Altılı Masa’nın anayasa değişikliğine ait tekliflerinin bugün açıklanacak Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ve güçler ayrılığı temelinde Alanya Escort yeni bir anayasa teklifinin Altılı Masa’nın yol haritasını da belirleyeceği tarafında değerlendirmeler yapılıyor
Araştırmacı Bekir Ağırdır da Bana anayasa verme anayasa yapmayı öğret başlıklı yazısında yeni bir anayasanın ‘yazarak’ değil Alanya Escort bayan ‘yaşanarak’ hazırlanacağını belirtti Ağırdır yeni anayasanın hukukçuların ve uzmanların belli kuralları yazarak yapacakları bir metinden çok Türk Kürt Sünni Alevi muhafazakâr seküler solcu sağcı tartışarak birbirinin varlığını ve farklılığını öğrenerek Escort Alanya tanıyarak yani gerçek bir ‘anayasa yapma süreci’ yaşayarak hazırlanması gerektiğini söz etti Süreci herkesin kendini ilişkin hissedebileceği kendini yeni anayasada var hissedebileceği yeni bir birbirini dinleme tanıma manaya müzakere ve uzlaşma süreci olarak tanım eden Ağırdır Altılı Masa bileşenlerine tekliflerini şöyle yazdı
Altılı Masa yeni anayasayı tam da bu yaklaşım ve telaffuzla anlatabilir altı partinin de örgütsel güçleri nitekim bu söyleme sahip çıkabilir her bir köşe başında bunu vatandaşa anlatabilirlerse bu vaat seçimi kazanmalarını da gereken siyasal ve sayısal güce ulaşmalarını da sağlayabilir
Yine Altılı Masa nın kendi içinde bir zihni kabulden de kurtulması gerek Sorun ‘Bir sabah uyandık ki yeni bir cumhurbaşkanımız varmış tüm meselelerimiz da bitmiş’ kabulünün yaygın olması Keşke Altılı Masa anayasayı değil yeni uzlaşma sürecinin unsurlarını açıklayabilse
Bu zihni düğümleri aşmak yeni anayasanın içeriğinden çok imal ve toplumsal iştirak prensiplerini ilan ederek süreci vaat etmek seçimi kazanmanın kıymetli bir ögesi olabilir Seçimden sonraki problem ise anayasa imal sürecini işletmeye dair kararlar prensipler vaatler Biliyoruz ki yeni anayasanın yapılabilmesi denge denetleme düzeneklerini güçler ayrılığının tesisi elbette çok değerli lakin meselelerin sonu değil
Aksine tüm hukukî zihniyet ve yapının yeni anayasaya en kısa müddette uygun hale getirilmesi üzere uzun ve kuvvetli Meclis ve siyaset süreci olacak önümüzde Yeni anayasanın imal sürecinin bizatihi sürecin kendisinin çözeceği problemler var anayasanın kendisiyle çözülecek meseleler var yeni anayasanın üreteceği toplumsal ve siyasal iklimin çözeceği problemler var Yani tüm meselelerimiz yeni ve ülkü bir anayasayla birlikte bir sabah çözülmüş olmayacak Buradaki yanılgı yeni anayasanın üreteceği toplumsal ve siyasal iklimin çözebileceği derinlikteki meseleleri yeni anayasa imal sürecinin ön kuralı haline getirmek
Bu tıp ön kurallar yahut yüksek beklenti tabirleri nihayetinde yeni anayasa ‘yapılmasın’ demekle muadil hale gelme riski taşıyor Buna karşılık sürecin kendisinin çözebileceği meseleleri da yarına ertelemek bir öteki riskli alan Önümüzde yaşanmış bir Şili örneği var Seçimi büyük siyasal dayanakla kazanan muhalifler kimi siyaset bilimcilerin dünyanın en ileri anayasa metni dedikleri ‘bilenlerin’ yazdığı anayasayı halka anlatamadılar ve referandumu kaybettiler
