Nivîsa me li pişt xwe hişt li ser ‘Stresa wêjeyê ya mêran’ bû Bi taybetî Escort Hasanoğlan jî li ser helbestê em sekinî bûn Meriv di nav çîrok roman destanan da dikare li pey şopa stresa ku bi hemdê xwe xwezayî derketiye bibîne Hem jî xwîner leqayê Hasanoğlan escort stresa bi destê nivîskar hatiye avakirin li ser karekter û lehengan bi rihetî dikare xwe bigihijine Yanî doneyên me gelek in Jixwe lehengên di roman û çîrokên kurdî de stresa Hasanoğlan escort bayan kesan her tim di nav derûnî û hebûne de diçe û tê Çimkî nivîskar di nav hişê xwe de konforek wê ya serdestbûnê tuneye
DI HÊLA GERİLİME DE EM ÇI TABANININ EMÊ BÎNIN SER ZIMAN
Dibe di jiyana xwe ya beşerî de xwedî konfor be Ger em yeko yeko li ser berheman herin ne wext têr dike ne jî mesken rûpel Ji bo vê jî nivîsa me li ser destnîşankirin û balkişandina ser naveroka berhaman e ku tê da çi diqewîme di hêla stresa de jî em çi tabanının kin û kurtasî em ê binîn ser ziman Em ê zêdetir li ser risteyan û helbestkarên ji hev cuda bisekinin Me di destpêkê de dest nîşan kiribû helbestkarên mêr li ser du stresan hatibû diyarkirin Yek jê berhema stresa bibingeh ya din jî bindestiya wan bû êrîşên li ziman û gefxwarin asteng kirin ji qiymetê xistin û hwd Dema em berê xwe didin berhemên jinên kurd bi sê awayî stresa wan tê xwendin Berhema herî xurt bindestî û tabanın civaka arkaîkî dê nivîskarî helbestkarî aktîvîstî kedkarî Hema tena serê xwe jinbûn sedema têkoşeriyê nîn e Li ser azadbûna jinê bi hezaran jinên têkoşer ketin bin axê Îradeyek bêhempa meşandin û hêviyê ne cilde bo gelê xwe neqiş kirin hemû jinên bindest re bûn hêvî û wek agirê Newrozê gihiştin asoya welat Ne deriye jinên kurd hema ji Asyayê bigirin heta Rojilata Navîn rewşa jinan li ber çav e Li welatên pêşketî jî gefxwarin û bi rengên cuda êrîş li jinan deri kirin Wek mobbîng destdirêjî tacîz tehde Kin û kurtasî di bin desthilatiya erkê de jiyanek têkoşerî tê domandin bi her aliyê va mesken berxwedan didome Tevgera jinên azad li dinyayê bi slogana xwe ya Jin Jiyan Azadî firtoneyeke mûazam gerand Mesken slogan bi hêsanî derneket di bingeha xwe de gelek tişt hewand û bedelek giran jî da Piştî berxwedanekê û kedeke girseyî mesken slogana bêhempa ma
TEMSILIYETA JINÊN REŞIK MÎNAKÊN XURT DIDE ME
Li Efrîkayê serîbilindkirina dijî gotin û ji nêrinên mêtingeriyan antî kolonyal û post kolonîzmê de nêrîna edebiyata jinan cureyek din çizgi afirandin ji hindir axivî Rexneyên tûj li ser kevneşopiyê kirin bo wê jî meriv ji wir bixwîne li ser rewşa xwe ya îroyîn binirxîne Di berhemên jinên reşik de krîtîka ku hatiye kirin û bi çawayî liberalbûnê honandine were fehmkirin temsîliyeta jinên reşik mînakên xurt dide me Negrîtude tevgerek hişê reşikî ye yek ji pêşenga wî Lêopold Sêdar Senghor e û di helbesta xwe de jina reşik îdealîze dike Ji nû va dîsa jina Efrikî pîroz dike û tê girisandin mezin kirin Senghour di helbesta xwe ya bi navê Jina Reş de wiha bang dike
