan şahitlerin beyanları da pahalı bir bilgi olarak kullanılmalıdır 7

Propaganda argümanıyla suçlandığım yayına ve konuşma içeriğine gelince sorularla birlikte 7 dakikalık konuşma bir kurul faaliyeti değil fakat bu tıp komitelere sekonder ikincil bilgi kaynağı olarak sunulan çeşitte bir görüntünün insan hakları ihlalleri üzerine uzmanlaşmış bir isimli tıp uzmanı olarak tarafımdan yapılan isimli tıbbi değerlendirmesi Ayırıcı teşhis basamaklarını o kısa yayında aktaramayacağım için bu kıymetlendirme sonucu ulaştığım ve kısaca tabir ettiğim bir ön teşhisten kelam ediyoruz

Burada size ayırıcı teşhis basamaklarını da aktarmak isterim

Videoda karanlık bir ortamda bulunan şahıslardan kimilerinde kimi belirtiler gözleniyor Tıpkı ortamda o belirti gösterenlere yardım eden lakin etkilenmemiş görünenler var Bu tesirini vakitle yitiren bir uçucu madde gaz formu düşündürüyor Bunu destekleyen ve toksik bir gaz formu düşündüren ikinci bilgi etkilenenlerden birinin ağzında kanlı köpüklü bir sızıntı olmasıdır Bu da kanlı köpük münasebetiyle akciğer etkilenmesini teneffüs yoluyla alınmış toksik bir gazı destekliyor Ayrıyeten bu şahısta istemsiz kasılma gibisi hareketler hudut sistemi tutulumunu düşündürüyor Etkilenen öbür bireyde de öforiyi işaret eden belirtiler gözleniyor Tıpkı ortamda bulunanlarda farklı etkilenmeler o ortamda kalma maruziyet mühleti ve yoğunluğu ile bağlı olabilir Bilhassa uçucu ve havayla yer değiştirme özelliği olan toksik gazların kimilerinde ortaya çıkabilen bu cins belirtiler ziyana yol açan bir etken varlığı için tıbbi olarak olasılıklar istikrarı oluştuduğunda 51 kâfi delil bu makul sonuç ışığında yapılması gereken de o etkenin çeşidi oraya hangi yolla ulaştığı ve ulaştıran sorumluların saptanması için tesirli bir soruşturma ve tıbbi belgelemedir

Savcının eşanlamlı iki sözcüğü peşpeşe kullanıp teşhis tanı koyduktan sonra ileri tetkik isteyemeyeceğim sonucuna varmış olması da bu bilgi eksikliğinin bir tezahürüdür Görüntüdeki belirtiler üzerine yaptığım belli ki bir toksik zehirli gaz kullanılmış durumda makul sonucuna ulaştığım tıbbi kıymetlendirme bir ön tanı dır Zira olay yerinde yapılacak inceleme alınacak örneklerden yapılacak laboratuvar tetkikleri ve cenazelerin Minnesota Protokolü ışığında gerçekleştirilecek otopsileri ile tesirli bir belgeleme ve olay yerinin sav edilen olayla bağı bir kimyasal etken saptandığı şartta bunun yasak silah olup olmadığı saptanabilir münasebetiyle tesirli bir soruşturma klavuzlarda da belirtildiği halde bağımsız uzmanlar tarafından araştırılmadan tanı bileşenleri olarak bu ziyanlı sağlık üzerinde olumsuz tesirleri görülen etkenin çeşidi hangi yolla kim yahut kimler tarafından bu olay yerine ulaştığı yani sorumluların saptanması imkanlı değildir O nedenle yayında belirttiğim tıbbi görüş bir ön teşhistir Tanıya erişebilmek için de tesirli ve bağımsız bir soruşturma ve belgeleme gerekmektedir

Hepimizin hekimlik uygulamalarında ön teşhis hatta teşhis sürecinde bize dayatılan o birkaç dakikalık yakınma dinleme müşahede ve başarabilirsek muayene müddetlerine mesleksel birikim ve tecrübemizi edindiğimiz yılları da kattığını sizler de benim kadar bilirsiniz O bir iki dakikalık görüntü izleme mühletinin arkasında da programda birkaç cümleye sığdırmaya çalıştığım 35 yılı aşkın tecrübe ve 45 yılı bulan hekimlik bilgi birikimim var

Yayında da tabir ettiğim ekte sunduğumuz OHCHR Klavuzunun Ek 1 inde anılan öteki klavuzlar da bu değerlendirmeler için kullanılan klavuzlar ortasındadır