Bu nedenlerle yeni anayasayı yapabilmek için öncelikli olarak iki mutabakata ve düzenlemeye gereksinim var Öncelikle siyasetin ve söz özgürlüğünün önündeki maniler en kısa müddette temizlenmelidir yani siyaset demokratikleştirilmelidir Bir anayasa toplantısında söylediklerim nedeniyle bir savcının insafı içinde uygulanabilecek terörle çaba kanununun olduğu bir ülkede toplantıyı düzenleyen sivil toplum örgütünün kapatılıp kapatılmayacağını savcının insafına bırakmış dernekler ve vakıflar kanunlarının toplantı ve şov yürüyüşleri kanununun olduğu bir ülkede vatandaşların ve sivil toplumun sürece faal katılabilmeleri katılmış sayılmaları mümkün değil Siyaset yapmanın ve söz özgürlüğünün önündeki tüm maniler bir ‘siyasetin demokratikleştirilmesi’ düzenlemesiyle kaldırılmadan anayasa tartışmaları ve katılımcılık mümkün değil
İkinci düzenleme anayasa uzlaşma sürecinin tanımlanması ve takvime bağlanmasıdır Vatandaşların ve sivil toplumun sürece iştiraki sadece siyasalların insaf ve anlayışlarına bırakılmamalıdır Sürece iştirakin nasıl olacağı değerlendirmelerin nasıl yapılacağı tanımlanmalıdır Benzeri formda karar süreçleri ve takvimi de yapılmalıdır
Yeni anayasa hem devlet birey mutabakatını tekrar düzenlemek durumundadır hem de toplumsal mutabakatı üretmek durumundadır Birinci boyut bir bakıma teknik bir sıkıntıdır de ikinci boyut lakin tüm toplum bu sürece dahil edilerek sağlanabilir Bunun yolu birbirimizi dinlemekten tanımaktan tartışmaktan yani bilmekten geçiyor Bu ise fakat hiç birimizin ne yasal ne toplumsal baskı ve kısıtlama hissetmeden sürece katılabilmemizle mümkündür
Yeni anayasa üretimini bir toplumsal uzlaşma sürecine çevirerek toplumsal iştiraki ve kabulü üretemeden yapılacak her yeni anayasa tartışmaları bitiren değil yeni tartışma ve meselelere yol açan anayasa olacaktır Bu nedenle sorun sadece Altılı Masa nın sorunu de değil hepimizin sıkıntısıdır Çabucak herkes yeni hayatı kendisinin özgürlük alanı üzerinden düşünüyor Farklılıklarımızın olduğunu gördük anladık tahminen lakin o farklılıklarımızla bir ortada ve iç içe yaşamanın gerektirdiği şuuru kurumları ve kuralları oluşturamadık
Siyasi partiler kadar sivil toplum örgütleri ve öncüleri hâlâ ve sırf kendilerinin değil karşısındakilerin yahut ötekilerin de haklı olabileceğini kabul etmekten uzak görünüyor Aslında gereksinimimiz olan farklılıklarımızla birlikte ve iç içe bir hayatın kurallarını geliştirmeye çalışarak birbirimizi etkileme süreç ve dinamiklerinin önünü açmak olmalı Bu nedenle de temel olan bugün değil yarınki hayat için ne düşündüğümüz ne önerdiğimiz Lakin şunu unutmadan O yeni kurallar bizi de dönüşmeye değişmeye zorlayacak Ve galiba sorun tam da burada Hiçbirimiz değişmeye dönüşmeye hazır değiliz ve hatta istemiyoruz da Münasebetiyle bizleri temsil ettiğini düşünen partiler ve Altılı Masadakiler de değişmeye çabalamak yerine bildiklerini tekrarlamakla yetiniyorlar O vakit da sıkıntı ‘Yeter ki cumhurbaşkanlığı seçimini kazanalım gerisini biz biliriz’ haline dönüşüyor HABER MERKEZİ