Jina tazî jina reş
Rengê ku te li xwe pêçaye ew bixwe jiyan e di laşê te de xweşik î
Di bin siya te mezin bûm Nermbûna destê te
Bo çepera çavê min vêga li bendeva tavê û havîne
li ser kizirandina tepikek de te kişf dikim axa ku hatiye wadkirin
û xweşikiya te di lisana min de lê dide wek qertela ku dibiriqe
Risteyên Senghourê behsa gelek tiştan dike Dibeje di bin siya te mezin bûm mesken riste hem rastiyê bang dike hem jî metafora ji nû va dide pêşiya me Helbestkar û siyasetmedar Senghour bi helbestên xwe li ber jina reşik rêyek vekir Vêga helbesta Cegerxwîn bi navê Keça Kurd heye em du bend jê bixwînin
Keçê rabe serî hilde
Divê çaxê hû nabî
Binêr jin çûn ezmana
Heta kengî di xewda bî
Dixwazim zû bixwînî
Gavan pêj de biavêjî
Ji dijmin re tu mêrkuj î
Di hundir de paqij î
CEGERWXÎN JINÊ TÎNE QADA ŞER
Dibe konut risteyên me ji Cegerxwîn xwend bi terza ku me li jor xwend were xwendin Seyda Cegerxwîn jinê tîne qada şer Hişyariya welat bi jina kurd ve girê dide û daxwaza serîhildanê dike Her du helbestkar jî pişta xwe daye tevgera sosyalîzmê bi hêza azadbûnê û wekheviyê helbestên xwe kirine xizmeta gelên xwe Her du helbestkar jî bi helwesta antî kolonyal li hemberî dijmin sekinîne Her du rewşenbîr jî bêşert û merc daxwaza serxwbûnê kirine Terza Senghour û şêweya Cegerxwîn meriv dikare bêje di cîhek de ji hev cuda tabana Cegerxwîn zelal û rasterast olan dide zêde serî li îmge û metaforan naxe Senghour li ber xwe rêyan dirêj dike û kodên ku ji malê honandiye û gihandiye qada navneweteyî Cegerxwîn bindestiya gel û têkoşeriya ku daye hê jî dide gihand heta cîhek Gelek jin û ciwan bi risteyên Seyda hilweşiyan û agir berdan nav mala mêtingeran Mesken agirê ku berda bêşik hunera bi zimanê xwe û hêzek bibingeh bû Çaxa meriv dikeve nav rûpela berxwedana jinê kêlî bi kêlî tabanına ku her gav her nefes berxwedanekê dide xuyakirin
RISTEYÊN JINÊN KURD DE WELAT BILIND DIBE
Em dîsa vegerin ser helbestkarên jinên kurd Piştî destpêka sedsala 20emîn û wê da em nivîskarên kurmancî nabînin Di Soranan de tabana ku hebe lê di destê min de konut çavkanî jî tune Nivîsa ewil jî di kovara Hawarê de bi îmzeya Rewşen Berdirxan hatiye weşandin Em ê helbestên Yildiz Çakar Fatma Savci Nûroj Mûnzûr Gulîzer Fatime Ferhadî Hêro Kurde Jîla Huseynî bixwînin Risteyên jinên kurd çiqas bi dileke nerm û sade neqişkirî bin jî di bingeha risteyên wan da hesret hêviya azadiyê û serbestiya welat bilind tabana Di nav şer û pevçûnan da civaka her tim li ser jinê wek müddet Domeklesê diheje bi nêrinên sosretî bivê nevê wêrekbûna wê tê derbkirin Piştî konut bûyerên tirş helbestkarên jin risteyên ku honandiye meriv tabana ser hermetîkbûnê Sedem jî li ortê ye Civaka kevnperest û arkaîk Piştî tevgera jinên azad gelek tişt di hiş û pratîkê de şikest Lê hê jî konut bandora naxoş didome