Bu birikimden heybemde kalan bir örneği de burada paylaşmak yerinde olacaktır Arap baharının yaşandığı ülkelerden birinde kolluk vazifelilerinin ağır gözyaşartıcı gaz kullanımı ve bir gaz kanisterinin göğsüne isabeti ile aracı içinde öldüğü sav edilen bir kişi hakkında ülkenin insan hakları savunucuları aracın ve ölen kişinin fotoğraflarını ileterek göğüsteki yaralanmanın gaz kanisteri isabeti ile olup olmayacağını sormuştu Araç özellikleri de dahil geçmiş bilgiler ve araç içinde bulunan hava yastığı ortasında yerinden ayrılmaması beklenen metal aksamın araç içindeki fotoğrafı ve formu ile göğüsteki yaralanmanın uyumlu olduğunu ve bu ölümcül yaralanmanın metal aksamın çarpması ile meydana gelmiş olabileceğini belirtmiştim Bu bir ön teşhis idi teşhis için detaylı inceleme gerekeceğini de tabir etmiştim Kimse çelişkili bulmamıştı

Adli tıp uygulamalarında elimizdeki bilgiler yetersiz olduğunda da ön kıymetlendirme raporları hazırlayabiliriz Siz hukukçuların anlayacağı lisanda söyleyecek olursak geçici rapor dediğiniz tıpta raporlar ek datalarla desteklendiğinde bütünlüklü bir tıbbi değerlendirmeye hazırlık olur Tekrar sizin dilinizde yer alan kati rapor birtakım meslektaşlarımın da yetersiz isimli tıp bilgisi nedeniyle yanlış olarak kullandığı bir tabirdir Bir isimli rapor süreksiz de kati de olmaz Ön kıymetlendirme raporu sonraki isimli tıbbi değerlendirmelere katkı sunar yeni incelemeler ve bilgilerle zenginleşerek bütünlüklü kimi durumlarda seyri değişebilen bir isimli tıp değerlendirmesine dönüşebilir Alanımızın kıymetli isimlerinden Bernard Knight in tabiriyle adli tıpta ne asla ne daima vardır

O nedenle savcının hem teşhis ve teşhis koyduğum hem de yerinde inceleme yani ileri tetkik önerdiğim münasebetiyle çelişki bulunduğu tanımlaması isimli tıp tarafından bilim dışı bir yaklaşımdır

Yayın organının niteliği üzerinden bilimsel bir değerlendirmenin kabahat olarak tanımlanması ise insan hakları savunucusu kimliğimle örtüşmemektedir Bir insan hakları savunucusu olarak Arendt in çok yerinde bir biçimde tabir ettiği haklara sahip olma hakkı temel prensibiyle yayın organlarının kim ne olarak tanımlandığından bağımsız tabir özgürlüğü ve toplumun haber alma hakkını gözetme sorumluluğum bulunmaktadır Bu nedenle de kimin aradığıyla yayının politik çizgisiyle ve hangi yayına bağlandığımla ilgilenmiyorum Günümüzün en kıymetli bulduğum filozoflarından Etienne Balibar ın adımı beni insan kılan Kant ve Arendt ile birlikte anarak onurlandırdığı dayanak metninde tabir ettiği üzere Aydınlar ve uzmanlar seslerini yükselterek kabahatleri duyurarak hukuku ve insan haklarını ihlal eden uygulamaları eleştirerek devleti zayıflatmıyor legal otoritesini ortadan kaldırmıyor tersine hayati değere sahip olan yurttaşlık misyonunu yerine getiriyorlar yaklaşımı Rousseau nun da toplum kontratında belirttiği üzere asıl kanunlara uyulmamasının devletin meşruiyetini zedelediği ve eriyip gitmesine yol açacağı düşünüldüğünde bir tabip isimli tıp uzmanı bilim insanı ve insan hakları savunucu olarak bilimsel özgürlük ve söz özgürlüğü hakkını kullandığım görülebilir ve hak kullanımı hata olarak tanımlanamaz

Burada kısa da olsa sevgili Nilgün Toker in insan hakları alanında çalışan bir siyaset felsefecisinin aklına da başvurmak isterim Yurttaş sorumluluğu ve bilim insanı sorumluluğunun birbiriyle alakalı fakat bilim insanı sorumluluğunun yurttaş sorumluluğunun ötesine uzanan daha geniş bir alanı kapsayan sorumluluğu Bizler bilim insanları olarak evvel bilimsel bir kamunun kesimi olduğumuz için yurttaşlık tarifinin içerdiği söz özgürlüğü ile sınırlandırılamayacak biçimde bilimsel kanaatimiz bilimsel ölçütlerle bilimsel kamuoyunca tartışılır Bilim beşerinin yurttaşlık alanına kamuya konuşması ise farklı bir sorumluluktur Bilgiden kaynaklı sorumluluğumuz tıpkı vakitte yurttaş olmaktan kaynaklı sorumluluğumuzla birleştiğinde kıymetli bir niteliğin taşıyıcısı olacağımız da muhakkaktır Görme manaya bilme kapasitesi bilimsel aktiflik aracılığıyla genişlemiş olan bilim insanı bu kapasiteleri aracılığıyla yurttaşlık alanına kamuya uyarma gösterme sorumluluğu da taşımaktadır Sevgili Nilgün Toker in tanımlamasıyla bir kamusal entelektüel olarak soru sorma kamuya hakikat talebi bildirme hasebiyle araştırılsın dememin manası da bu sorumluluğa dayanmaktadır