ÇAKAR BI BERHEMÊN XWE BERSIV DIDE
Jinên helbestkar piştî salên 2000î bêhtir qelema xwe wêrekî û bi feraset weşandin Li ser helbesta Yildiz Çakar ‘Derî û dil’ nivîsek min heye Di şexsê Çakar de hunermendên jinên kurd di kîjan ast û astengiyan da derbas tabanın bo mînakê gelek balkêş e Çimkî êrîşên li ser Çakar hatiye kirin zordestiyê hêma dike Hem bi destên gelek kesan êrîşên hovane pêk hatiye hem jî di wêjeyê de bi destên mêran bi çi awayî hatiye asteng kirin tê deşîfrekirin Çakar bi bîr û bawerî bi qelema xwe ya xurt bi berhemên xwe bersivan daye Piştî evqas êrîş û derban risteyên û romanên wê de tabana ku meriv gerilime nebîne Vêga çend riste ji Çakar em bixwînin laşekî westandî me temenekî tarî me roj li meridyeneke veşartî de li dû kesekî din e Di helbesta Fatma Savci de stresa em tabanının bi hest û hestbariyê hatiye pêçandin Her tişt bi lisan ve tê girêdan helbest bo hest heye hest bo risteyan heye Helbesteke agresîf êrîşkar em naxwînin Lisan bi lisan va diçe di risteyan de Em dilên xwe yên tî bi xeyalên xwe yê rubarî hênik dikin bêarê heyatê ne berxwe nakevin her deva li xeyalên xwe yên gulîstanî diterpilin
Di pirtûka helbestkar Gulîzer a bi navê Sindoqa Dirûnê de risteyên hilbijarî em bixwînin piştî salan gava hêrs û hêsiran dan du hespên salên berê gava hestên kujer û bihêsir riziyan ku ji te re jî wek min derd e ev nixumandin konut veşartin konut perde rabe ser xwe rabe û dîroka xwe ya stuxwariyê bide ber xwe êş bi êş pê bihese ku ji te re ne derd e hema galgalek bû me li vir kir dev jê berde
MÛNZÛR ÇIQAS XWE JÊ DÛR XISTÎ BE JÎ DÎSA KETIYE NAV STRESA BÎRÊ
Di nav helbestkarên jin de civakbûna Gulîzer li pêş e û li hemberî mêtingeran şerê ku di hunera xwe de kiriye rastiyê bi hiş va honandiye û bi metaforên azadbûne helbesta xwe daye pêşiya me Stresa Gulîzer ne hebûna rojane ye stresa wê xwebûna wê ye Nûroj Mûnzûr helbestkarekê ji nifşên nû ye û helbesta ku wê nivîsiye zelal û pak e Min par li ser helbestkar nivîseke direj min belav kiribû Mûnzûr di helbesta xwe de di bin bandora hafizayê de stresek bêhemde xwe ava kiriye Çiqas xwe jê dûr xistî be jî dîsa ketiye nav stresa teğe Li dijî hafizaya ku pê ra ketiye nav şer bi rêya hunera xwe rû bi rû hatiye Çend riste jî em ji Mûnzûr bixwînin zarokên wî welatî nepeyivîne qet her şev li fîlma destavêtina diya xwe temaşe kirine .
Gava em berê xwe didin helbestkarên rojhilatê di destpêke de Jîla Huseynî tabanının Li ser helbestkar nivîsekê min hatibû weşandin Di helbestên wê de evînekê û çûnûhatinekê li pey şopa evîna hindabûyî em dixwînin Stresa helbestkar evîna ku xeyal û hêvî dike daye ser pişta risteyên xwe Tengasiya lisan û hişê şa r çaxê li risteyan rêz tabana tehma nermbûnê meriv hîs dike li bin kirasê peyvan de hêrsek û tofanek eşkere ye
Mîsal dilê min teng e sêtar e dema ku tiliya xoşewîstiya te tayên keziyên heyraniya wê dilivîne di wê kêliyê de salvegera dûrbûna te dilê westiyayî dilerizîne bi awazên xemê dijine û bidevekî tije şi reke nû dixwîne Di esasê xwe de Jîla hiş ê ji binî red neke jî girêdana bi jiyanê ve xiyalan dike Zanîstê mezin Albert Eînsteîn hêza xeyalê ji hiş û zanînê pêş va tabanına Hêza xeyale ji zanîne bêhtir girîngtir e Çîmkî sînorên zanîne heye hêza xeyalê hemû cihanê dike nav xwe û li ser zêde dike Mantiq meriv ji noqteya Ayê tabana noqteya Byê Hêza xeyalê tabana her der Xeyal ji zanîstiyê bêhtir girîng e çimkî zanîn sînordar e Mirov sînorê hiş nede zorê xwe nikare bigihîne ti cîhek
JÎLA BI STRESA HÊZA XEYALÊ JIYAYE Û BI SEBIR SER KETIYE
Jixwe aliyekê ve helbest me ji hişê ziwa û asîmetrîk xelas nake Yan jî ji hişê analîtîkê dûr naxe Bêguman helbest çiqas bi maneya xwe ji şiûr ê were jî piştî dem û dewranan zêdetir bi hevkariya hiş û hest xwe nedomandiye Ûrsula K Guîn jî mantiqa ku hişê bi her awayî sînor dikir red dikir bi hêza xiyal dimeşe bi baskên wê xwe hildigre û deriyan li ser deriyan vedike Azadbûn ji dîsîplîne dûr ketin nîn e Dikarim bêjim ku xeyal werin keyskirin denetim û bingeha teknîka wê hem hunerê hem jî zanîstiyê xurt dike Ûrsula didomîne Ne bawer im hêza xeyalê were dewesandin Ger di zaroktiyê da koka hêza xeyalê were kolandin pelçiqandin ew zarok dema mezin bibe ew ê bibe kartol Jîla stresa hêza xeyalê jiyayê û bi sebir ser ketiye
Em hinek di nav risteyên helbestkara ciwan Fatime Ferhadî ya Rojhilatî de bigerin Hûn zanin min li ser helbesta Ferhadî nivîsek weşandibû Ji helbesta Jîla cudatir helbestekê em dixwînin Tabana di destpêka xwendinê da hin caran riste û atmosfera wê me bibe ser helbesta Jîla lê di esasê xwe de tena serê xwe helbestekê ji malê resen em dixwînin Ferhadî di helbesta xwe de qala xiracira rojane dike mesken bûyerên rojane bi uslûbek tirş û îronî aniye ser ziman Kesên ku di helbesta xwe de honandiye bar li milan kiriye bi her awayî stresa xwe dest nîşan dikin Cenabê polîs Qehbikên vî bajarî dar dimrin dar jî aşiqên sûtal ên wê qijikê ne , bawer nakim na êdî ji tu ca deyê bawer nakim tu vegeriyayî û jina di himbêza te de ez nebûm nebûm Navaroka helbesta Ferhadî temamî li ser jinê ye Helbestkar Hêro Kurde li Kerkûka pîroz ji dayik bûye û hê li wir dijî Helbestekê wê ya vekirî û em dikarin bêjin ku ji hêla erotîzmê ve risteyên wê gelek xurt in Ez ê li ser helbesta Hêro Kurde nivîsekê amade bikim Bo stresa helbestkar çend mînakan bidim û nivîse dawî bikim Dîsa xwe şilfîtazî dikim dilê teng î siruştê didim bi vê tazîbûna bêlezzet ew nimêja min kirî di kêliya tazîbûnê de