Bu beyanı bitirmeden evvel altını kıymetle çizmek istediğim bir bahiste Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurul Başkanlığı üzerinden başka kimliklerimden arındırılma teşebbüsüdür Elbette TTB Merkez Kuruluna seçilenler olarak doktorlara ve halk sıhhatini korumak ismine topluma karşı sorumluluklarımız var Fakat bu seçim ve üstlendiğimiz sorumluluk bizleri öteki vazife ve sorumluluklarımızdan azade kılmıyor Kimliklerimizi ortadan kaldırmıyor Örneğin 2 Liderimiz Ali İhsan Ökten hala ehil bir beyin cerrahı olarak ameliyatlarına devam ediyor yeterli bir fotoğrafçı olarak görsel şölenleriyle de insanları zenginleştiriyor Onu bu kimliklerden soymak ayırmak mümkün olmadığı üzere beni de yalnız bu ülkenin değil dünyanın kabul ettiği isimli tıp uzmanı kimliğimden arındırmak bilhassa de insan hakları ihlali savları ortaya çıktığında birinci danışılacak isimli tıp uzmanlarının başında geldiğimi yok saymak mümkün değil

Merkez Kurul üyeleri olarak birbirimizden bağımsız bu kimliklerimiz bizleri ve çalışmalarımızı beslese de Merkez Kurul kimliklerimizden başka bir varoluşa işaret eder Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurul Başkanlığı kimliğini tek kimlikmiş üzere sunmak öteki kimliklerimi susturmak varoluşumu sınırlamak manasına gelecektir

Brecht i anmadan olmaz bu beyanda Hele ki kelam konusu olan suç ise Nasıl bir vakitte yaşıyoruz ki suskunlukla geçiştirilen pek çok hatası içinde barındırdığı için ağaçlardan kelam etmek neredeyse hata sayılıyor

Hekimlik beşere dair insanı tüm ziyanlı etkenlerden müdafaa ve bu tesirlerden arındırma eforu olarak insanlığa karşı cürümlerin karşısında durmaktan insanlık onuruna yönelik ihlallerle örselenmekten müdafaaya zehir akıtan fabrikaları durdurmaktan zeytinimize arımıza börtü böceğimize sahip çıkmaya savaşların iklim değişikliğine tesirini bugünlerde sıkça gördüğümüz duyduğumuz ve kolay sistemlerle önlenebilecek kolera salgınlarıyla karşımıza diken her tipten halk sıhhatine ziyanlı duruma karşı duruşa bu hayat biçimine verilen isimdir Bu hayat biçimini duruşumuzu suça dönüştürme eforları ise beyhudedir Nazım Hikmet in dediği üzere ‘Yaşamak önemli bir iştir ‘

Dipnotlar

1 Geneva Academy Standards of Proof in International Humanitarian and Human Rights Fact Finding and Inquiry Missions Geneva Akademi Milletlerarası İnsancıl ve İnsan Hakları Araştırma ve Soruşturmaları Misyonunda Delil Standartları s 48 49
2 Geneva Academy Standards of Proof in International Humanitarian and Human Rights Fact Finding and Inquiry Missions Geneva Akademi Milletlerarası İnsancıl ve İnsan Hakları Araştırma ve Soruşturmaları Misyonunda İspat Standartları s 11

3 Geneva Academy Standards of Proof in International Humanitarian and Human Rights Fact Finding and Inquiry Missions Geneva Akademi Memleketler arası İnsancıl ve İnsan Hakları Araştırma ve Soruşturmaları Misyonunda İspat Standartları s 12 13

4 Report on Digitally Derived Evidence Used in UN Human Rights Fact Finding Missions Approaches and Standards of Proof Dijital Olarak Elde Edilen Kanıtların İnsan Hakları Araştırılmalarında Kullanılması Hakkında Rapor Delil Standardı ve Yaklaşımları s 10 12

5 Report on Digitally Derived Evidence Used in UN Human Rights Fact Finding Missions Approaches and Standards of Proof Dijital Olarak Elde Edilen Kanıtların İnsan Hakları Araştırılmalarında Kullanılması Hakkında Rapor Delil Standardı ve Yaklaşımları s 37

6 Report on Digitally Derived Evidence Used in UN Human Rights Fact Finding Missions Approaches and Standards of Proof Dijital Olarak Elde Edilen Kanıtların İnsan Hakları Araştırılmalarında Kullanılması Hakkında Rapor Delil Standardı ve Yaklaşımları s 42 2 husus birinci paragraf

7 Commisions of Inquiry and Fact Finding Missions on International Human Rights and Humanitarian Law Guidance and Practice Uluslararası İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Gerçeği Araştırma ve Soruşturma Kurulları Rehber ve Uygulama Kitabı s 44 45